Obsesyon; bireyde ağır ıstırap ve huzursuzluğa yol açan, kişinin zihninden uzaklaştırmakta zorluk yaşadığı yineleyici kanılar; kompülsiyon ise kişinin obsesyonları sonucu yaşadığı ağır badire ve huzursuzluğu azaltmak ve ortadan kaldırabilmek emeliyle yaptığı yineleyici niyet ve davranışlarıdır.
Obsesif kompülsif bozukluk yaşayan hastaların hayatlarına baktığımızda bu bireylerin ağır bir zahmet ve huzursuzluk içinde oldukları, kompülsiyonları yüzünden değerli derecede vakit kaybettikleri ve vakitle iş, toplumsal ömür üzere alanlarda işlevselliklerini kaybetmeye başladıkları bilinmektedir.
Peki bu hastalığın nedenleri nelerdir?
Bazı çalışmalar obsesif kompülsif bozukluk üzerinde genetik faktörlerin, kişilik özelliklerinin, erken çocukluk periyodunda yaşanan ruhsal travmaların tesirini vurgularken birtakım çalışmalar ise bu hastalığın beyinde salgılanan serotonin nörotransmiterinin fonksiyonlarındaki bozulmadan kaynaklı olabileceğini vurgulamaktadır. Buna ek olarak OKB’nin 100 şahıstan 2-3 bireyde görüldüğü ve bayanlarda erkeklerden daha yaygın olarak görüldüğü bilinmektedir.
Obsesif Kompülsif Bozukluğun Devam Etmesine Neden Olan Şey Nedir?
Obsesif kompülsif bozukluğa sahip olan hasta obsesyonları yüzünden ağır zahmet ve huzursuzluk yaşar. Bu kahır ve huzursuzluk hissinden kurtulabilmek için de aklına gelen kanıları düşünmemeye çalışır. Fakat bu pek de mümkün değildir. Zira bir şeyi düşünmemeye çalıştıkça o şey kişinin zihnine daha fazla gelmeye başlar. Daha fazla gelen obsesyonlar sonucu da meşakkat daha da artmaya başlar.
Artan külfet hissiyle birlikte tasasını yönetmekte zorlanan hasta derdini hafifletecek yeni metotlar bulmaya çalışır. Bu da kompülsif davranışları keşfetmesine ve uygulamasına sebep olur. “Kirlendiğine inanan kişinin banyo yapması” ya da “Ocağı açık unuttuğunu düşünen kişinin tekrar tekrar denetim etmesi” buna âlâ bir örnektir. Uyguladığı kompülsif davranış sonucu meşakkatinin azaldığını farkeden kişi bu davranışı tekrar tekrar yapmaya başlar. Kompülsiyonlar birinci başlarda işe yarıyormuş üzere gözükse de tesirleri bir müddet sonra azalmaya başlar. Lakin kişi hala obsesyonlarıyla baş etmek ve badiresini azaltmak zorundadır. Bu yüzden de ya uyguladığı kompülsif hareketlerin sayısını arttırır ya da yeni kompülsiyonlar bulmaya çalışır.
Bir mühlet sonra sayısı artan ve yönetmekte zorluk çekilen kompülsif davranış yüzünden kişi yıpranmaya ve çok zorlanmaya başlar. Fakat çok vakit kaybedilmesine ve bunu yapmak istememesine karşın fikirler tekrar geldiğinde bu aksiyonları tekrar yapmak zorunda hisseder. Zira ona nazaran obsesyonu durdurmanın tek yolu bunu yapmaktır. Bu da içinde bulunduğu durumun devam etmesine ve bu döngüden çıkamamasına neden olur.
Obsesif Kompülsif Bozukluğun Tedavisi Mümkün mü?
Bu bozukluğu yaşayan şahısların birçoğu obsesyonlarından, kompülsif davranışlarından ve buna bağlı olarak ortaya çıkan ruhsal sorunlarından şikayetçi olmalarına karşın tedaviye başlama konusunda direnç gösterirler.
İlaç tedavisiyle beyindeki serotonin ölçüsünü düzenlemek amaçlanırken psikoterapi takviyesiyle de bu hastalığa sebep olduğu düşünülen ruhsal süreçler ele alınır ve kişinin obsesyonları ve kompülsif davranışları azaltılmaya çalışılır.
Özetle; obsesif kompülsif bozuklukta ilaç+psikoterapi dayanağıyla hastanın obsesyonlarını ve kompülsif davranışlarını azaltıp fonksiyonelliğini arttırabilmek mümkündür. Lakin hastalığın tekrar nüksetme riski her vakit için vardır. Daha ağır bir nüksü engellemek ismine ise uzun aralıklarla da olsa kişinin takip edilmesi ve psikoterapi takviyesi alması büyük ehemmiyet taşımaktadır.
