Kleptomani Nedir?

Hırsızlık hastalığı olarak da bilinen kleptomani, maddi bedeli olmadığı, ferdî kullanım için ihtiyaç duyulmadığı halde, objelere yönelik çalma dürtüsüne kişinin kendini denetim edemediği ruhsal bir rahatsızlıktır. Genelde ergenlik devrinde başlayan, geç erişkinliğe kadar süren, kimi hastalarda ömür uzunluğu sürebilen bir rahatsızlıktır. Seyrek rastlandığı, toplumsal damgalamaya yol açtığı için tedavi arayışının kısıtlılığı sebebiyle, halk ortasında yaygınlığı kesin saptanamamaktadır.

Kleptomani’nin Nedenleri Nelerdir?

Çalma hareketini denetimsiz ve saplantılı bir hale getiren kleptomaninin nedenleri bilinmez. Lakin bununla ilgili farklı teoriler vardır. Bir görüşe nazaran, beyinde meydana gelen değişimler kleptomaninin sebebi olarak kabul edilir. Çalmayı öğrenmiş beyindeki bu sorun kalıplaşarak sorunu güçlendirir. Kleptomanin nedenleri konusunda hala daha çok araştırmaya gereksinim vardır. Lakin bu rahatsızlıkla ilgili şu nedenler üzerinde durulur:

Serotonin:Bir nörotransmitter olan serotonin, ruh halini ve hisleri düzenlemeye yardım eder. Dürtüsel davranışlara meyilli şahıslarda düşük serotonin seviyeleri görülür.
Bağımlılık:Bir nörotransmitter olan dopamin, çalma hareketinden sonra salgılanabilir. Dopamin zevk hissini sağlar. Bu da birtakım bireyler için tekrar isteği yaratır.
Beynin Opioid Sistemi:Dürtülerin düzenlendiği sistem opioid sistemdeki bir dengesizlik, dürtülere direnç göstermeye mani olabilir.
Öğrenilmiş Alışkanlık:Dürtüler rahatsızlık hissi verirler. Dürtü üzerine hırsızlık yapıldığında kısa periyodik bir rahatlama hissi gelir ve kişi dürtüden kurtulur. Bu döngü kırılması güç bir alışkanlıktır.
Kafa Travmaları ve Beyin Yaralanmaları

KLEPTOMANİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

İhtiyaç duyulmayan eşyaları çalma konusunda güçlü dürtüsellik ve bu dürtüleri denetim etmede yetersizlik,
Dürtüler oluştuğunda hissedilen gerginlik, tasa yahut uyarılma duygusu
Çalarken zevk, rahatlama yahut tatmin hissi duyma
Hırsızlıktan sonra kendini hatalı hissederek duyulan pişmanlık, kendinden nefret etme, utanma yahut tutuklanma korkusu hissetme,
Dürtülerin geri dönüşü ve kleptomani döngüsünün tekrarı.

Kleptomani Nasıl Teşhis Edilir?

Hiçbir vakit teşhis edilemeyen kleptomaniler vardır. Esasen yaygın olarak görülmeyen bu rahatsızlıkta birtakım şahıslar tedaviyi kabul etmez. Birtakım bireyler tekrarlayan hırsızlıkları nedeniyle mahpusa girebilir. Kleptomanlar ekseriyetle gizlice çalarlar. Kleptomani teşhisi için kriterler vardır. Bu kriterler şunlardır:

Kişinin gereksinim için çalmaması
Çalmadan evvel gerginlik ve beklenti hissetme
Aldıktan çabucak sonra rahatlama ve zevk üzere olumlu hisler duyma yahut çok yüksek hissetme
Öfke yahut intikam için duygusal bir reaksiyon ve sanrı yahut halüsinasyon olarak çalmama
Davranış bozukluğu yahut antisosyal kişilik bozukluğu üzere mental meseleler kleptomani kaidesi değildir.

Kleptomani teşhisi için direkt bir test yapılmaz. Fakat teşhis için kimi testler uygulanabilir. Bu sayede sorunun öbür meseleler elenmiş olur.

Kleptomani Nasıl Tedavi Edilir?

Kleptomani tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Kleptomani tedavisinde psikiyatrist ve psikologlar değerli rol oynar. Kleptomani tedavisi tam olarak bir çerçeve içine alınamasa da ilaçla tedavi yahut dürtülerle başa çıkılması için marifet geliştirme terapisi uygulanır. Kleptomani tedavilerinde uygulanan teknikler şunlardır:

Psikoterapi:Bilişsel davranışçı terapi ile olumsuz davranışlar ve kanılar olumlu olarak tanımlanabilir. Bilişsel davranışçı terapi ile dürtülerin nasıl denetim edileceği, sağlıklı başa çıkma sistemleri, tetikleyicilerin belirlenmesi ve bunlardan kaçınma, gerilimi yönetme, ruhsal meseleleri ele alma öğrenilir.

Aile terapisi, çift terapisi ve psikodinamik terapiler de öteki terapötik tekniklerdir.

İlaç:Antidepresanlar, duygu-durum dengeleyiciler, antikonvülzanlar ve opioid reseptör agonist ilaçlar dürtülerin yatıştırılmasında yardımcı olur.

Yardım Kümeleri: Bozukluğun üstesinden gelmek yahut yönetmek için takviye alınabilir.