EMDR, psikoterapist Francine Shapiro’nun geliştirmiş olduğu bir terapi prosedürüdür. Kişinin lisana getirdiği semptomlarına (şikayetlerine) travma perspektifinden bakar. Türkçesi, Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yine İşleme’dir.
EMDR ile nasıl çalışılır?
Beynimiz iki yarı küreden oluşur. Ve bu iki yarı küre senkronize bir biçimde çalışabilmek için birbirine Corpus Callosum denen bir yapı ile bağlıdır. Şayet bu ilişki olmazsa bedenimizin sağı ve solu birbirinden bağımsız hareket eder.
Vücudumuzu başımızdan ayaklarımıza kadar tam ortadan dikeylemesine böldüğümüzü düşünelim. Sağ tarafımız ve sol tarafımız… Bu iki tarafı farklı yarı küreler (hemisfer) yönetir. Bedenimizin sağ tarafını sol yarı küre, sol tarafını da sağ yarı küre yönetir. Bir örnekle durumu açıklığa kavuşturalım: Diyelim ki sağ elimizle bir kalem tutuyoruz. Sağ elimiz, beynimizin sol yarı küresine kalemi tutarken hissettiği tüm şeyleri bilgi olarak gönderir. Lakin bu bilgiler yalnızca sol yarı kürede kalırsa kalemi anlamlandıramayız. Yani ne olduğunu anlayamayız. Bu nedenle bilgileri alan sol yarı küre, elindeki tüm dataları corpus callosum vasıtasıyla sağ yarı küreye gönderir. Bu sırada beynimizde sağdan sola, soldan sağa elektrik akımı oluşur. Ve eldeki tüm bilgiler bu akış sayesinde bütünleştirilir, manalı hale gelir. Artık sağ elimizle tuttuğumuz kalemin bir kalem olduğunun farkına varırız. Ve bizim için bilgiyi sürece süreci sağlıklı bir biçimde tamamlanmış olur. Ortada anlamlandırılamamış bir durum yoktur.
Aynı bilgi sürece süreci yaşadığımız olayların manalandırılması konusunda da geçerlidir. Yaşadığımız kimi şeyleri yani yaşantıdan elde edilen dataları beynimiz kolaylıkla işler. Ancak birtakım yaşadıklarımızın duygusal yükü o kadar fazla olur ki, beynimiz bu baskı altında bilgileri sürece sürecini sağlıklı bir halde gerçekleştiremez. Ve yaşadığımız olayla ilgili tüm datalar beynimizin bir yarı küresinde adeta hapsolur. Bu hapsolma sonucunda bizi olumsuz etkileyen fikirler, hisler ve bedensel birtakım belirtiler ortaya çıkar. Diyelim ki Ayşe bundan 5 sene evvel bir köpek tarafından kovalandı. O sırada ısırılacağını, köpekle baş edemeyeceğini, güçsüz olduğunu vs düşündü. Köpekten o kadar korktu ki elleri buz üzere oldu, kalp atışları hızlandı, soğuk terler döktü. Koşup saklandı ve bir biçimde bu durum geçti gitti. Ayşe’nin beyni şayet bu durumu sağlıklı bir biçimde işleyemezse Ayşe büyük bir ihtimalle köpeklere karşı fobi geliştirecektir. Bu durumda her köpekle müsabaka durumunda ya da havlama sesi duyduğunda tıpkı 5 sene evvelki olayda yaşadıklarının birebirini ya da benzerilerini yaşar. Tekrar elleri buz keser, kalbi süratli çarpmaya başlar, soğuk terler dökmeye başlar. Ve bu nedenle Ayşe sokaklarda rahat dolaşamaz, daima ya bir köpekle karşılaşırsam kaygısıyla yaşar. Ve hayatı konforsuz hale gelir.
EMDR terapisinde bugünümüzü etkileyen bu travmatik, zorlayıcı yaşantılarımızın paket halinde (düşünce-duygu-bedensel belirtiler ve davranışları içerir) depolanmış bilgilerinin görsel/ dokunsal/ işitsel uyaranlar verilerek beyin tarafından tekrar ve sağlıklı bir formda işlenmesi sağlanır. Hedef yaşanılan olumsuz olayın negatif tesirlerini nötre çevirip olaya daha gerçekçi bir açıdan bakmayı sağlamaktır. Mesela bu köpek kovalama olayını yaşayan Ayşe, sonrasında kendisi için “güçsüzüm”, “güvende değilim” vb negatif yükte olan şeyler düşünürken EMDR seanları sonrasında “güçlüyüm”, “artık geçti, güvendeyim” halinde kendisini daha özgürleştirecek olumlu kanılara geçiş yapabilir.
EMDR makûs anıları silmez! Bu medyanın yanlış yönlendirmesidir. Yaşanılan olayların yalnızca üzerimizdeki negatif tesirleri geçirilebilir. EMDR özgürleştirir.
