Tansiyon, kalbin kanı pompalarken damar duvarında oluşturduğu basınçtır ve mm Hg (civa) olarak söz edilir. Kan basıncının muhakkak kıymetlerin üzerinde olması durumu ise hipertansiyon ya da tansiyon yüksekliği olarak tanımlanır.
Kan basıncı sistolik (büyük tansiyon) ya da kalbin kanı pompalarken oluşturduğu basınç ve diyastolik (küçük tansiyon) ya da kalbin kan pompalamaya orta verdiği devirdeki basınç olarak iki farklı kıymetten oluşur. Olağan kan basıncı bedelleri sistolik için en çok 120 mmHg, diyastolik için ise en çok 80 mmHg olmalıdır.
Hipertansiyon Toplumda Sık mı Görülür?
Dünya datalarına bakıldığında 4 bireyden birinde, Amerika Birleşik Devletleri üzere kimi ülkelerde ise 3 şahıstan birinde hipertansiyon olduğunu biliyoruz. Dünya sıhhat örgütü datalarına nazaran dünyada bir milyardan fazla insanı etkilemekte ve yılda dokuz milyon insanın vefatına neden olmaktadır.
Gelişmekte olan ülkelerde hipertansiyon prevalansı yüksektir ve giderek artmaktadır. 2025 yılında dünyada 1,6 milyar hipertansiyonlu hasta olması beklenmektedir. Dünyada hipertansiyonlu hastaların yaklaşık yarısının hastalıklarının farkında olmadığı ve lakin %20’den azının kan basınclarının denetimde olduğu hesaplanmaktadır.
Hipertansiyonun Ziyanları Varmıdır?
Kalp krizi, beyin kanaması ve inme, kalp yetersizliği, böbrek yetersizliği, görme kaybı üzere hastalıklara neden olabilmektedir.
Hipertansiyon Tedavi Nasıldır? Kendimi Uygun Hissettiğim Kimi Günler İlacı İçmesem Olurmu?
Hipertansiyon tedavisi ömür uzunluğudur, tedavide kullanılan ilaçlarla kan basıncı olağan hudutlara düşer, fakat tedavi kesilirse kan basıncı tekrar eski kıymetlerine ulaşacaktır. Bu nedenle tedaviye orta verilmemeli, en az yılda bir defa doktora denetime gidilmelidir.
Bazı özel durumlarda hipertansiyon bir böbrek hastalığına yahut hormon artışına bağlı olabilir. Bu durumlarda böbrek hastalığının yahut hormonal bozukluğun tedavisi ile kan basıncı düzelebilir yahut daha az sayıda ilaçla daha rahat denetim edilebilir hale gelebilir.
Hipertansiyonda İlaçları Alışkanlık Yapar mı?
Hayır yapmaz; damar elastikiyeti nedeniyle kan basıncı denetimi için alınan ilaç sayısı ya da dozu az gelebilir, bu durumda yeni ilaç eklenmesi yahut kullanılan ilacın dozunun arttırılması gerekebilir.
Bir Yakınımda Hipertansiyon Var, Benim Kullandığım İlacı Ona da Verebilir miyim?
Hayır, katiyen bu türlü bir davranışta bulunmayınız, bulunanları da ikazınız. Sizin için uygun olan bir ilaç bir diğeri için ziyanlı olabilir, bu nedenle yakınınızın bir doktora başvurmasını teklifiniz.
Tansiyonumu Nasıl Ölçebilirim?
Kan basıncının nasıl ölçüleceği konusunda kâfi bilgiyi bir doktor veya eğitim programından öğrenmeye çalışınız. Koldan kan basıncı ölçen elektronik aletler de kullanılabilir; fakat bu aletlerin güvenilirliğini anlamak emeli ile civalı bir tansiyon aleti ile alınan kıymetlerle karşılaştırmasının yapılması uygun olur. Bilekten ölçen aygıtlar kabaca fikir vermektedir ancak güvenilirlikleri sonludur. En gerçek sonuç veren aletler civalı ölçüm aygıtlarıdır.
Tansiyon Ölçerken Nelere Dikkat Etmeliyim?
Tansiyon ölçümü öncesi en az 5 dakika sessiz bir ortamda dinlenmelisiniz, ayaklar yere basar halde, kollar kalp hizasında dayanaklı olarak ölçüm yapılmalıdır. Doğru tansiyon manşonu seçimi de değerlidir. O denli ki çok küçük manşon yanlış olarak yüksek okumaya neden olabilir. Tansiyon aletiniz kolunuzun etrafını ve uzunluğunu kâfi olarak sarmalıdır, dinleme aygıtını (stetoskop) tansiyon aletinin manşonu altına sokmamalısınız. Son yarım saat içinde kahve, kola üzere kafeinli içecekler yahut sigara içmemiş olmalısınız. Kan basıncı ölçümünü etkileyebilecek öteki faktörler; dolu mesane, gürültülü ortama da kesinlikle dikkat edilmelidir.
Hipertansiyon Tedavisinde Kullanılan İlaçlar Böbrek ve Karaciğer Bozukluğu Yapar mı, Cinsel İşlevleri Tesirler mi?
Her ilacın kendine has yan tesirleri olabilir. Kullandığınız ilaçların yan tesirleri konusunda hekiminize danışınız, lakin genel olarak söylemek gerekirse, tedaviden elde edilecek fayda ilacın muhtemel ziyanından çok daha fazladır. Bu nedenle hipertansiyon tedavisi için verilen ilaçlar nizamlı olarak kullanılmalıdır.
