Denizlerin akciğerleri olarak bilinen deniz çayırları, ekosistemin istikrarını korumak için hayati bir rol oynarlar. Karadaki bitkilerin deniz ortamında yaşayan muadili olarak kabul edilen deniz çayırları, su altı habitatlarında biyolojik çeşitliliği destekleyerek değerli ekolojik işlevler üstlenirler. Pekala, deniz çayırı nedir? Deniz çayırları müdafaa altında mı? Deniz çayırının kıymeti…
DENİZ ÇAYIRI NEDİR?
Deniz çayırları, denizlerde ve okyanuslarda yaygın olarak bulunan bitki çeşitleridir ve deniz ekosistemlerinde değerli bir rol oynarlar. Bu bitkiler ekseriyetle deniz tabanında kök salarlar ve su altı ortamında büyürler. Deniz çayırları çoklukla alglerden farklı olarak daha karmaşık bir yapıya sahiptir ve çiçekli bitkilerin su altındaki temsilcileridir.
Deniz çayırları, bilhassa tropikal ve ılıman sularda yaygın olarak bulunur. Dünya genelinde çeşitli tipleri vardır ve her bir çeşidin ekosistem üzerinde farklı tesirleri olabilir. Örneğin, deniz çayırları, su altı ortamında yaşayan birçok canlı için ömür alanı ve besin kaynağı sağlar. Tıpkı vakitte deniz tabanını stabilize eder, erozyonu önler ve su kalitesini korur.
DENİZ ÇAYIRININ KIYMETİ NEDİR?
Ekolojik açıdan, deniz çayırları karbon depolama kapasiteleriyle de bilinirler. Fotosentez yoluyla karbon dioksiti alır ve bu karbonu bitki dokularında depo ederek atmosferden uzaklaştırır. Bu özellikleri sayesinde iklim düzenlenmesinde ve karbon döngüsünde kıymetli bir rol oynarlar.
İnsanlar için de deniz çayırlarının ekonomik ve ekolojik kıymeti büyüktür. Birçok balık tipi için üreme alanı sağladıkları üzere, balıkçılık ve turizm üzere dallar üzerinde de dolaylı tesirleri bulunur. Ayrıyeten deniz çayırları, su altı hoşlukları ve biyoçeşitlilik açısından da değerli bir estetik paha taşır.
DENİZ ÇAYIRLARI MUHAFAZA ALTINDA MI?
Deniz çayırları, dünya genelinde çeşitli müdafaa statülerine sahip olabilirler. Fakat genel olarak söylemek gerekirse, deniz çayırlarının korunması ve sürdürülebilir idaresi ulusal ve memleketler arası seviyede çeşitli tedbirlerle desteklenmektedir.
Deniz çayırları, birçok ülke tarafından doğal ömür alanları olarak müdafaa altına alınmıştır. Bu müdafaa statüleri ekseriyetle deniz tabanının korunması, biyoçeşitliliğin korunması ve su altı ekosistemlerinin sıhhatine yönelik tehditlerin azaltılması hedefi taşır. Ülkeler, deniz çayırlarını müdafaa altına almak için deniz müdafaa alanları oluşturabilir, lokal idarelerle işbirliği yapabilir yahut ulusal müdafaa maddeleriyle destekleyebilirler.
Uluslararası seviyede ise, deniz çayırlarının korunması için çeşitli memleketler arası mutabakatlar ve yönetmelikler bulunmaktadır. Örneğin, Ramsar Mukavelesi sucul alanların korunması ve sürdürülebilir kullanımıyla ilgilenir ve deniz çayırları üzere kıymetli sucul habitatların korunmasını teşvik eder. Ayrıyeten Birleşmiş Milletler Etraf Programı (UNEP) ve başka milletlerarası kuruluşlar, deniz çayırlarının korunması için global ölçekte eforlar yürütmektedir.
DENİZ ÇAYIRLARININ KATKILARI NELERDİR?
1. Ekolojik Katkı:
Birincil üretici:
Tropikal ormanlardan daha fazla organik unsur üretirler, su altı ekosistemlerinde büyük bir güç kaynağıdırlar.
Besin kaynağı:
Besin zincirinde en üst sırada yer alarak birçok canlıya besin sağlarlar.
Biyoçeşitlilik bakımından kilit ekosistem:
Yüzlerce omurgasız ve alg çeşidine konut sahipliği yaparak biyoçeşitliliğin korunmasına katkıda bulunurlar.
Suyu oksijenlendirme:
Her gün her metrekare için 10 litrenin üzerinde oksijen üreterek su kalitesini artırırlar.
Predatörlere karşı muhafaza:
Yaprak sürgünleri altında barınak sağlayarak deniz ömrünü predatörlerden korurlar.
2. Sedimente Katkısı: Güçlü akıntıları ve dalgaların şiddetini azaltarak su hareketlerini denetim altında fiyatlar. Akıntı ve dalgalarla birlikte su kolonunda oluşan askıda katı unsurları bünyelerine alarak suyun berraklaşmasını sağlarlar. Ölü yaprakların littoral zonda birikimi sayesinde plajlarda erozyonun önlenmesine yardımcı olurlar. Balıkların ve kabukluların yumurtlama ve üreme için uygun ortam sağlarlar. Ekonomik olarak kıymetli balık tipleri için barınak misyonu görerek sürdürülebilir balıkçılık faaliyetlerine katkı sağlarlar.Su hareketinin azaltılması:
Zemin stabilizasyonu:
Erozyona karşı uğraş:
3. Ekonomik Katkı:
Yumurtlama ve üreme alanları:
Yaşam alanı sağlama:
