Türklerin tekrar doğuş bayramı olan ve NARDUGAN (Nartugan) denilen bayram 21 Aralık”ta başlıyor 21 Mart”da Nevruz olarak tamamlanıyor. Zira 21 Mart ekinoksta (dönence) gece ve gündüz eşitleniyor. 21 Mart”ta bahar geliyor, tabiat yine canlanıyor. İşte çam ağacı süslemelerinin kıymeti de buradan geliyor. Zira ismine ”Hayatı Ağacı” deniyordu.
Türklerin Nardugan (yeniden doğuş) bayramı yüzyıllar sonra Hristiyanlar tarafından aparılarak 24 Aralık İsa”nın doğumu (Noel) olarak uyarlandı.
Oysa bu İsa”dan yüzyıllar öncesinden Orta Asya”da kutlanan bir Türk yeni yılı kutlama bayramıydı.
Hristiyanların simgesi Noel Baba olarak bilinen kıssaları de yeniden bir Türk geleneğinden aparıldı.
Çünkü Noel Baba denilen kişinin yaşadığı sav edilen yıllardan yüzyıllar öncesinde Orta Asya”da ”Ayaz Ata” ve ”Kar kız” öyküsü vardı.
Ayaz Cet Türk Mitolojisine nazaran kışın soğukta ortaya çıkan, kimsesizlere ve açlara yardım eden, garipleri sevindiren bir efsaneydi.
Dünyanın tanınmış Sümerologlarından Muazzez İlmiye Çığ da çam ağacı süslemelerinin Hıristiyanlıktan yüzlerce yıl evvel Türk geleneklerinde olduğunu tekraren açıklamıştı…
Türklerin, tek İlahlı dinlere girmesinden evvelki inançlarına nazaran, yeryüzünün tam ortasında bir ”akçam ağacı” bulunuyor.Buna ‘hayat ağacı’ deniliyor.Bu ağacı, motif olarak bizim bütün halı, kilim ve işlemelerimizde görebiliyoruz.
Türklerde güneşin çok kıymetli olduğu biliniyor. İnançlarına nazaran gecelerin kısalıp gündüzlerin uzamaya başladığı 21 Aralık’ta gece-gündüzle savaşıyor.Uzun bir savaştan sonra gün geceyi yenerek zafer kazanıyor.
İşte bu güneşin zaferini, yine doğuşu, Türkler büyük şenliklerle ‘akçam ağacı’ altında kutlanıyor.
Güneşin tekrar doğuşu, bir ”yeni doğum” olarak algılanıyor.
Başında ”Hayat Ağacı” süslemeli bir taç olan Balıkesirli bir Türk gelini
NARDUGAN BAYRAMI NEDİR?
(Nar=güneş, Tugan, dugan=doğan) Yani manası Doğan güneş. Türkler o devir Güneşi geri verdi diye Tanrı Ülgen’e dualar ediyorlar. Duaları Allaha gitsin diye ağacın altına armağanlar koyuyorlar, kollarına bantlar bağlayarak o yıl için dilekler diliyorlar Rabden.
Bu bayram için, meskenler temizleniyor. Hoş giysiler giyiliyor. Ağacın etrafında müzikler söyleyip oyunlar oynuyorlar. Yaşlılar, büyük babalar, nineler ziyaret ediliyor, aileler bir ortaya gelerek birlikte yiyip içiyorlar.
‘ÇAM AĞACI SÜSLEMEK BİR TÜRK GELENEĞİ’ Ünlü Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ da çam ağacı süslemelerinin Hıristiyanlıktan yüzlerce yıl evvel Türk geleneklerinde olduğunu her seferinde vurguladı. Çığ açıklamasında, “Gündüzün geceyi yendiği 21 Aralık’taki bayram Nar-Dugan, Orta Asya Türklerindendir. Kutsal akçamdan aldıkları kola kurdelelalara dileklerini, isteklerini, yeni yıldan beklentilerini müellifler. İznik’te 325 yılında toplanan birinci üniversal Hıristiyan kurulu, Anadolu’daki çam ağacını alarak bugünkü kutlamalara getiriyor. Oysa Akçam eski Türkler”de dünyanın merkezindeki kutsal ömür ağacıdır. Anadolu halı ve kilim desenlerinde vardır. Nardugan’da beşerler konutlarını temizler, en yeterli elbiselerini giyerdi. Ağacın etrafında dans edip müzik söylerler, yaşlılar ziyaret edildi. Aileler bir ortada olur, özel yemekler yenirdi. İnsanlığın koruyucusu Ülgen (Orta Asya”daki Türk inanışına nazaran Ülgen Güzellik Tanrısıdır), uzun sakallı ve pelerinliydi. İznik konsülü tarafından bugünkü Noel inancına çevrilmiştir. İsa’nın yaşadığı topraklarda çam ağacı yetişmez. Türklerin Avrupa’ya geçişi ile Hıristiyanlar tarafından alınmıştır. Sonbaharda doğan İsa’nın doğumu için 25 Aralık tarihi birkaç asır sonra seçilmiştir” sözlerini kullandı Ayaz Cet, Türk, Altay ve Orta Asya mitolojilerinde, bilhassa Kazak ve Kırgız Türkleri’nde ve Türkmenlerde Soğuk Hanı olarak tanımlanmaktadır. Özbeklerde Ayoz Bobo, Kırgızlarda Ayaz Cet (Аяз Ата) Kazaklarda Ayaz Cet (Аяз Ата), Azerbaycan Türklerinde Şahta Baba, Tatarlarda Qış Babay, Başkurtlarda Kış Babası olarak bilinir ve ‘Kar Kızı’ isminde bir de kızı yahut torunu vardır. Nar Tugan güneşin doğum kutlamaları da İsa’nın doğum kutlamalarına Noel’e dönüşmüştür. Noel sözü de Noio (yeni) ve Helios (güneş) sözlerinden oluşmuştur. Yani Nar Tugan’la özdeşdir. Ülgen’in yerini, tıpkı onun üzere uzun kaftan, kürk başlı, kırmızı jenerasyon ve çizme giyen Pere Noel / Santa Klaus almıştır. Oysa Orta Asya”daki Türk inanışına nazaran Ülgen Güzellik İlahıdır. “Türklerde Yılbaşı 21 Aralık gecesiydi” Eski Türk tarihi araştırmacısı Zübeyir Batur, 31 Aralık olarak bildiğimiz yılbaşının sonradan hayatımıza girdiğini, Türklerin yılbaşını günlerin uzamaya gecelerin kısalmaya başladığı 21 Aralık’ı 22 Aralık’a bağlayan gece kabul ettiğini söyledi. Batur, “Bu geceyi takip eden birinci dolunay ise yeni yılın birinci günüydü, zira 21 Aralık’ta güneş karanlığı yeniyordu. Güneşin dönüşünü Türkler Nar-Dugan şenliklerinde kutsal akçam ağacı altında kutlardı. Akçam ağaçlarının kısımlarına bantlar bağlayarak Allaha dileklerini iletirlerdi. Akçam, hayat ağacıdır. Anadolu’nun kilim desenlerinde hala vardır. Türk inanışındaki yerden göğe kadar uzanan ağaç, Sümer geleneklerinde de var. Türkler”de güneş kutsaldı fakat İlah değildi. Sürekli çekişme halindeki gece ve gündüzün hengamesinden gündüz 22 Aralık’ta galip çıkar. Bu nedenle ‘Yeniden Doğuş Bayramı-Nardugan’ Türk tarihinde çok önemlidir” dedi. Eski Azerbaycan İstanbul Başkonsolosu, ünlü gazeteci İbrahim Nebioğlu 21 Aralık Nardugan ve 21 Mart Nevruz’u şöyle açıkladı: “3 ay sonra Bayramdır, Novruz Bayramı. Azerbaycan Türkleri için 21 Aralık’tan sonra 40 gün ‘Büyük Çile’(21 Aralık – 30 Ocak), Sonra 20 gün ‘Küçük Çile’ 31 Ocak – 20 Şubat) Ve ‘Ala Çile’ (20 Şubat – 20 Mart) 21 Mart’ta Nevruz olacak. “Bu gün isə Qış fəslinin gəldiyini göstərən və 40 gün davam edən Böyük Çillə başlayır. Mənim uşaqlığımda nənəmlə babamın Qazaxdan bizə qarpız göndərdiklərini xatırlayıram. 20 dekabr axşamı mütləq qarpız kəsilirdi bizdə. Baxmayaraq ki, yaydan mühafizə edilən o qarpızın heç dadı olmurdu, amma bizimkilər çox sevinirdilər. Böyük Çillənin gəlməsi Novruzun uzaqdan gələn ayaq sısləridir. Çünki, Böyük Çillədən (21 dekabr-30 yanvar) sonra 20 gün sürəcək Kiçik Çillə (31 yanvar-20 fevral) və ən nəhayət Ala Çillə (20 fevral-20 mart) gəlir. 3 ay sonra Novruzdur…..)”
NOEL BABA DEĞİL, ”AYAZ ATA”
Mitolojilere nazaran kışın soğukta ortaya çıkan, kimsesizlere ve açlara yardım eden bir kahramandı…
Ayaz Cet ve Kar Kız…
Türkmenistan’da Nardugan Bayramı merasimi..
AZERBAYCAN TÜRKLERİ DE 21 ARALIK’TAN 21 MART NEVRUZ’A ULAŞMAYI BU TÜRLÜ TANIM EDİYORLAR
