Sürekli ağlama isteği, yorgunluk, bedensel belirtiler, güçte azalma, iştahta artış yahut azalma üzere belirtilerle kendini gösteren lohusa depresyonu son yıllarda daha çok dikkat çekmeye başlamıştır. Bayanların yaklaşık %70-80’i doğum hüznü yaşarken, %10-20’si lohusa depresyonu yaşayabilmektedir.
Lohusa Devri Nedir?
Lohusa devri çocuk doğduktan sonra başlayan ve yaklaşık 40. güne kadar süren devirdir. Hamilelik müddetince ortaya çıkan fizyolojik ve ruhsal değişimler bu süreçte olağana dönmeye başlar. Hamilelik periyodunda ortaya çıkan yüksek değişimler birden olağana dönünce anne bu duruma çabucak ahenk sağlayamayabilir. Bu durumda da doğum sonrası depresyon görülebilir.
Lohusa Depresyonunun Sebepleri
Daha evvel ailesinde ve geçmiş ömür hikayesinde depresyon hikayesi bulunan bayanlar lohusa depresyonuna genetik olarak daha yatkındırlar.
Östrojen ve progesteron hormon düzeyleri, hamilelikte yükselirken doğumla birlikte apansız düşerler. Bazen tiroid hormonu da düşüş gösterebilmektedir. Hormonlardaki süratli değişimler, beyefendisinin kimyasalını da tesirler ve bu da depresyon üzere birtakım ruhsal rahatsızlıkların ortaya çıkmasına sebep olabilir. Ayrıyeten B9 vitaminin, aneminin ve folik asit eksikliğinin de doğum sonrası depresyonda tesirli olabileceği düşünülmektedir.
Fizyolojik faktörlerin yanı sıra psikososyal faktörler de doğum sonrası depresyona da neden olabilmektedir: Toplumsal dayanağın az olması, erken yahut geç yaşta gerçekleştirilen evlilikler, sosyoekonomik şartların zayıf olması, annenin daha evvel düşük yapması yahut çocuk kaybı, annenin diğer ruhsal yahut fizikî bir rahatsızlığı olması, doğumda zorluk yaşanması ve bebekte gelişimsel kusurun olması.
Lohusa Depresyonunun Belirtileri
En değerli belirtilerden bir tanesi annenin bebeği istememesi yahut bebekle ilgilenmemesidir. Bu durumda anne bir yandan bebeği istemezken başka yandan bu usul niyetleri olduğu için kendisine öfkelenebilmekte ve kendisini hatalı hissedebilmektedir. Bu süreçte çocuğa daima olarak ziyan verebileceği korkusu yaşayabilmektedir.
Bebeğini gereğince sevmediği inancı, değersizlik ve ümitsizlik hisleri
Yeni doğan bebekle ilgilenme süreci annenin uykusunu düzensizleştirirken, lohusa depresyonu uykusuzluk durumunu daha da şiddetlendirebilmektedir.
Anne toplumsal hayata ahenk sağlamada zorluk yaşayabilmekte ve kendini dışlanmış hissedebilmektedir.
Yoğun bir keder, daima ağlama isteği ile birlikte duyarsızlık ve boşluk duygusu
İştahta azalma yahut artma
Dikkati toplamada zahmet ve unutkanlık
Kişisel bakımda azalma
Bedensel yakınmalar
Sürekli yorgunluk hissi
Sinirlilikte artış
Panik atak belirtileri
Motor hareketlerde yavaşlama
Ajitasyon (Huzursuzluk hali)
İntihar düşünceleri
Lohusa Depresyonu Tedavisi
Doğumdan sonraki süreçte, 2 hafta içerisinde hormonlardan kaynaklanan duygusal değişimler olağana dönmeye başlar. Lakin on günden sonra bu belirtilerin devamı durumunda şüphelenilmeye başlanmalıdır. Genelde Lohusa Depresyonu doğumdan sonraki birinci 6 hafta içinde başlar, 8 hafta kadar sürebilir. Lakin Lohusa Depresyonu tedavi edilmediği surece 2 yıla kadar devam edebilmektedir.
Lohusa Depresyonunun tedavisinde ilaç tedavisi, psikoterapi yahut bunların ikisi birlikte kullanılabilir. İleri derecede bir depresyon ya da annede intihar kanıları yoksa, tedavinin nasıl olacağı konusunda anneyle birlikte karar verilmelidir. Bu süreçte sık bilinen yanlışlardan bir tanesi de emzirme sürecinde psikiyatrik ilaç kullanılamayacağıdır. Gerekli olduğu takdirde annelere emzirme sürecine ziyan vermeyen ilaç ve ilaç dozu ayarlanabilmektedir.
İlaç tedavisi ve psikoterapinin yanı sıra annenin kendisine ve toplumsal hayatına vakit ayırması, gerçekçi beklentiler içinde olması, annenin yanında deneyimli bir yetişkinin olması, annenin lohusa periyodunda yaşayacağı bedensel ve ruhsal değişikliklerle ilgili bilgilendirilmesi ve bilhassa birinci sefer anne olan bireylerin toplumsal dayanak alması bu süreci daha rahat atlatmasına yardımcı olacaktır. Bu süreçte annenin antrenman yapması, alkol ve kafeinden uzak kalması, daima konutta durmaması, doğumdan sonraki süreçte misafirliklere hudut koyulması ve bebek uyuduğu vakit annenin de yatıp dinlenmesi de yararlı olabilecek tekliflerdir.
