Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsveç’in NATO’ya üyelik sürecine ait, “NATO’nun terörle uğraş ayağı nerede? NATO’nun bunu bir kez halletmesi lazım. Bunu halletmedikten sonra Vilnius’ta filan biz kalkıp da el bebek gül bebek diyemeyiz.” sözlerini kullandı.
Erdoğan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ve Azerbaycan ziyaretleri dönüşünde uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı, gündeme ait açıklamalarda bulundu.
14 Mayıs ve 28 Mayıs seçimlerinin akabinde KKTC ve Azerbaycan’a düzenledikleri birinci resmi ziyaretleri tamamladıklarını tabir eden Erdoğan, KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile ikili ve heyetler ortası olmak üzere verimli görüşmeler gerçekleştirdiklerini söyledi.
Erdoğan, KKTC’de, Türkiye ve KKTC ortasındaki güçlü bağların altını tekrar çizdiklerini, ikili gündemde yer alan mevzuları ve Kıbrıs problemine dair son durumu değerlendirdiklerini belirtti.
Maruz kaldıkları onca haksız, hukuksuz ambargoya karşın Kıbrıs Türklerine devlet hizmetlerinin rahatlıkla sunulabilmesi noktasında yürüttükleri ortak çalışmaları ele aldıklarını söz eden Erdoğan, “KKTC’nin Doğu Akdeniz’de bir çekim merkezi haline getirilmesi istikametinde attığımız ve atacağımız adımları mütalaa ettik. Türkiye olarak, Kıbrıs Türkü’nün hak ve menfaatlerinin korunması, Doğu Akdeniz’de barış, güvenlik, istikrar ve refahın hakim kılınması için üzerimize düşeni yapmaya devam edeceğiz. Türkiye Yüzyılı’nı inşa ederken, adanın asli ögesi Kıbrıs Türklerinin haklarını savunmak önceliğimiz olmayı sürdürecektir. Bu mevzuda kararlılığımızı Sayın Tatar’a tekrar ifade ettim. Bundan sonraki süreçleri yeniden işbirliği içinde yürütmeyi kararlaştırdık.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Lefkoşa’nın akabinde Bakü’ye geçtiklerini anımsattı.
İlham Aliyev ve Azerbaycan halkının 6 Şubat sarsıntıları sonrasında Türkiye ile sergilediği dayanışmayı asla unutamayacaklarını vurgulayan Erdoğan, “Tıpkı kendi insanımız üzere Azerbaycanlı kardeşlerimiz de depremzedelerimiz için seferber oldu, harekete geçti. Seçim sürecinde de Azerbaycan halkının manevi dayanağına şahsen şahitlik ettik. 28 Mayıs gecesi Ankara ve İstanbul nasılsa, Bakü’de de tıpkı coşku, tıpkı heyecan, birebir memnunluk vardı. Seçim zaferimize en az bizim ve milletimiz kadar, Azerbaycanlı kardeşlerimiz de sevindi. Ziyaretimizle hem kendilerine manevi dayanak ve duaları için teşekkür ettik hem de gündemimizde bulunan hususları detaylı formda ele aldık.” tabirlerini kullandı.
Erdoğan, görüşmelerde, Ermenistan ile yürütülen olağanlaşma süreçlerinde kaydedilen araları değerlendirdiklerini, Azerbaycan-Ermenistan ortasındaki barış sürecinin ilerlemesinin Türkiye’nin Ermenistan ile alakalarının olağanlaşmasına kıymetli yarar sağlayacağını vurguladı.
“Türk dünyasının birliği ve dirliği için Azerbaycan ile çalışmaya devam edeceğiz”
Çekilen onca acıdan sonra bölgede barışın kapısının aralandığını gördüklerini, bu fırsatın kaçırılmaması için ilgili tüm tarafların sorumlulukla hareket etmelerini beklediklerini belirten Erdoğan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Azerbaycan ile Stratejik İşbirliği Kurulu ve Karma Ekonomik Kurul üzere sistemlerimizi işleterek ikili münasebetlerimizde yakalanan ivmeyi sürdürmek istiyoruz. Türk Devletleri Teşkilatı başta olmak üzere bölgesel işbirliği ve istişare sistemlerimizi daha da kuvvetlendireceğiz. Türk dünyasının birliği ve dirliği için Azerbaycan ile çalışmaya devam edeceğiz. Seçimler sonrasında yaptığımız bu tarihi ziyaretin, mevcut dayanışmamızı güçlendirdiğine inanıyorum. Ziyaretlerimizin, ikili bağlarımızla birlikte tüm bölgemiz için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum. Şahsıma, eşime ve heyetime gösterilen samimi mesken sahipliğinden ötürü Sayın Tatar ve Sayın Aliyev’e bir kere daha şahsım, milletim ismine teşekkürlerimi sunuyorum.”
“Derdimiz bu yüzyılda tüm ülkelerle birebir anlayışla bir ortada olmak”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türkiye Yüzyılı’nın dış siyasette yansımalarını nasıl göreceğiz? Türkiye’nin yeni periyottaki ekseni Batı odaklı mı olacak, yoksa başka coğrafyalarda da tesirini sürdürerek istikrar siyasetiyle tepeye taşıyacağı bir periyoda kapı mı aralayacak?” sorusu üzerine, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Cumhuriyetimizin 100. yıl dönümünü idrak ettiğimiz bu yılda bilhassa Doğu mu Batı mı üzere bir ayrıştırmaya gitmek, bir kere bizim unsurlarımızın ortasında yer almıyor. Biz Batı’ya ne kadar yakınsak Doğu’ya da en az o kadar yakınız. Bizim sıkıntımız bilhassa bu yüzyılda dünyadaki tüm ülkelerle tıpkı anlayışla bir ortada olmak… Hepsiyle tüm görüşmelerimizi en ülkü formda sürdürmenin uğraşı içerisinde olacağız. Tüm dünyayla şu ana kadar sürdürdüğümüz ilgilerimizi bundan sonraki süreçte de rahat ve prensipli formda yürütmeye devam edeceğiz. Diyalog ve diplomasiyi öncelikli olarak kullanarak inisiyatif almayı, bölgemizde ve dünyada barışın ve istikrarın egemenliği için ne gerekiyorsa onu yapmayı inşallah temenni ediyoruz ve bunu yapmaya da çalışacağız. Alışılmış bu temelde milletimizin hakkıyla birlikte tüm insanlığın hakkını, hukukunu, ortak menfaatlerini savunmak da bizim asli sorumluluğumuz olacaktır.”
Zengezur Koridoru
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın Misyona Başlama Merasimi’ne iştiraki, Türkiye-Ermenistan-Azerbaycan bağları ve Zengezur Koridoru’nda hangi evrede olunduğuna ait soru üzerine, bilhassa Paşinyan’ın davetlerine icabet etmesinin kıymetli bir adım olduğunu lisana getirdi.
Bu noktada Paşinyan’ın birçok manisi, ülkesindeki muhalif anlayışları da aşarak davete icabet ettiğini belirten Erdoğan, şöyle konuştu:
“Başbakan Paşinyan ile bu merasimde lakin ayaküstü bir görüşme yapabildik. Bu ayaküstü görüşmede kendisinin bu davetimize icabeti sebebiyle teşekkürlerimizi tabir ettik. Bunun yanında son olarak da Karabağ dahil Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü tanıyabileceklerine ait tabirleri bu manada değerliydi. Alışılmış bunu tanımaları değerli bir gelişme. Ancak az evvel söz ettiğiniz üzere Ermenistan’da da Paşinyan’a karşı takınılan hal, bu da çok çok kıymetli. Şu ana kadar Paşinyan bu hususta geri adım atmadı. Zengezur Koridoru’na gelince; Ermenistan ile ilgili bir sorun değil. Zengezur Koridoru, İran ile ilgili bir sorun. Yani halkının kahir ekseriyeti Müslüman olan iki ülke. Burada İran’ın bu türlü bir hal içerisinde olması gerek Azerbaycan’ı gerekse bizi üzüyor. Aslında onları da üzmesi lazım. Bir de burada vagon başına alınan fiyatlar filan da ne yazık ki çok çok yüksek. Temenni ederim ki bu ezayı da kısa vakitte aşarız. Buna olumlu yaklaşmış olsalar bugün gerek kara yolu gerek demir yoluyla burada Türkiye-Azerbaycan-İran birbiriyle bütünleşmiş olur ve tahminen de Pekin-Londra sınırı da açılmış olur.”
Bir gazetecinin CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun, seçim sürecinde Azerbaycan’ı dışarıda tutan bir koridor teklifini gündeme getirdiği istikametindeki değerlendirmesi üzerine Erdoğan, “Kılıçdaroğlu tren yolu, kara yolu filan bu işlerden anlamaz. Biz bu İpek Yolu’nu Çin ile kaç yıl evvel konuştuk. Biliyorsunuz Çin’in İpek Yolu Projesi var. O davete ben de icabet etmiştim ve o hala devam eden bir şey. Bu da bir yerden duymuştur. Bunu söylersem herhalde buradan bana biraz oy gelir diye düşünmüştür. Ne geldiği ortada.” dedi.
İsveç’in NATO’ya üyelik süreci
Cumhurbaşkanı Erdoğan, gelecek ay Litvanya’da yapılacak NATO Başkanlar Doruğu hatırlatılarak, “İsveç’in NATO üyeliği konusunda Türkiye’den olumlu yaklaşım beklentisi var. Türkiye’nin İsveç’ten atmasını istediği somut adımlar vardı. Bu mevzudaki son durum nedir?” sorusunun yöneltilmesi üzerine, olağanüstü bir durum olmadığı takdirde Vilnius’ta yapılacak doruğa katılacağını belirtti.
“İsveç’in bu beklentileri, bizim bu beklentilere uyacağımız manasına gelmez. Bizim bu beklentilere uymamız için, her şeyden evvel İsveç’in üzerine düşen misyonu yerine getirmesi lazım.” diyen Erdoğan, geçen günlerde NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile İstanbul’da bir görüşme gerçekleştirdiğini anımsattı.
Erdoğan, Stoltenberg ile görüşmesine ait, şunları kaydetti:
“Kendisine söylediğimiz şey şu oldu; Şayet bizim İsveç’in beklentilerine illa yanıt vermemizi bekliyorsanız, her şeyden evvel İsveç bu terör örgütünün yaptıklarını bir kez yok etmesi lazım. Bunları bize Stoltenberg söz ederken, tam o esnada maalesef yeniden İsveç’te teröristler caddelerde şov yapıyorlardı. Daha sonra bizim İbrahim Bey o imgeleri de muhatabına gönderdi, ‘Stoltenberg ile şu anda Cumhurbaşkanı’mız görüşme yapıyor lakin teröristler tekrar İsveç’te şovlar yapıyor’ dedi. Bunun neresinden tutacağız, neresinden ele alacağız ki Vilnius’ta ‘Tamam, sahiden siz bu işi yoluna koydunuz ve bu teröristlere caddelerde şov yapma imkanı vermediniz. Hasebiyle biz de âlâ niyetle buna yaklaşalım’ diyelim. Artık biz bu tablo içerisinde bu işe olumlu yaklaşamayız. Kaldı ki bu anayasa işi değil, yasa işi de değil. Bu ne işi? Kolluk kuvvetleri ne işe fayda? Kolluk kuvvetlerinin yapması gereken iş, işte bunların önünü kesmektir.
Biz Cudi’de, Gabar’da, Tendürek’te, Bestler Dereler’de bu teröristlerin inine anayasayla mı girdik, maddeyle mı girdik? Yok. Zati maddelerde da anayasalarda da kolluk kuvvetlerine verilmiş olan haklar var. Kullan bu hakları. Sen bu hakları kullanmayacaksın, bize ‘Gel İsveç’i NATO’ya al’ diyeceksin. NATO’nun terörle çaba ayağı nerede? NATO’nun bunu bir kere halletmesi lazım. Bunu halletmedikten sonra Vilnius’ta filan biz kalkıp da el bebek gül bebek diyemeyiz. Bugün, Başdanışmanım, Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç İsveç, Finlandiya, NATO heyetiyle Daimi Ortak Sistemin dördüncü toplantısını yapacak. Onlara da şimdiden bu bildirisi verecek; ‘Yani Cumhurbaşkanı’mızın kanaati budur, katiyetle Vilnius’ta çok daha farklı bir şey beklemeyin.'”
Yunanistan ile ilişkiler
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Yunanistan’da 25 Haziran’da komşuda yine seçim var. Miçotakis şayet seçilirse sizinle NATO’da görüşmek için fırsat arayacağını söyledi. Yeni periyotta Yunanistan ile bağlar konusunda nasıl bir öngörüde bulunuyorsunuz?” sorusu üzerine, şunları söyledi:
“Bizim seçimden sonra Miçotakis aradı, tebrik etti. Bu türlü bir süreç oldu. Hasebiyle şu anda Vilnius’ta bu türlü bir şey olması halinde biz görüşmekten çekinmeyiz. İki komşu ülkeyiz. Kâfi ki vakit zaman ileri geri verilen iletiler olmadıktan sonra, biz düşmanlıkları çoğaltmanın değil, azaltmanın peşindeyiz. Münasebetiyle onunla da orada bunları konuşuruz. Doğal burada bir şey var. Söyleyeceğimiz şeyler muhakkak. Nedir o? ‘Sayın Başbakan, bu silahlanmayı bırakın artık. Yani bu silahlanmayla nereye varacaksınız? Durmadan Amerika size bol bol silah veriyor. Ücretsiz verdiği için mi alıyorsunuz, yoksa para pul istemiyor da bu türlü mi alıyorsunuz?’ Herhalde bunları bir konuşuruz. Şunu da bilin ki biz düşmanlarımızı çoğaltmak için değil, azaltmak için varız. Türkiye budur, Erdoğan budur.”
(Sürecek)
