Epilepsi Nedir?
Epilepsi beynin bir küme hücrelerinden çok elektriksel boşalım (deşarj) sonucu oluşan tekrarlayıcı nöbetler ile karakterize bir hastalıktır. Toplumda epilepsi nöbeti denilince ekseriyetle ani şuur kaybı ile olduğu yere düşen, tüm bedeni kasılan, ağzından köpük gelen, kol-bacaklarında şiddetli çırpınmaların olduğu nöbet tipi akla gelmektedir. Fakat nöbet tipleri hayli farklı olabilmektedir. Bazen bir iş yaparken birdenbire donakalma, sabit bir noktaya bakma, ağzını şapırdatma, eliyle hedefsiz olarak bir şeyler ile oynama, kol-bacaklarda istemsiz atmalar üzere durumlarda nöbet aktivitesi olabilmektedir.
Psikolojik Bir Rahatsızlık mıdır?
Epilepsi psikolojk bir hastalık değildir. Ama epilepsi nöbetleri düşünce, gerilim durumlarında artış gösterebilmektedir. Ruhsal hastalıklarda da bayılmalar olabilmektedir. Fakat bunlar epilepsi nöbetinden çok farklıdır. Bu iki durumun birbirinden ayırt edilmesi yanlış ve gereksiz tedavinin önlenmesi için son derece kıymetlidir.
Epilepsi Çocukluk Hastalığı mıdır?
Hayır. Epilepsi nöbetleri ömrün her periyodunda görülebilir. Lakin en sık ömrün birinci yılında ve 60 yaş sonrasında görülmektedir. Erişkin devirde beyin damar hastalıklarından sonra en sık görülen nörolojik hastalıktır.
Toplumda Epilepsi Nöbet Sıklığı Nedir?
Toplumdan topluma değişebilmekle birlikte yılda 20-100/100.000’dir. Hayat uzunluğu nöbet riski ise %3’tür. Yani az görülen bir durum değildir. Tek bir nöbet epilepsi hastalığı değildir. Teşhis, 2’den çok nöbet geçirilmesi durumunda konulur.
Teşhisi Nasıl Konulur?
Teşhis, nöbeti görenlerin müşahedeleri, hastanın muayenesi ve klinik testler sonucunda konulur. Tek başına muayene ya da testler ile teşhis konulmaz. Diğer bir deyişle tabibim benim EEG’me ve ya MR’ıma baktı, sen epilepsi hastasısın dedi demek son derece yanlıştır.
Her Sene EEG-MR-Kan Analizleri Yaptırmalı mıyım?
Hayır. Bu halde sistemli olarak analiz yaptırmak gerekmez. Doktor tarafından gerek görüldüğünde kısa aralıklar ile bile bu analizler istenebilir. Lakin rutin olarak istenmesi yanlıştır. Kullanılan ilaçların öbür organlara ziyan vermesini önlemek maksadı ile aralıklı kan analizleri yapılması yanlışsız bir davranıştır.
Ailemde Epilepsi Hastaları Var. Bende de Olur mu?
Ailesinde epilepsi olmayanlara nazaran risk biraz daha artmıştır. Lakin genel olarak bu genetik bir hastalık değildir. Çok ender olarak genetik geçişli tipler görülebilmektedir.
Epilepsi Neden Olur?
Hastaların büyük çoğunluğunda kesin neden ortaya konamamakla birlikte, baş travmaları, inme, beynin oksijensiz kalması, beyin enfeksiyonları üzere durumlarda nöbetler ortaya çıkabilmektedir.
Epilepsi Nöbetini Tetikleyebilen Durumlar Var mıdır?
Özellikle uykusuzluk, ilaçları sistemsiz almak yahut hiç almamak, ateşli hastalıklar nöbet geçirme riskini arttırabilmektedir. Her ne kadar ruhsal bir hastalık olmasa da ağır gerilim durumları nöbette artışa yol açabilmektedir.
Epilepsi Nöbeti Gördüğümüzde Ne Yapalım?
-Öncelikle sakin olun. Toplumda en sık yapılan hastanın çenesini açmaya-dilini çıkarmaya çalışmak, üstüne su dökmek, soğan-kolonya koklatmak, koluna-bacağına bastırmak ve hatta kalp masajı yapmaya çalışmak üzere durumlar katiyetle YANLIŞTIR.
-Doğru olanı; hastaya ziyan verebilecek soba, keskin cisimler, su kenarı üzere yerlerden uzaklaştırın. Kustuğunu yahut balgamını akciğerine kaçırmaması için sağ ve ya sol yan yatırın. Nöbetin geçmesini bekleyin.
-Nöbet ekseriyetle 2-3 dakika sonra sonlanacaktır. Tekrarlayan nöbet durumunda kesinlikle hastayı acil servise götürün.
