Menopoz bayanın yumurtalıklarının fonksiyonunun sona ermesi ile artık yumurta oluşumunun gerçekleşmemesi ve hormon üretiminin sağlanamamasıdır. Türkiye’de menopoz yaşı ortalama 46 – 47 yaşlarıdır. Bir bayanın menopoz yaşını belirleyen en belirleyici öge genetik faktörlerdir lakin bununla birlikte sıhhatsiz beslenmenin, hayat kalitesinin düşük olmasının ve sigara tüketiminin de erken menopoza neden olduğu bilinmektedir.
40 yaş altında menopoza girilmesi erken menopoz olarak tanımlanmaktadır. Erken menopoz periyodunda bayanların yumurta sayıları azalmakta ve yumurta kaliteleri düşmektedir. Ailede bilhassa anne, teyze ve kız kardeşte erken menopoz yaşanmışsa yumurta rezervinin daha genç yaşlarda değerlendirmesi için gerekli testler yapılması gerekmektedir. Bebek düşünen bayanların bu periyotta ertelemeden tüp bebek üzere metotları denemeleri önerilmektedir.
Erken Menopozun Nedenleri
– Genetik faktörler. Ailede bilhassa de annede erken menopoz yaşanmış ise erken menopoz riski yüksektir.
– Kanser tedavisinde kullanılan tıbbi ilaçlar ve radyoaktif hususlar bayanın yumurtalıklarına ziyan verebilmekte ve erken menopoz riskini arttırmaktadır.
– Beslenme ve yeme bozuklukları da erken menopoza neden olabilmektedir.
– Bağışıklık sistemi ile ilgili kimi hastalıklarda yumurtalıkların tahrip olması da erken menopoz durumunu açığa çıkarabilmektedir.
– Sigara tüketimi erken menopozun en büyük risk faktörleri ortasında gösterilmektedir.
– Genital bölgedeki tedavi edilmeyen enfeksiyonların da erken menopoz için risk faktörü olduğu gösterilmiştir.
– Gerilim ise öbür faktörlerle bir ortaya geldiğinde her hastalıkta tesirli olduğu üzere erken menopozda da risk faktörü olarak bedellendirilmektedir.
Erken Menopozun Belirtileri
Erken menopozun belirtileri olağan yaşta görülen menopoz sürecindeki belirtiler ile birebirdir. Bu belirtilerden en değerlisi; adet kanamalarının azalması, adet devirlerinin ortalarının açılmasıdır. Bununla birlikte sıcağa tahammülsüzlük, terleme ve ateş basmaları, vajinada kuruluk ve cinsel münasebet sırasında ağrı da erken menopoz belirtileri ortasındadır. Menopoz belirtileri ortasına sonluluk, huzursuzluk ile birlikte uyku bozuklukları da eklenmektedir.
Menopoz periyodunda Östrojen ve Progesteron hormonlarının salgılanmalarının azalması ve durması birçok fizikî probleme yol açmaktadır. Kemik erimesi sebebi ile kırıklar, koroner kalp hastalıkları, Alzheimer, Fibromyalji üzere hastalıklar açığa çıkabilmektedir.
Menopoz periyodunda olduğu üzere erken menopoza giren bayanların da hem jinekolojik muayenelerini hem de sıhhat denetimlerini aksatmamaları önerilmektedir. Bu devirdeki hastalara kendi istek ve istekleri da dikkate alınarak hormon tedavisi uygulanabilmektedir. Hormon desteği ile erken menopoz periyodunda yaşanabilecek birçok hastalığın görülme riski azaltılabilmektedir.
