Çene eklemi hastalıkları teşhisi ve tedavisi diş hekimliği alanındadır. Lakin başka tıp branşlarını da ilgilendirdiği için bazen karmaşık bir durum olabilmekte ve hastaların çeşitli branşlarda doktor arayışına girmelerine sebep olmaktadır. Çoklukla bayanlarda ve 20-40 aralığında daha sık karşılaşılır.
Çene eklemi anatomisi; alt çeneye ilişkin kondil denilen bir küre üst çeneye ilişkin iç bükey fossanın içindedir ve iki kemik ortasında eklem kıkırdağı (disk) vardır. Disk ligamentler ile çene kemiğine bağlıdır. Çene ekleminin etrafında çiğneme kasları bulunur.
Eğer aşağıdaki belirtileri yaşıyorsanız sizde de çene eklemi hastalığı var demektir;
- Ağız açılıp kapatılırken ses (klik sesi) duyulması, bu hareketler sırasında ağrının varlığı,
- Ağız açmada kısıtlılık, fazla açamama,
- Çok açınca çenenin çıkması ve kulak önünde kondilin çıkıntı oluşturması,
- Yüz kaslarında, çiğneme kasları ve boyun kaslarında ağrı,
- Kulakta dolgunluk hissi ve kulak çınlaması,
- Göz ardında hatta saç tabanlarında ağrı,
- Kulak önünde ağrı,
- Özellikle sabahları ağız açmada zorluk, yapışma hissi.
- Uyandığında baş ağrısı
Çene eklemi sorunu neden olur?
- En kıymetli nedeni gerilimdir. Diş sıkma (bruksizm) en kıymetli sebeptir.
- Dişsel bozukluklar: yanlışlı diş protezi, uzun müddet dişsiz kalmak, dişlerin çapraşıklığı
- Kaslarda gerilme (kas myospazmı)
- Çene ekleminde artrit ya da tumor
- Çene eklemine gelmiş bir darbe, travma.
Teşhis nasıl konur?
- Diş doktoru ayrıntılı bir anamnez (tıbbi sorgulama) alır.
- Önce dişsel muayene yapılır. Çeşitli çene hareketleri yaptırılır ve diş ilgisi muayene edilir.
- Açma ve kapama hareketleri çok yeterli fikir verir. Yüz, baş ve boyun kasları muayene edilir.
Panaromik röntgen almak uygun olur. Birden fazla vakit uygun alınmış bir anamnez ve ayrıntılı bir muayene ile teşhis konulur. Nadir durumlarda çene MR’ı istenir. Kaslardan kaynaklı, kemik ve kıkırdak dokusu ya da kompleks hadiselerde tüm dokulardan kaynaklı olabilir. Bunu teşhis etmek tedavi yaklaşımı için çok kıymetlidir.
Tedavisi nasıldır?
Tedavi; yüzde, kaslarda, eklem etrafında ağrı varsa ve çene hareketlerinde kısıtlılık varsa kesinlikle gerekir.
Ağız içinde bilhassa uyurken kullanmasını istediğimiz splint (şeffaf, sert bir plak) birçok vakit yapılır. Gerek görülürse fizik tedavi metodu, LAZER, çene idmanları tedaviye eklenir. Splint uzun mühlet kullanılması tavsiye edilir. Burada tabibin en az 3 ay tedaviyi takip etmesi çok değerlidir. Doktor farklı branşlardan da tedavi isteyebilir. Bunlar; psikiatri, nöroloji, kulak-burun-boğa z, fizik tedavidir. Artrosentez (laporoskopik eklem sıvısı enjeksiyonu), açık çene cerrahisi en son tercih edilen tedavi prosedürüdür.
