Hepimiz yaşadığımız yerde,ülkemizde ya da dünyada berbat olaylar yaşayanlara yardım eli uzatmak isteriz. Afet ya da kazalardan etkilenmiş insanlara ivedilikle yardım etmemiz de gerekebilir. Lakin bazen önemli kriz olaylarından etkilenen bireylere insani,destekleyici ve pratik bir ruhsal birinci yardım hizmeti sunmayı bilemeyebiliriz. Güç durumdaki bireylere takviye olmak için en azından ne söylenebilir ve neler yapılabilir bilmek bile bir yarardır. Böylelikle hiç kimseye ziyan vermemiş oluruz,kendimizin ve karşımızdakinin de güvenliğini sağlamış oluruz.
PİY NEDİR?
Psikolojik Birinci Yardım(PİY),acı çeken ya da dayanağa ve yardıma muhtaçlık duyan bireylere sunulan insani ve destekleyici müdahale olarak tanımlanmaktadır.(Sphere(2011) ve IASC’e(2007)göre).Sadece profesyonellerin yaptığı bir şey değildir,profesyonel ruhsal danışmanlık da değildir.
PİY aşağıdaki bahisleri içerir;
- Kişileri zorlamayan pratik bakım ve takviye sağlamak
- İhtiyaç ve korkuları belirlemek
- İnsanların temel muhtaçlıklarını karşılamalarına yardımcı olmak(gıda,su,bilgi alma gibi)
- İnsanları konuşmaya zorlamadan dinlemek
- Rahatlatıp sakinleşmelerine yardımcı olmak
- İnsanların bilgi edinmesi,hizmetlere ve toplumsal dayanaklara ulaşmaları için yardım sağlamak
- Kişileri gelecekteki muhtemel ziyanlardan korumak
PİY’in faydaları;
- Güvende hissetme
- Başkalarıyla ilişki kurma
- Sakin ve umutlu olma
- Sosyal,fiziksel ve duygusal takviyeye erişme
- Gerek birey gerek topluluk olarak kendilerine yardımcı olabileceklerini hissetmek
PİY kimin içindir?;
- Yakın vakitte önemli bir kriz durumuna maruz kalmış gerilimli beşerler içindir
- Hem çocuklar hem yetişkinler içindir
- Destek isteyen herkes içindir
- Kriz yaşantısı geçirmiş ve yardım istemeyen şahıslara zorla yardım edilmez,destek istediklerinde basitçe ulaşılabilir olun kâfi.
PİY yerine daha acil dayanağa gereksinimi olanlar profesyonellere(tıbbi işçi,ruh sıhhati uzmanları,yerel otoriteler…vb gibi) yönlendirilmelidir. Bu şahıslar;
- Acil medikal bakıma gereksinimi olanlar
- Hayati tehlike taşıyan yaralılar
- Kendilerine ve çocuklarına bakamayacak seviyede üzgün insanlar
- Kendine ziyan verebilecek insanlar
- Başkalarına ziyan verebilecek insanlar
PİY ne vakit verilir?
Bu yardım çoklukla afet sırasında ya da afetten çabucak sonra verilir. Bazen günlerce ve haftalarca sürebilir.
PİY nerede sunulur?
Olay/kaza yeri yahut yadım hizmetlerinin verildiği sıhhat merkezleri,sığınaklar,kamplar,okullar,gıda üzere yardımların dağıtıldığı tesisler olabilir. Özel olarak konuşulabilecek bir yerde olmasına dikkat edilmelidir.
YAPIN;
- Dürüst ve emniyetli olun
- İnsanların kendi kararlarını verme hakkına saygılı olun
- Mahremiyete hürmet gösterin,hikayelerini kapalı tutun
- Kişilerin kültürüne,yaşına,cinsiyetine uygun bir biçimde davranın
YAPMAYIN;
- Yardım karşılığında para ya da bir düzgünlük istemeyin
- Yanlış bilgiler vermeyin
- Yerine getiremeyeceğiniz kelamlar vermeyin
- Kişileri yardım almaya zorlamayın,ısrarcı ve rahatsız edici olmayın,baskı yapmayın
