Afazi, beynin lisan ve konuşma ile ilgili alanlarının ziyan görmesi sonucu ortaya çıkan, konuşma, manaya, okuma yahut yazma hünerlerinde bozulma ile karakterize bir lisan bozukluğudur. Çoklukla inme (felç), baş travması, beyin tümörü yahut nörolojik hastalıklar (örneğin Alzheimer hastalığı) sonrası görülür. Afazinin belirtileri, beynin hangi bölgesinin etkilendiğine bağlı olarak değişebilir.
Afazinin Türleri
Akıcı Afazi (Wernicke Afazisi): Kişi konuşabilir, lakin söyledikleri ekseriyetle manalı değildir. Karşısındaki kişiyi anlamakta da zorluk çeker.
Akıcı Olmayan Afazi (Broca Afazisi): Kişi anlamada ekseriyetle düzgündür, fakat konuşmada zorlanır. Sözleri söylemek için uğraş harcar ve konuşması kesik kesiktir.
Global Afazi: Hem manaya hem de konuşma önemli halde etkilenmiştir. Genelde ağır beyin hasarlarında görülür.
Anomik Afazi: Kişi konuşabilir ve anlar, fakat yanlışsız sözleri bulmakta zorlanır.
Afazili Bireylere Yardım Etmek İçin Öneriler
Basit ve Net Konuşun: Kısa cümleler kullanın ve yavaş konuşun. Gerektiğinde tekrarlayın.
Görsel Takviyeler Kullanın: Fotoğraflar, işaretler yahut yazılı tabirlerle irtibatı destekleyin. Jest ve mimiklerinizi kullanarak sözünüzü güçlendirin.
Sabırlı Olun: Afazili birey konuşurken çabuk etmeyin yahut cümlesini tamamlamayın. Onun konuşmasına vakit tanıyın.
Alternatif İrtibat Prosedürlerini Teşvik Edin: Yazılı sözler, tablet uygulamaları yahut işaret lisanını kullanmasına yardımcı olun.
Anlamadığınızda Açıklama İsteyin: Anlamadığınız bir şey söylediğinde “Başka bir halde anlatabilir misin?” üzere tabirler kullanabilirsiniz ya da işaretlerle anlatmasını isteyebilirsiniz.
Rutinleri Kolaylaştırın: Günlük işleri daha organize hale getirerek gerilimi azaltabilirsiniz.
Dil ve Konuşma Terapisi Bir lisan ve konuşma terapistinden profesyonel dayanak alın. Terapistler, şahsa özel bağlantı stratejileri ve idmanlar sunar.
Gökçe GÖKÇÜMEN KOCA
Lisan ve Konuşma Terapisti & Psikolog
