Düşünmek insanoğlunun makul sistemlerle gerçekleştirmiş olduğu zihinsel bir süreçtir. Düşünme ruhsal açıdan daha çok şahısların ömür sorunlarını çözme ve bunlarla ilgili karar verme aksiyonlarını ele aldıkları süreçlerdir.
Ancak bazen bireylerin içinde bulundukları depresif his durumu esnasında nagatif duyguya karşı olarak yinelenen halde düşünme aksiyonu ortaya çıkabilir. Şahısları rastgele bir tahlile götürmeyen daha çok tekrarlayıcı formda olumsuz kanıların zihinde tekrarlanması durumuna ruminasyon ismi verilir. Ruminasyonla ilgili yapılan araştırmalarda bireylerin geçmişteki olumsuz tecrübeleri ile ilgili zihinsel meşguliyetlerinin ileriki ömürleri üzerinde negatif tesire sahip olduğunu da ortaya koymaktadır. Zira baktığımızda geçmiş omurdaki olumsuz durumlara odaklanma bu olumsuz tecrübelerin tekrarlanması bireylerde depresyon ihtimalini ve depresyon yansılarını daha çok pekiştirmektedir. Böylelikle yaşadıkları olumsuz hisler en ağır biçimde hissedilebiliyor.
Ruminasyonun Şahıslar Üzerindeki Tesiri Nelerdir?
Ruminatif bireyler incelendiğinde öbür bireylere nazaran geçmiş hayatlarını ve mevcut ömürlerini değerlendirmede olumsuz olaylara daha çok odaklı oldukları gözlemlenmektedir.
Ruminatif bireylerin olumsuz olaylara odaklı olmaları onların ömürlerini olduğundan daha makûs görmelerine sebep olmaktadır.
Bilişsel kusurları kullanma durumu daha fazla gözlemlenmektedir. Bilhassa olayları bilisel olarak genelleme kusurları yapmaları, geçmişte uygun oldukları başarılı oldukları anları küçümsedikleri psikoterapi süreçlerinde gözlemlenmektedir.
Ruminatif bireylerdeki kendi hayat hünerlerini ve muvaffakiyetlerini küçüseme eğilimi ve gelecek hakkındaki umutsuz bakış açıları bilhassa onlardaki depresif belirtileri açığa çıkarmaktadır.
Olayları değerlendirirken bilhassa kendilerine karşı tutundukları eleştirel ve yargılayıcı hal dikkat çekmektedir.
Ruminatif bireyler sorunu düşünme konusunda etkin fakat tahlil noktasında pasif bireylerdir. Yani onları tahlile götürecek hareketleri harekete geçirmek konusunda motivasyonları düşüktür.
Diğerleri ile olan alakaları ise yeniden sorunludur. Zira olayların olumsuz taraflarını düşünme hareketi şahıslarda kin ve intikam alma isteğini de ortaya çıkartabilmektedir. Affetme konusunda toleransları düşüktür.
Olumsuz Düşünme Döngüsünden Nasıl Kurtulabiliriz?
Bir çok sorunda olduğu üzere ruminasyonun engellenmesinde de şahısların farkındalık seviyeleri değer taşımaktadır. Sorunun fark edildiği vakit ise bilhassa hangi bahislerde ruminatif düşünme gerçekleşiyor bunların tespit edilmesi gerekmektedir yani sorunun çerçevelenmesi gerekmektedir.
Bu çerçevelemeyi yapabilmek için günlük alınan niyet ve his notları size bu hususta yardımcı olacaktır. “Tam olarak şu anda ne düşünüyorum”gibi sorgulamalar bilhassa ruminasyon yapılan anlarda zihninizi meşgul eden kanılar ve hislerinizin not edilmes,i farkındalığa erişmenize yardımcı olacaktır.
Problemi çerçeveledikten sonra ise denetimimiz dahilinde olanlar ve denetimimizin dışında olanlar diye kategoriler oluşturabiliriz. Hayatta kimi durumlar bizim denetimimizin dışındadır. Bilhassa ruminatif bireyler geçmişe yönelik pişmanlık ve keşke içeren düşünsel zorlantılar yaşarlar. “şöyle yapsaydım bu türlü olur muydu”vb.. Lakin bu usul düşünme örüntüleri olayları değiştirmediği üzere bizim daha depresif ve daha olumsuz bir ruh hali içerisine girmemize sebep olan bir düşünme formudur. Bu üzere durumlarda tek başınıza üstesinden gelmekte zorlanıyorsanız ruh sıhhati uzmanlarından dayanak alabilirsiniz.
Kontrol edebildiğimiz şeylerde ise o anda tahlile yönelik neler yapabileceğinizle ilgili notlar almak yararlı olacaktır.
Özellikle bireylerin ruminasyon yaptıkları anları tespit etmeleri ve o anları nötralize etmeleri ehemmiyet taşımaktadır. Herkesin geçmişe dönüp hayatındaki olumsuz olayları düşündüğü anları vakit zaman vardır. Pekala siz bunları ne vakitlerde yapıyorsunuz. Bir müzik dinlerken mi, ya da meskende sinema izlerken mi? Ne yaparken zihniniz sizi geçmişe o olumsuz olaylara geri götürüyor tespit edip, o anki aktivitenizi değiştirebilirsiniz. Yer değiştirdiğiniz aktivitenin sizin için cezp edici olması sizi bu istikamette motive edecektir. Ör: hoş bir anne keki yapabilirsiniz, yürüyüşe çıkabilirsiniz ya da sevdiğiniz bir hobinizle kısa müddetliğine meşgul olabilirsiniz.
Eğer uzun müddettir bu ve gibisi durumları yaşıyorsanız omurunuzdaki olumsuz olayları düşünüp tıpkı kısır döngü içerisinde kendinizi gözlemliyorsanız, Samsun Psikoterapist İrem Kayır psikoterapi dayanağına başvurabilirsiniz.
İrem KAYIR
Uz. Ruhsal Danışman
