Pregabalin son devirde dünya genelinde vefat hadiseleriyle anılmaya başlandı.
Bu aktif hususa sahip ilaçlar 2019’dan bu yana Türkiye’de de yeşil reçeteyle satılıyor. Yeşil reçete, bağımlılık ve berbata kullanma potansiyeli olan ilaçlar için düzenlenen özel bir reçete çeşidi.
Dünya genelinde pek çok kullanıcı bu ilacı düzenlemelere tabi olmayan internet sitelerinden yahut yasa dışı yollardan alıyor.
Peki bu ilaç nedir ve neden tehlikeli?
Pregabalin ne için kullanılıyor?
Pregabalin epilepsi, hudut ağrıları ve anksiyete tedavisinde kullanılıyor.
Tablet, kapsül ve likit olarak bulunabiliyor.
Alzain, Axalid, Lyrica ve Signature üzere markalı ilaçlar da bu faal maddeyi içeriyor.
Yan tesirleri nedir?
Pregabalin yeni Valium yahut yeni bira lakabıyla da anılıyor. Bunun nedeni, sakinleştirici yahut alkol üzere kullanan kişiyi rahatlatması.
Öte yandan fazla ölçüde almak yahut öteki rahatlatıcı unsurlarla birlikte kullanmak uyuşukluk yahut nefes sıkıntılarına yol açabiliyor.
Bu ilacı kullananlara alkolden uzak durmaları tavsiye ediliyor.
Opiatlarla birlikte kullanıldığında nefes almayı yavaşlatıyor. Opiatların tesirini gidermek için kullanılan naloxone isimli antidot ise pregabalinin tesirlerini hiçbir halde hafifletemiyor.
Pregabalin bağımlılık yapar mı?
Pregabalinin “hafif kafa” olarak da isimlendirilen sakinleştirici tesiri nedeniyle kimi kullanıcılar buna vakit içinde bağımlı olabiliyor.
Özellikle de geçmişinde husus bağımlılığı olanlar pregabaline de bağımlılık riski taşıyor.
Nasıl bırakılır ve mahrumluk hissettirir mi?
Bazı kullanıcılar ilacı bırakmakta zorlanıyor.
Yoksunluk belirtileri ortasında ruh halinde değişim, öfke, uyarılma, anksiyete, panik üzere ruhsal tesirlerin yanı sıra terleme, baş ağrısı ve üşüme yer alabiliyor.
Bunu bırakmak isteyenlerin sıhhat profesyonellerinden yardım alması tavsiye ediliyor.
Doktorunuz tarafından o denli yapmanız söylenmedikçe ilacı ansızın bırakmamanız gerekiyor. Çoklukla bir hafta yahut daha uzun vadeli bir doz azaltımıyla ilaç bırakılıyor.
Reçetesiz almak yasa dışı mı?
İngiltere ve Türkiye’nin de ortalarında bulunduğu ülkelerde pregabalin sırf reçeteyle alınabiliyor.
Fakat Orta Doğu’daki birtakım ülkelerde reçetesiz satılıyor.
Ayrıca çok sayıda internet sitesi de bu ilacı diğer ülkelerden göndererek satıyor.
Pregabalin kaç mevtle ilişkilendirildi?
Bu ilaç ABD ve İngiltere’de 1993 yılında piyasaya sürüldü.
Nature Communications mecmuasında yayımlanan bir araştırma, pregabalin ve misal bir öteki ilaç olan gabapentin kullanımının dünya genelinde 2008-2018 ortası dört katına çıktığını ortaya koymuştu.
Yalnızca İngiltere’de 2022’de sekiz milyon reçeteli pregabalin satıldı. Tıpkı yıl 441 mevt bu ilaçla ilişkilendirildi.
2023’te Avustralya Yıllık Çok Doz Raporu’nda, ülkede 2000-2021 yılları ortasında 887 mevt pregabalin ve gabapentinle ilişkilendirildi. Bu ölümlerin yüzde 93’ünde pregabalin kullanılmıştı.
İngiltere’de 2004-2020 ortası gerçekleşen pregabalin ölümlerinin çoğunlukla bu ilacın öbür uyuşturucularla birlikte kullanıldığı durumlarda görüldüğü tespit edildi.
Hayatını kaybedenlerin büyük kısmı bu ilacı reçetesiz edinmişti.
Tehlikeli pregabalin kullanımı öbür hangi ülkelerde arttı?
Sırbistan’da pregabalin ve gabapentin kullanımı 2008-18 yılları ortasında her sene yüzde 60 arttı.
Sırbistan Ulusal Zehir Denetim Merkezi datalarına nazaran 2012-2022 ortasında bu iki ilaçtan kaynaklanan 374 akut zehirlenme olayı tespit edildi. Bunların yüzde 96’sı pregabalin kaynaklıydı.
Suudi Arabistan ve Ürdün’deki yetkililer de ülkelerinde bu ilacın kullanımının arttığını, bilhassa de genç erkeklerin daha çok kullandığını belirtiyor.
2017’de Birleşik Arap Emirlikleri Ulusal Rehabilitasyon Merkezi, 30 yaş altında en yaygın kullanılan uyuşturucunun pregabalin ve gabapentin olduğunu açıklamıştı.
Mart ayında bu ülkede 2,75 milyon adet yasa dışı pregabalin hapı ele geçirildi.
Geçen yıl Kuveyt’te de 15 milyon pregabalin kapsülü ve yarım ton da toz halinde pregabalin yakalandı.
