Kalp krizi, kalbi besleyen koroner damarlarda meydana gelen tıkanıklıklardır. Bu tıkanıklık birçok hadisede ateroskleroz denen damar daralmalarının üstüne pıhtı oluşmasıyla oluşur. Daha az damarda spazm denen büzüşmeler ile oluşabilir. Bu ilaçlar, uyuşturucu unsurlar tetikleyebiliyor.
Kalp krizi hala erkeklerde sık görülen bir hastalık olmaya devam ediyor. Günümüzde bayanlarda kalp krizi geçirme oranları hala erkeklerle karşılaştırıldığında yarı yarıya düşük olarak seyretmektedir; lakin erkeklerde vefat oranlarında son yıllarda önemli bir azalma trendi kelam hususudur. Bayanlarda azalma görülmeyip artan sigara kullanımı ve diyabet oranları nedeni ile artış görülmektedir. Türkiye’de kalp krizinden ölen bayan oranı yüz binde 384 iken gelişmiş ülkelerde bu sayı 200’ün altında seyretmektedir.
Kriz sırasında kalp kası kâfi oksijen alamaması nedeni ile gerekli olan işlevlerini yapamaz hale gelir. Müddet uzadıkça kalp kası geri dönüşümsüz olarak işlev kaybına uğramaya başlar. Hastanın kalp krizi sırasında hayatını kaybetmesinin en büyük nedeni, kâfi güç alamayan kalbin ritminin bozulmasıdır. Bu ritim bozukluğu kalbin kâfi kan sirkülasyonu yapmasını engellemeye başlaması ile evvel hasta çok yorgunluk ve halsizlik hisseder. Durum düzelmez ise hastanın şuuru kapanır. Kalp işlevlerinde bozulma çok ilerlerse bu sefer kalbin pompa yetersizliği yahut enfarktüs komplikasyonları ile hasta karşımıza gelebilir.
Hangi sebeple ortaya çıkarsa çıksın, tıkanıklık sonrası ne kadar çabuk tekrar açılırsa kalpte o kadar az hasar oluşur. Bu yüzden insanların kalp krizini fark edip hastaneye başvurmaları ne kadar çabuk olursa hasar da o kadar azalır. Hastalar hastanede klinik durum ve müracaat vaktine nazaran damar açıcı pıhtı eritici tedavi ve anjiyografik teşhis ve girişimsel balon ve stentleme teknikleri ile açılmalıdır.
Kalp krizinin en bariz belirtisi göğüs ağrısıdır. Göğüs ağrısı göğsün ortasında baskı şeklinde olabilse de, sırtta, omuzda, uzunluğunda ve karında da hissedilebilir. Başta diyabet hastalarında olmak üzere birtakım nörolojik sorunları olan şahıslarda ağrı olmayabilir. Bu hastalarda nefes darlığı, eza hissi, bulantı kusma, terleme üzere göğüs ağrısı muadili olabilir. Ağrıdan sonra esas belirtiler ise nefes darlığı, çarpıntı, eza, soğuk terleme, baş dönmesi, bulantı, kusma, sersemlik ve bayılmadır.
Kalp krizi geçirildiği düşünüldüğünde birinci olarak hastanın inançlı bir pozisyona alınmasıdır. Otomobil kullanıyorsa çabucak otomobilin kenara çekilmesi gereklidir. Denetimin kaybedilerek kendilerine ve etrafınızdakilere ziyan vermemesi sağlamalıdır. Hasta oturtulmalı Sonra da size yardım edebilecek etrafınızdaki bireylere durumun bilgilendirilmesi değerlidir. Ayrıca 112 acil sınırını arayarak yardım istenilebilir. Konutta aspirin varsa 1 tane çiğnenerek alınmalıdır. Kalp atışlarınızda düzensizlik, hızlanma yahut çok yavaşlama hissedilirse öksürerek kalp atışlarınızı nizama sokmaya ya da olağanlaşmasını sağlamaya çalışılabilir. Krizi sırasında aspirin çiğnenmesi ile kalp krizinden vefatlar %23 oranında azalmıştır. Kalp krizinde dilaltı almak kalp krizini önlemese de kan akışının artmasına neden olmaktadır. Her kalp krizi kuşkusu olduğunda hastanın hastaneye götürmesi gerekir; kalp krizi belirtilerinin çok hafif olması krizin ciddiyetini değiştirmez.
Kalp krizi berbat sonuçları kaybedilen doku ölçüsü ile alakalıdır. Hasar ne kadar az olursa oluşacak sorunlar o kadar az olacaktır. Önemli bir krizi yetmezlik ve vefata yol açabilirken, tekraren geçirilen sonlu krizler hastanın hayatını etkilemeyebilir. Bu yüzden hastalarda hasarı azaltmaya yönelik tedavilerin uygulanması ve bir an evvel uygulanması hayati ehemmiyete sahiptir.
Kalp krizini geçirildikten sonra gözetici yollara uymak hayat uzunluğu sürdürülmelidir. Hastalığın önlenebilir risk faktörlerinin düzenlenmesi kıymetlidir. En kıymetli risk faktörleri olan şeker hastalığı, hipertansiyon, siğara, kolesterol yüksekliği, hareketsizlik ile uğraş edilmesi ve denetim altına alınması hayati kıymete sahiptir. Ayrıyeten tertipli denetimler ve ilaçların nizamlı kullanılması kalp krizi sonrası hayat kalitesi ve mühletini direkt olarak etkilemektedir.
Bir insanın kalp krizi geçirme sayısında bir hudut yoktur. Bu hastanın toplam kaybettiği kalp işlevleri ile ilgilidir. Şayet birinci saat içerisinde tıkalı damar açılabilir ise hastanın kalbinde hiçbir hasar kalmayabilir. Kan akımının tekrar sağlanması ne kadar gecikir ise kalp o kadar hasar alacaktır. Hasar oranı arttıkça hastanın kalp yetersizliği nedeni ile vefat oranları artmaktadır. Kalp krizinde temel vefat nedeni ise kalbin ritim sorunlarıdır.
