Otizm, çocukluğun erken periyotlarında başlayan toplumsal maharet, lisan gelişimi ve davranış alanında kâfi ve uygun gelişmeme yahut kaybın olduğu süreğen bir nörogelişimsel bozukluktur. Diğer bir deyişle
– Sözel ve sözel olmayan bağlantı bozulmuştur.
– Dış dünya ile etkileşim muhtaçlıklar seviyesindedir.
– Davranışlar katı kalıplarla sonludur.
– Hayatın birinci üç yılı içerisinde kendisini gösterir
Otizm ne sıklıkta görülür?
Son yapılan çalışmalar her doğan 64 çocuktan birinde otizm spektrum bozuklukları görüldüğü belirtilmektedir. Erkeklerde kızlara oranla 5 kat daha fazla gözlenir.
Otizm neden görülür?
Son yıllarda yapılan çalışmalar bize şunu gösterdi ki; otizm bir beyin hastalığıdır. Genetik yapı ve çevresel etmenlerin ortaklaşa beyin gelişimini etkilemesi ile ortaya çıkar. Çevresel etmenleri şu halde özetleyebiliriz; ileri baba yaşı, hamilelikte geçirilen enfeksiyonlar, tarım ilaçları, beslenme bozuklukları ve vitamin eksiklikleri sayılabilir.
Otizmin erken devir belirtileri nelerdir?
Otizm belirtileri 6 aylıktan itibaren gözlenmeye başlar. Bunları şu halde özetleyebiliriz;
Gülümsemeye karşılık az yahut yoktur.Onunla konuştuğunuzda yüzünüze bakmaz yahut az bakar. Diğerlerinin dikkatini bir oyuncağa, ona işaret ederek çekmeye teşebbüs etmez. İlgilendiği olay yahut objeye işaret ederek oburu ile ilgisini paylaşmaz. Çocuk işaret ettiğiniz nesneye bakmaz. Etkileşime girmek zordur. Zaten taklit yetersizdir. Çocuk 5 sesiz harften daha fazlasını çıkarmaz (12 ay üstü çocuklar)
Otizmin okul öncesi belirtileri nelerdir?
Basit taklide dayalı hünerlerinde bile kısıtlılıklar
Empati eksikliği!
Senaryolu oyun yok (mış üzere oynama)
Otizmli çocukların %30-40 unda bu yaşta kısmen lisan hünerleri gelişmiştir
Konuşan çocuklarda kısa cümleler, tekrarlayıcı konuşmalar, söyleneni tekrarlama (ekolali), monoton ses tonu vardır.
Konuşamayan çoğunluk ise anlamsız ses çıkarma, bazen neolojizm (yeni sözcük türetme) sergilerler
Otizmin okul devrindeki belirtileri nelerdir?
Normal okula devam edebilme talihi eşlik eden zeka geriliği ile bağlantılıdır. Zeka düzeyi olağan olan otizmli çocuklar okula ahenkte daha avantajlıdır. Bu yaş kümesinde eşlik eden psikiyatrik bozukluklar (DEHB, OKB, tikler, duygudurum bozuklukları) sık görülür. Zeka düzeyi düşük olan otizmli bireylerde tekrar edici davranışlar devam ederken, işlevsillikte düşme gözlenir.
Otizm tedavisi var mıdır?
Son yıllarda yapılan çalışmalar şunu gösterdi ki, erken devir özel eğitime başlanılması ve ağırlaştırılmış bir program otizm beliritilerinde azalmaya neden olur.
Otizmin ilaç tedavisi var mıdır?
Maalesef şimdi otizmin temel belirtilerine giderilmesine yönelik bir ilaç tedavisi yoktur. Lakin bir grup ilaç tedavileri uygun biçimde kullanıldığında bilhassa bu hastalıkla birlikte gözlenen agresif davranışları azaltmada kıymetli ölçüde yarar sağlar
Hangi durumlarda çocuk psikiyatrisine başvurulmalıdır?
Eğer çocuğumuz 12 aya kadar tek sözleri söylemiyorsa, 24 aylıkken iki sözleri cümleler kurmuyorsa, ismi ile seslenildiğinde bakmıyorsa, ilgilendiği objeleri parmağı ile göstermiyorsa ve tekrar eden davranışlar sergiliyorsa kesinlikle bir uzmana başvurulmalıdır.
