Anksiyete bozukluğu’nu bir şemsiye üzere düşünebiliriz bu şemsiyenin altında bu bozukluğa bağlı görülen birçok durum vardır. Bunlardan biri panik atak sendromudur. Örneğin; panik atak sırasında ağır telaş hissedebilirsiniz ayrıyeten terleyebilir, göğüs ağrınız olabilir yahut çarpıntı hissedebilirsiniz (alışılmadık derecede güçlü yahut sistemsiz kalp atışları gibi). Bazen boğuluyor yahut kalp krizi geçiriyor üzere hissedebilirsiniz. Bu şemsiyenin altında bulunan öbür bir tasa sorunu; Toplumsal dert bozukluğu. Ayrıyeten toplumsal fobi olarak da isimlendirilen durum, günlük toplumsal durumlar hakkında çok büyük bir telaş hissettiğiniz, diğerlerinin sizi yargıladığını, toplumsal ortamlar da utanç duygusu yahut kendinizi gülünç biri olarak görebilirsiniz. Öteki bir durum da fobiler. Yükseklik yahut uçma üzere belli bir obje yahut durumdan ötürü ağır bir kaygı hissedersiniz. Dehşet uygun olanın ötesine geçer ve olağan durumlardan kaçınmanıza neden olabilir. Öbür bir durum ise Yaygın anksiyete bozukluğu. Sebepsiz, çok, gerçekçi olmayan telaş ve gerginlik hissetme ve telaş veren durumlardan kaçınma.
Depresyon nedir?
Depresyon kısaca aşikâr bir mühlet devam eden ( en az 2 hafta) süreğen çökkün duygudurum, ilgisizlik ve haz alamamadır. Başka yaygın görülen belirtiler ise güç azlığı, yorgunluk, uyku meseleleri, anksiyete, iştahta bariz değişim, değersizlik fikirleri, suçluluk, kararsızlık, huzursuzluk, ajitasyon, ümitsizlik, intihar niyeti yahut davranışı, ani toplumsal değişim, iş kaybı yahut gerilimli iş hayatı, toplumsal dışlanma ve sıhhatsiz hayat alışkanlıkları üzere. Bu belirtiler depresyon belirtilerine benzeyen rastgele bir fizikî sıhhat problemine bağlı olmamalı. (Triod, Anemi, Vb.) Tıpkı vakitte bu belirtiler yas sonrası devirde görülebilir ve karıştırılmamalıdır.
Depresif beşerler depresif olmayan insanlara nazaran farklı düşünürler. Örneğin; depresyondaki beşerler kendilerini, etraflarını ve geleceği olumsuz, karamsar görme eğilimindedirler. Sonuç olarak, depresyondaki beşerler gerçekleri olumsuz taraftan yanlış manaya ve meydana gelen talihsizlikler için kendilerini suçlama eğilimindedir. Bu olumsuz düşünme ve yargı usulü olumsuz bir önyargı fonksiyonu görür; depresif şahısların durumları gerçekte olduğundan daha makus olarak görmelerini kolaylaştırır ve bu üzere insanların gerilimli durumlara cevap olarak depresif semptomlar geliştirme riskini arttırır
Aoran Beck’e nazaran depresif bireylerde fonksiyonel olmayan inançlar (dysfunctional belief) tarafından oluşturulan olumsuz kanılar vardır. Olumsuz fikirlerin artışı ve depresyon ortasında bir bağ vardır. Olumsuz niyetler de artış depresif belirtilerde de artış sağlar.
Beck ayrıyeten depresif insanların niyetlerinde üç ana fonksiyonsuz inanç temasının (veya “şemalar”) olduğunu öne sürüyor: 1) Ben kusurlu yahut yetersizim, 2) Bütün tecrübelerim mağlubiyet yahut başarısızlıkla sonuçlanıyor, ve 3) Gelecek umutsuz . Bu üç tema Negatif Bilişsel üçleme olarak tanımlanmaktadır. Bu inançlar birinin bilişinde mevcut olduğunda, depresyonun ortaya çıkması çok olasıdır.
Örneğin, işten çıkarıldınız kendinizi başarısız, yetersiz ve fonksiyonsuz görüyorsunuz ve bir daha iş bulabileceğinize inanmıyorsunuz. Ama işten çıkarılmanızda tesirli olan öbür nedenlerde olabilir ekonomik meseleler tahminen patron küçülmeye gidiyordur ve tahminen öteki dermanı yoktur. Ama bu üç ana fonksiyonsuz şema ile alternatif fikirleri görmeniz çok güç. Muhtemelen işten çıkarılma durumunuzun ferdî bir başarısızlıktan kaynaklandığı sonucuna varacaksınız ve durumunuzun umutsuz olduğuna. Depresyondaki beşerler olumsuz beklentileriyle uyuşan bilgilere seçici ilgi göstermeye ve bu beklentileriyle çelişen bilgilere seçici dikkatsizlik gösterme eğiliminde olacaktır. Olumsuz olaylara verilen ehemmiyeti ve manası büyütme ve olumlu olayların değerini ve manasını en aza indirme eğilimindedirler. Bilinçsiz bir formda gerçekleşen tüm bu hareketler, depresif bir kişinin temel olumsuz şemalarını çelişkili deliller karşısında sürdürmeye yardım eder ve deliller daha güzel olacağına inandığında bile gelecek hakkında umutsuz hissetmelerini sağlar.
