Güneş çarpması, çok sıcak hava şartlarında yahut uzun mühlet güneş altında kalmanın bir sonucu olarak ortaya çıkan bir durumdur. Beden, çok ısı ve güneşin ziyanlı ultraviyole (UV) ışınlarına maruz kaldığında, olağan ısıl dengeyi koruyamaz ve bu durum güneş çarpmasına yol açar. Pekala, Güneş çarpması belirtileri neler? Güneş çarpmasına ne yeterli gelir? Güneş çarpması ile sıcak çarpması ortasındaki fark ne?
GÜNEŞ ÇARPMASI BELİRTİLERİ
Güneş çarpması belirtileri şahıstan bireye farklılık gösterebilir, fakat aşağıdaki belirtiler yaygın olarak görülebilir:
Baş ağrısı: Şiddetli bir baş ağrısı güneş çarpmasının belirtilerinden biridir.
Baş dönmesi ve sersemlik: Güneş çarpması olan bir kişi baş dönmesi yahut istikrar kaybı yaşayabilir. Sersemlik hissi de yaygın olabilir.
Yorgunluk ve halsizlik: Çok güneşe maruz kalmak bedende güç kaybına neden olabilir. Kişi halsiz hissedebilir ve olağandan daha fazla yorgunluk yaşayabilir.
Bulantı ve kusma: Güneş çarpması olan kişi bulantı hissi yaşayabilir ve kimi durumlarda kusma da görülebilir.
Deride kızarıklık ve yanıklar: Güneş çarpması sonucunda ciltte kızarıklık, yanıklar yahut güneş yanığı gelişebilir. Deri hassas, sıcak ve tahriş olabilir.
İçe dönük gözler: Güneş çarpması durumunda gözlerde bariz bir içe dönme yahut göz ağrısı görülebilir.
Nefes darlığı: Çok sıcaklık ve güneş ışığına maruz kalma, nefes darlığına yol açabilir.
Hızlı nabız: Güneş çarpması durumunda nabız hızlanabilir. Kişi kalp atışlarını daha besbelli bir biçimde hissedebilir.
GÜNEŞ ÇARPMASINA NE UYGUN GELİR?
Güneş çarpması yaşadıysanız, aşağıdaki tedbirler ve mesken tedavileri hafif semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir:
Serin bir ortamda kalın: Güneş çarpması durumunda çabucak serin ve gölgeli bir yere geçin. Klima yahut vantilatör kullanarak ortamı serinletin yahut bir odaya girin.
Vücudu serin tutun: Bedeni serin tutmak kıymetlidir. Hafif ve gevşek kıyafetler giyin. Islak bir bez yahut soğuk kompresler kullanarak bedeni yavaşça silin. Bu, beden sıcaklığını düşürmeye ve rahatlama sağlamaya yardımcı olabilir.
Bol ölçüde sıvı alın: Güneş çarpması sırasında beden sıvı kaybeder, bu nedenle bol ölçüde su içmek kıymetlidir. Su içmek bedenin tekrar hidrate olmasına yardımcı olur. Ayrıyeten, elektrolit içeren içecekler yahut spor içecekleri üzere sıvıları da tercih edebilirsiniz.
Dinlenin: Güneş çarpmasından sonra dinlenmek kıymetlidir. Bedeninizin uygunlaşması ve güç toplaması için kâfi dinlenme mühleti sağlayın.
Ağrıyı hafifletmek için ağrı kesiciler kullanın: Baş ağrısı yahut hafif ağrılar için ağrı kesiciler alabilirsiniz. Lakin, ilaç kullanmadan evvel bir sıhhat uzmanına danışmanız değerlidir.
Tıbbi yardım alın: Şayet güneş çarpması belirtileriniz şiddetli ise yahut semptomlarınız süratle kötüleşiyorsa, bir sıhhat uzmanına başvurmanız gerekmektedir. Bilhassa şiddetli baş ağrısı, şuur kaybı, kusma yahut nöbet üzere belirtiler varsa, çabucak acil tıbbi yardım almanız değerlidir.
SICAK ÇARPMASI NEDİR?
Sıcak çarpması (hipertermi) ise beden sıcaklığının denetim edilemeyecek kadar yükseldiği önemli bir termoregülasyon bozukluğu durumu olarak tanımlanıyor. Beden ısısının çok yükselmesini tabir eden hipertermi, güneş çarpmasından daha tehlikelidir.
Hipertermi çok sıcak ve nemli ortamlarda uzun vadeli kalma sonucu ortaya çıkar. Sıcak çarpması, termal gerilimin bedende çeşitli sistemler üzerindeki olumsuz tesirleri ile karakterizedir. Araştırmalar, sıcak çarpmasının önlenmesi ve tedavisinde erken teşhisin ve tesirli müdahalenin büyük kıymet taşıdığını göstermektedir.
SICAK ÇARPMASININ BELİRTİLERİ NELER?
Yüksek ateş
Nabız hızlanması
Baş dönmesi ve sersemlik
Ciltte değişiklikler
Şiddetli baş ağrısı
Halsizlik ve yorgunluk
Nefes darlığı
Bulantı ve kusma
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Sıcak çarpması durumunda en değerli adımlardan biri, beden sıcaklığını süratli bir biçimde düşürmektir. Hasta serin bir ortama alınır, giysileri çıkarılır, soğuk kompres yahut buz uygulanır.
Sıcak çarpması durumunda bedendeki sıvı ve elektrolit istikrarının düzeltilmesi kıymetlidir. Sıvı kaybını yerine koymak için oral yahut intravenöz yolla sıvı desteği yapılır.
Hastanın semptomlarına yönelik tedavi tedbirleri alınır. Baş ağrısı için ağrı kesiciler, bulantı ve kusma için bulantı kesiciler kullanılabilir. Şuur değişiklikleri varsa, hastanın teneffüsü ve deveranı desteklenir.
Sıcak çarpması önemli bir durum olduğunda hastanın hastaneye yatırılması gerekebilir. Hastanede, durumu izlenir ve gerektiğinde ileri tedavi formülleri uygulanır.
