Sağlık Bakanlığı, Batı Nil Virüsü enfeksiyonunun Türkiye’de bu yıl 6 şahısta tespit edildiğini açıkladı. Bakanlık 22 Ağustos’ta toplumsal medya platformu X hesabından yaptığı açıklamada, “Ülkemizde 2010 yılından itibaren görülen Batı Nil Virüsü Enfeksiyonu 2024 yılında 6 bireyde tespit edilmiştir. Hastalarımızın takip ve tedavilerine devam edilmektedir” denildi.
Açıklamada, Batı Nil Virüsü’nün sivrisinekler aracılığıyla yayılan bir hastalık olduğu, hastalığın mevsimsel olduğu da vurgulandı.
Virüs insanlarda ölümcül nörolojik hastalıklara yol açabiliyor.
Uzmanlar sıcak hava dalgaları ve sel üzere çok hava olaylarının sıklığının artması ve yaz mevsiminin ısınıp, mühletinin uzaması üzere faktörlerin sivrisinekler için daha elverişli şartlar oluşturduğu konusunda uyarıyor.
Peki Batı Nil Virüsü nedir, nasıl bulaşır, tedavi edilebilir mi?
Sivrisnek ısırıklarıyla bulaşıyor
İnsanlara sivrisinek ısırıklarıyla bulaşan bir Batı Nil Virüsü (WNV) olayı birinci sefer 1937 yılında Uganda’nın Batı Nil bölgesinde bir bayanda görüldü.
Virüs son 50 yıldır insanlarda görülmeye devam ediyor. Tabiatta sivrisinek-kuş-sivrisinek bulaşım döngüsünü izleyen hastalığın yayılmasında kuşlar değerli rol oynuyor.
Sivrisinekler, hastalığı taşıyan kuşların kanını emerek enfekte olurken virüs birkaç gün boyunca kuş kanında dolaşabiliyor.
Sivrisineğin tükürük bezlerine giren virüs, bu vektörler tarafından ısırılan insanlara ve at üzere hayvanlara geçip, bedenlerinde çoğalarak hastalığa neden oluyor.
Hastalık direkt temas yoluyla bulaşmıyor. Kuluçka müddeti 3 ile 14 gün ortasında.
Ancak virüs enfekte hayvanların kanlarıyla yahut öteki dokularıyla temas edildiğinde bulaşabiliyor.
Bugüne kadar insanlardaki enfeksiyonların çok küçük bir kısmı organ ya da kan nakli ve anne sütü üzerinden gerçekleşti.
1999’da İsrail ve Tunus’ta salgına yol açan hastalık kuşlarla Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD) yayıldı. Burada 2010 yılına kadar önemli bir salgına neden oldu.
Bunun dışında bugüne kadarki en büyük salgınlar kuş göç yolları üzerinde olan Yunanistan, İsrail, Romanya ve Rusya’da meydana geldi.
Virüs, sivrisineklerle bulaşan başka hastalıklar üzere, iklim değişikliğinin de tesiriyle Avrupa’da ve Amerika kıtasında olmadığı kadar yaygın hale geldi.
Avrupa Hastalıkları Tedbire ve Denetim Merkezi (ECDC) 22 Ağustos’ta Batı Nil Virüsü olaylarının 2024’te Avusturya, Hırvatistan, Fransa, Yunanistan, Macaristan, İtalya, Romanya, Sırbistan ve İspanya olmak üzere 9 ülkede görüldüğünü açıkladı.
ECDC daha evvel yılın başından beri Avrupa’da 69 kişinin hastalıkla enfekte olduğunu ve 8 kişinin öldüğünü duyurmuştu.
Avrupalı bilim insanları ve uzmanlar, sıcak hava dalgaları ve sel üzere çok hava olaylarının sıklığının artması ve yaz mevsiminin ısınıp, mühletinin uzaması üzere faktörlerin sivrisinekler için daha elverişli şartlar oluşturduğunu söylüyor.
WHO: Belirti görülmeme oranı yüzde 80
Dünya Sıhhat Örgütüne (WHO) nazaran virüsün bulaştığı insanların yaklaşık yüzde 80’inde rastgele bir belirti görülmüyor.
Virüsün bulaştığı bireylerin yüzde 20’sindeyse Batı Nil ateşi gözlemleniyor.
Belirtileri ortasında ateş, baş ağrısı, yorgunluk ve beden ağrıları, mide bulanması, kusma ve nadiren vücutte döküntü ve lenf bezlerinde şişlik var.
Enfekte 150 şahıstan birinde hastalık daha ağır seyrediyor. Bu olaylarda koma ve felç üzere semptomlar görülebiliyor.
Ağır hastalık her yaştan bireyde görülebilse de çoğunlukla 50 yaş üstü ya da bağışıklık sistemi zayıf insanlarda daha sık rastlanıyor.
Korunma metotları neler?
Hastalığın beşerler için direkt tedavisi yok. Lakin enfekte olan şahıslar, hastaneye kaldırılarak teneffüs dayanağı ve öbür hastalıkların gelişiminin engellenmesi üzere tedbirlerle destekleniyor.
Batı Nil Virüsü için bir aşı da bulunmuyor. Bu nedenle enfeksiyonu azaltmanın en değerli yolu farkındalık ve eğitim.
Uzmanlar, sivrisinek ve vektörlerle bulaşan öteki hastalıklarda olduğu üzere bu canlılardan, sineklikler ve spreyler üzere prosedürlerle korunmayı öneriyorlar.
Klimalı odalarda uyumak ve bedenin açık kısımlarını kapatan kıyafetler giyinmek sivrisineklerden korunmak için yapılabilecekler ortasında.
Hasta hayvanlarla temas sırasında eldivenlerin giyilmesi üzere hayvandan beşere geçişi önleyecek önlemlerin alınması da tavsiye ediliyor.
Bunun yanında hastalığın görüldüğü bölgelerde sivrisinek tiplerinin izlenmesi ve denetim edilmesi de değerli görülüyor.
