AŞI NEDİR?
Aşı hastalık yapma yeteneği yok edilmiş bakteri yahut virüslerin yada bakterilerin zehirli toksinlerinin tesirlerinin yok edilmesiyle elde edilmiş biyololojik unsurlardır.hayvanlara ve ya insanlara uygulandığında hastalığın ortaya çıkmasını ve hastalıkların makûs tesirlerinin oluşumunu maniler. Aşıdan sonra oluşan antikorlar bedende uzun müddet kalırlar.Mikropla müsabaka anında mikrobun bedene girmesine mani olarak hastalık oluşmasını engellerler.
AŞI YAPILIRKEN NELERE DİKKAT EDİLİR?
1.Aşı aşikâr aralıklarla yapılamalıdır.aşı ortalarındaki müddete dikkat edilmelidir.Aşılar 1-2 ay ortalarla yapılmalıdır. 2.Aşı bu mevzuda eğitim görmüş yetkili bir sıhhat işçisi yada doktor tarafından yapılmalıdır.Eczaneden aşı alarak rastgele bir yerde aşı yapılması mutlaka gerçek değildir. 3.Aşıdan önce bebekler ve çocuklar kesinlikle sıhhat denetiminden geçirilmelidir.ateşli durumlarda yada enfeksiyon hallerinde aşı ertelenir.Hafif ateş aşıya mahzur değildir. 4.Aşının yan tesirleri doktorunuz tarafından belrtilmelidir.Aşıdan sonra karşılalaşılacak sorunlara karşı şuurlu olmalısınız 5.Bir yada birkaç aşı birebir anda uygulanabilr,hiçbir sakıncası yoktur.
AŞI TAKVİMİ aşılar bebeğin doğumu ile başlar.
1.HEPATİT B AŞISI Hepatit B aşısı bebek doğar doğmaz yapılmalıdır. Şayet annede hepatit B taşıyıcılığı varsa aşı ile birlikte hiperimmun gammaglobülün uygulanır. Aşının 2. dozu 1 ay sonra 3 dozu 6 ay sonra yapılır. Aşının yan tesiri yoktur. Kas içine uygulanır. Aşı sıhhat bakanlığının ulusal aşı takvimi programına alınmışır. Sıhhat kuruluşlarında fiyatsız yaptırılabilir.
2.BCG AŞISI 2. Ayda uygulanır tek doz yapılır. 5 yaşında ppd denetimi ile tekrarlanır. Aşıdan 3-4 hafta sonra aşı yerinde kızarıklık ve kabuklanma görülür. Bu aşının tuttuğunu gösterir. Bazen aşıdan sonra koltuk altında bcg adeniti dediğimiz bir şişlik görülebilir. Bu türlü durumlarda doktorunuza başvurmak gerekir.
3.DİFTERİ-BOĞMACA-TETANOS-ÇOCUKFELCİ-HİB AŞISI 5 li karma aşı dediğimiz aşıdır. Birinci dozu 2 ayda BCG aşısı ile bir arada uygulanır. 1-2 ay aralıklarla 3 defa yapılır. 18 ayda ve 5 yaşta tekrarlanır. Ulusal aşı takviminde hib aşısı bulunmaz.. Aşı bazen ateşe neden olabilir. Ateş düşürücü ile denetim altına alınabilir. İthal aşılarda yan tesir son derece azdır..
4.PNÖMOKOK AŞISI Zatürye aşısı olarak da bilinir. Gelişmiş ülkelerde 2-3 yıldan beri her bebeğe uygulanmaktadır. Ülkemizde bir yıldan beri yapılmaktadır. 1-2 ay orta ile 3 kez yapılır 1 yıl sonra rapel dozu tekrarlanır. Pnomokoklar bebeklerde ve çocuklarda zatüryeye sinüzite orta kulak iltihabına kana geçerek ağır önemli enfeksiyonlara neden olabilir. Dünyada her yıl 5 yaşın altında bir milyonun üzerinde bebek pnömokok enfeksiyonları ile hayatlarını kaybetmektedir. Bu da aşının ne kadar gerekli olduğunun bir delilidir. Sıhhat bakanlığının ulusal aşı takviminde yoktur.
5.KIZAMIK-KIZAMIKÇIK-KABAKULAK AŞISI Üçlü karma denilen aşıdır. 1 yaşında birinci dozu uygulanır. 5 yaşta rapeli yapılır. Şayet kızamık salgını varsa 9 aydan itibaren tek olarak kızamık aşısı yapılır 15.ayda üçlü aşı tekrar edilir. Kola kas içine uygulanır. Ulusal aşı takvimine girmiştir. Sıhhat kuruluşlarında yaptırılabilir. Yan tesiri yoktur denecek kadar azdır. Bazen kızamığa benzeri döküntüler 3-4 gün sonra hafif bir ateşle görülebilir.
6.SU ÇİÇEĞİ AŞISI Tek doz olarak cilt altına uygulanır. 12 aydan sonra yapılır. Ulusal aşı takvimine şimdi girmemiştir.
7.HEPATİT A AŞISI Ülkemizde 2 yaşından sonra 6 ay orta ile uygulanır. Kas içine yapılır. Yan tesiri yoktur. Gelişmiş ülkelerde 1 yaşından sonra uygulanabilmektedir.
8.GRİP AŞISI Son yıllarda bebeklik devrinde de uygulanmaya başlanmıştır. 3 yaşın altında 2 doz halinde yarımşar olarak bir ay orta ile uygulanır. 3 yaşın üzerinde tek doz uygulaması kafidir. Rutin bir aşı değildir.
