Kişinin yaşadığı bir kadro olaylardan ötürü zihinsel ve davranışsal bozukluklar gelişebilir. Bu bozuklukları güzelleştirmeye ve çözümlemeye yönelik belirli bir bilimsel kurama bağlı olarak geliştirilen tedavi sürecine psikoterapi denir. Zihinsel ve davranışsal bozuklukların yanı sıra kişinin gelişimi ve olgunlaşması ve öz farkındalık kazanması hedeflenir.
Psikoterapide ilaç kullanılmaz. Psikoterapi ruhsal hastalıkları hafifletmek ve uygunlaştırmak hedefli olup, bilimsel olarak doğrulanmış ve tesiri kanıtlanmış bir tedavi tekniğidir. Gerekli eğitim ve donanıma sahip uzman psikologlar tarafından yapılmalıdır.
Psikoterapiye Gereksinimim var mı?
Hayatımızın aşikâr devirlerinde nasıl fizikî bir rahatsızlığımız olduğunda doktora başvuruyorsak şayet zihnimizin de birebir formda rahatsızlanabileceğini unutmayıp bu alanda uzmanlaşmış psikologlara başvurmalıyız. Gerekli durumlarda ünitemizde bulunan konsültan psikiyatristlere de yönlendirme yapılmaktadır.
Kendiniz için psikoterapinin kelam konusu olup olmadığını daha detaylı test etmek isterseniz aşağıdaki soru listesine bir göz atın, şayet üç sorudan fazlasına evet yanıtı veriyorsanız bir uzmandan yardım almanın vakti gelmiş demektir.
Kendimi tanıyamıyorum! Kendimi evvelkinden farklı hissediyor muyum?
Bu değişiklik huzurumu bozuyor mu?
Bu değişikliğin bir açıklaması var mı?
Bu açıklama problemlerin mühletini ve şiddetini açıklamaya yetmiyor mu?
Günlük işlerimi epey zorlanarak mı yapıyorum?
Hep kaygılı miyim ve çok korkuyor muyum?
Bedensel rahatsızlıklarım var mı?
Rahat uyuyamıyor muyum? Yetersiz yahut fazla mı uyuyorum?
Kendimi sıklıkla saldırgan, kin dolu, gergin hissediyor muyum yahut çok tahammülsüz ya da hoşgörüsüz müyüm?
Sık sık çalışamaz raporu alıyor muyum?
İntihar fikirlerim var mı?
Çevremde problemlerim hakkında konuşabileceğim insan yok denecek kadar az mı?
Arkadaşlarımla yaptığım konuşmalar artık yarar etmiyor mu?
Başkaları da bendeki değişikliğin farkında mı?
Bu değişiklikler üç aydan uzun bir müddettir devam ediyor mu?
Bu değişikliklere umursamaz mı davranıyorum?
Psikoterapinin Yararları nelerdir?
Öncelikle psikolog ve danışan arasında tarafsız, büsbütün inanca ve ahenge dayalı bir işbirliği kurulmalıdır. Bu sayede danışan etrafına konuşmaktan çekindiği, yargılanmaktan korktuğu bahisleri açıkça psikoloğu ile konuşarak güzelleşmeye yönelik birinci sağlam adımı atmış olur. Psikoterapi sürecinde psikolog, danışanın sorunlarını çözmesinin önündeki mahzurları görmesini ve sıkıntılarını kendi başına çözebilecek yeterliliğe ulaşmasını sağlamaya çalışır. Fonksiyonel olmayan davranış ve kanıları tanımayı, bunları değerlendirmeyi ve bunlara karşı koymayı öğretir. Bu süreçte danışan tıpkı vakitte öz farkındalık kazanarak olgunlaşır ve hayat kalitesini arttırır.
Psikoterapi Seans Süreci nasıl başlar ve devam eder?
İlk seansta psikolog önce danışanla beraber hastalığın nedenini ve neden zaten atlatılamadığını anlamaya ve danışanı daha yakından tanımaya çalışır. Danışan ile birlikte somut terapi amaçları üzerine anlaşıp hastalığın sebepleri ile belirtilerinden yola çıkarak tedavi planı hazırlanır ve danışana anlatılır.
Psikolog danışanı, başkalarını algılayış biçimlerini yahut kimi durumlarda sergiledikleri davranışları daha uygun inceleyip kendi durumlarını nasıl etkilediğini sorgulamaya teşvik eder. Örneğin, olumsuz kanıları ve o fikirlerin danışanın his ve davranışları üzerindeki tesirini algılamalarını sağlayıp günlük yaşantılarında yararlı fikirleri ve farklı davranış biçimlerini denemelerine yardımcı olurlar. Psikologlar, hayatınız boyunca edinmiş olduğunuz davranış kalıplarınızı daha düzgün anlayıp onları yok edecek ya da hafifletecek halde değiştirmenize dayanak olurlar.
Seans müddetleri 50-60 dakika olup sayısı ve sıklığı hastalığın cinsine nazaran belirlenmektedir. Tedavi genelde altı ay ile bir yıl ortası, gerekirse daha da uzun sürebilir.
Bilişsel Davranışçı Terapi
Bilişsel model, fonksiyonsuz fikrin (hastanın his durumunu ve davranışını etkileyen) tüm ruhsal bozukluklarda yaygın olduğunu savunmaktadır. Beşerler kanılarını daha gerçekçi ve daha uyarlayıcı bir yolla değerlendirmeyi öğrendiklerinde, his durumlarında ve davranışlarında düzgünleşme yaşamaktadır. Örneğin, hayli depresif olduğunuzda ve birtakım denetimleri yapamadığınızda, aklınızda bir “otomatik düşünce” olabilir. “Şu an hiçbir şey yapamam.” Bu fikir daha sonra belli bir reaksiyona neden olabilir: Üzgün hissedebilirsiniz (duygu) ve yatağınızın köşesine kıvrılırsınız (davranış). Şayet bu niyetin geçerliliğini inceleseydiniz, çok genelleme yaptığınızı görerek gerçekte birçok şeyi âlâ yaptığınızı fark edebilirdiniz. Tecrübenize bu yeni bakış açısı ile bakmanız, muhtemelen daha yeterli hissetmenizi ve daha fonksiyonel davranışlarda bulunmanızı sağlayacaktır.
