Kalp krizi, felç ve hatta mevt üzere önemli problemlere yol açabilen damar sertliği kalp, beyin, kollar, bacaklar, pelvis ve böbrekler dahil olmak üzere bedendeki rastgele bir arteri etkileyebilir. Sonuç olarak, hangi arterlerin etkilendiğine bağlı olarak farklı hastalıklar gelişebilir. Pekala, damar sertliği nedir? Damar sertliği belirtileri ve tedavisi hakkında merak edilen tüm ayrıntıları haberimizde bulabilirsiniz…
DAMAR SERTLİĞİ (ATEROSKLEROZ) NEDİR?
Damar sertliği (Ateroskleroz), atardamarlarınızda plak biriktiği bir hastalıktır. Arterler, kalbinize ve bedeninizin öbür kısımlarına oksijen bakımından varlıklı kan taşıyan kan damarlarıdır.
Plak yağ, kolesterol, kalsiyum ve kanda bulunan öteki hususlardan oluşur. Vakitle, plak arterlerinizi sertleştirir ve daraltır. Bu, oksijen bakımından varlıklı kanın organlarınıza ve bedeninizin başka kısımlarına akışını sonlar.
Damar sertliği, kalp krizi, felç ve hatta mevt üzere önemli sıkıntılara yol açabilir.
Damar sertliğinin birinci belirtileri, arter duvarında beyaz kan hücrelerinin izleri ile ergenlik devrinde gelişmeye başlayabilir. Birden fazla vakit, bir plak patlayana ya da kan akışı çok kısıtlı olana kadar hiçbir semptom yoktur. Bu çoklukla gerçekleşmesi uzun yıllar sürer.
Belirtiler hangi arterlerin etkilendiğine bağlıdır.
DAMAR SERTLİĞİ İLE İLGİLİ HASTALIKLAR
Ateroskleroz, kalp, beyin, kollar, bacaklar, pelvis ve böbrekler dahil olmak üzere bedendeki rastgele bir arteri etkileyebilir. Sonuç olarak, hangi arterlerin etkilendiğine bağlı olarak farklı hastalıklar gelişebilir.
İSKEMİK KALP HASTALIĞI
İskemik kalp hastalığı, kalp arterleri, gerilim yahut fizikî efor periyotlarında gerektiğinde kalbin dokularına kâfi ölçüde oksijen bakımından güçlü kan sağlayamadığında meydana gelir.
Koroner kalp hastalığı da koroner arter hastalığı denilen, kalbe oksijenden güçlü kanı besleyen koroner arterlerde plak birikiminin neden olduğu iskemik kalp hastalığının bir cinsidir.
Bu birikme, kalbin büyük arterlerinde kan akışını kısmen yahut büsbütün bloke edebilir. Kalp kasınıza kan akışı azalır yahut engellenirse, anjina (göğüs ağrısı yahut rahatsızlık) yahut kalp krizi geçirebilirsiniz .
Koroner mikrovasküler hastalık, öteki bir iskemik kalp hastalığı cinsidir. Kalbin minik arterleri olağan çalışmadığında oluşur.
– Karotis Arter Hastalığı
Karotis (ka-ROT-id) arter hastalığı , boynunuzun her iki tarafındaki (karotid arterler) arterlerde plak birikirse ortaya çıkar. Bu arterler beyninize oksijen bakımından varlıklı kan sağlar. Beyninize kan akışı azalır yahut engellenirse, felç geçirebilirsiniz.
– Periferik arter hastalığı
Periferik arter hastalığı (PAD), bacaklarınıza, kollarınıza ve pelvisinize oksijen bakımından güçlü kan sağlayan ana arterlerde plak birikirse oluşur.
Vücudunuzun bu kısımlarına kan akışı azalır yahut engellenirse, uyuşukluk, ağrı ve bazen tehlikeli enfeksiyonlar olabilir.
– Kronik böbrek hastalığı
Renal arterlerde plak birikirse kronik böbrek hastalığı oluşabilir. Bu arterler böbreklerinize oksijen bakımından güçlü kan sağlar.
Zamanla, kronik böbrek hastalığı, yavaş bir böbrek işlev kaybına neden olur. Böbreklerin temel fonksiyonu, atıkları ve fazla suyu bedenden atmaktır.
DAMAR SERTLİĞİ BELİRTİLERİ
Ateroskleroz, çoklukla bir arteri önemli biçimde daraltıncaya yahut büsbütün bloke edene kadar belirti ve semptomlara neden olmaz. Birçok insan, kalp krizi yahut felç üzere tıbbi bir acil durum olana kadar hastalığı olduğunu bilmezler.
Bazı insanlarda hastalığın belirtileri olabilir. Belirti ve bulgular hangi arterlerin etkilendiğine bağlı olacaktır.
Karotid Arterler:
Karotid arterlerdeki aterosklerozun bir sonucu olarak aşağıdaki semptomlar görülebilir:
– Ani zayıflık
– Konuşma yahut anlamada sorun
– Bir yahut her iki beğenilen de görme sorunu
– Teneffüs problemleri
– Baş dönmesi, yürüme zorluğu, istikrar yahut uyum kaybı ve açıklanamayan düşmeler
– Şuur kaybı
– Ani ve şiddetli baş ağrısı
– Felç
Kroner Arterler:
Koroner arterler kalbe kan sağlar. Kalbe giden kan akımı sonlu olduğunda, anjin ve kalp krizine neden olabilir. Belirtiler şunları içerir:
– Kusma
– Çok kaygı
– Göğüs ağrısı
– Öksürme
– Baygın hissetmek
Periferik Arterler:
Plak ayrıyeten bacaklara, kollara ve pelvise oksijen bakımından güçlü kan sağlayan ana arterlerde de birikebilir (periferik arter hastalığı ismi verilen hastalık).
Bu ana arterler daralmış yahut tıkalıysa, uyuşukluk, ağrı ve bazen tehlikeli enfeksiyonlar olabilir.
Renal Arterler:
Renal arterlerderde kan akışı sınırlanırsa kronik böbrek hastalığı gelişme riski çok yüksektir. Renal arter tıkanıklığı olan kişi aşağıdaki belirtileri yaşayabilir:
– İştah kaybı
– Ellerin ve ayakların şişmesi, kaşıntı yahut uyuşukluk
– Konsantrasyon zorluğu
DAMAR SERTLİĞİ TEDAVİSİ
Ateroskleroz tedavisi, komplikasyonların önlenmesinde kıymetlidir.
Tedavi seçenekleri ömür biçimi değişiklikleri, çeşitli ilaçlar ve cerrahi müdahaleleri içerir. Bununla birlikte, atardamarların tam kapasiteyle çalıştığından emin olmak için hekimin aterosklerozu hakikat teşhis etmesi çok değerlidir.
Ateroskleroz için tedavi çeşitleri ortasında:
Yaşam üslubu değişiklikleri: Bunlar kilo idaresi, fizikî aktivite ve sağlıklı bir beslenmeye odaklanır. Hekiminiz, lifli yüksek lifli besinleri yemeyi ve doymuş yağ, tuz ve alkol alımını sınırlamayı önerebilir.
İlaç Kullanımı: Antiplatelet ilaçları, plak birikimini önleyebilir yahut kanın pıhtılaşmasını önleyebilir. Statinler üzere öbür kolesterol düşürücü ilaçlar verilebilir ve anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörleri kan basıncının düşmesine yardımcı olabilir.
Cerrahi: Şiddetli ateroskleroz hadiseleri, anjiyoplasti yahut koroner arter baypas grefti (CABG) üzere cerrahi prosedürlerle tedavi edilebilir.
Anjiyoplasti, atardamarı genişletmeyi ve tıkanıklığı açmayı içerir, böylelikle kan tekrar düzgün akabilir. CABG, daralmış bir koroner arteri rahatlatmak için bedenin öbür bölgelerinden alınan atardamarları kullanarak kalbe kan akışını artırabilen öbür bir ameliyat formudur.
