BBC tarafından yürütülen araştırma, Metaverse’in sanal gerçeklik uygulamalarından kimilerinin çocuklar için tehlikeli olabileceğini ortaya çıkardı.
13 yaşındaki bir çocuk kimliğiyle uygulamaya giren bir BBC araştırmacısı, sanal gerçeklik dünyasında çocuklara yönelik cinsel istismar tuzaklarına, cinsel içeriklere, ırkçı telaffuzlara ve tecavüz tehdidine şahit oldu.
Britanya’nın çocukların korunmasına yönelik çalışmalarıyla bilinen kuruluşu NSPCC, bulgular karşısında “şok ve öfke” duyduğunu açıkladı.
Kuruluşun internette çocuk güvenliği siyasetlerinden sorumlu Andy Burrows, araştırmayla “toksik bir tehlikeler bileşiminin” ortaya çıktığını söyledi.
ARAŞTIRMA NASIL YAPILDI?
BBC araştırmacısı, en küçük yaş limiti 13 olan bir uygulama üzerinden, avatarların sanal cinsel bağ içine girdikleri sanal gerçeklik odalarına girebildi.
Kendisine seks oyuncakları ve prezervatifler sunuldu ve çok sayıda yetişkin erkeğin avatarlarının irtibata geçme teşebbüslerine maruz kaldı.
METAVERSE NEDİR?
Metaverse sanal gerçeklik başlıkları kullanan şahısların internet üzerinden ulaşabileceği oyunlar ve tecrübelere verilen isim.
Daha evvel yalnızca sanal oyunlarla sonlu olan bu dünyada artık çok daha çeşitli alanlar var. İşle ilgili faaliyetlerden oyuna, konserlerden sinema dünyasına çok farklı tecrübeleri sanal dünyada yaşamak mümkün.
Facebook kurucusu, çoğunluk pay sahibi ve yöneticisi Mark Zuckerberg, internetin geleceğinin burada olduğuna inanıyor. O denli ki Facebook’un ismini da yakınlarda Meta olarak değiştirdi ve şirketi ‘Oculus Quest’ sanal gerçeklik başlıklarının geliştirilmesine milyarlarca dolar yatırım yaptı.
Adı yakında Meta Quest olarak değiştirilen bu sanal gerçeklik başlıkları şu anda bu pazarın yüzde 75’ine hakim.
VRCHAT PROGRAMI NASIL İNDİRİLİYOR?
BBC araştırmacısı da sanal gerçeklik uygulamalarına bu başlıklardan birini kullanarak girdi ve Metaverse’in içindeki VRChat isimli uygulamaya erişti. VRChat, kullanıcıların 3 boyutlu avatarlar kullanabildiği bir sanal gerçeklik platformu.
Bu uygulama Facebook tarafından üretilmiş değil ancak Facebook Meta Quest başlıklarının satıldığı app store üzerinden, yaş ve kimlik konusunda hiçbir denetimden geçmeden indirilebiliyor.
Uygulamayı indirebilmek için gereken tek şey bir Facabook hesabınızın olması.
BBC araştırmacısı geçersiz bir kullanıcı profili yaratarak onun ismine bir Facebook hesabı açtı ve gerçek kimliği hiçbir formda denetim edilmedi.
VRChat uygulamasının içinde kullanıcıların buluşabildiği odalar var. Bunların kimileri çok gündelik ve zararsız hususlarda olabiliyor. Mesela bir McDonald şubesi bile var. Ancak tıpkı vakitte striptiz yapılan kulüplere de girmek mümkün.
Ve bu odalarda çocuklar ve yetişkinler rahatça bir ortaya gelebiliyor.
Bu odalardan birinde bir yetişkin erkek, BBC araştırmacısına “soyun ve ağza alınmaz şeyler yap” derken, öbürleri da erotik oyunlar oynamaktan bahsettiler.
BBC’nin bu araştırması sonrasında Britanya’nın çocukları koruma kurumu NSPCC internet güvenliğini artırıcı tedbirlerin bir an evvel alınmasını talep etti.
Kuruluştan Andy Burrows teknoloji şirketlerinin toplumsal medyanın birinci nesil platformlarının yanılgılarından çok az ders çıkardığını düşünüyor.
“Bu tasarımı itibariyle tehlikeli bir eser zira (güvenlikle ilgili) denetim yok ve ihmal var. Güvenlik konusunun değerlendirildiğine dair hiç bir işaret olmayan eserlerin piyasaya sürüldüğünü görüyoruz” diyor.
Meta ise oyuncuların öbür kullanıcıları bloklamasını sağlayan araçlar olduğunu ve güvenliği geliştirme yollarını değerlendirdiğini söylüyor ve “insanların bu alanlarla nasıl etkileştiğinden öğrendiğini” kaydediyor.
BBC ayrıyeten VRChat’i aylarca inceleyen ve YouTube’a bu mevzuda görüntüler koyan bir istekli internet güvenliği aktivistiyle de konuştu.
Ailesinin güvenliği açısından ismini gizli tutan bu kişi araştırmaları sırasında, VRChat uygulamasındaki odalar üzerinden kendilerine istismar tuzakları kurulduğunu ve sanal sekse zorlandıklarını söyleyen çocuklarla da konuştuğunu anlatıyor.
‘VRCHAT DENEYİMİM’
BBC araştırmacısı Jess Sherwood
Sanal alanlara nasıl büsbütün kapıldığımızı görmek beni şaşırttı. Tekrar çocuk üzere hissetmeye başladım. Hasebiyle yetişkin erkekler bana okula gidip gitmediğimi sorduğunda ve sanal gerçeklikte sekse teşvik ettiğinde bu beni daha da çok rahatsız etti.
VRChat katiyen çocuklardan çok yetişkinlerin oynadığı bir alan izlenimi veriyor. Odaların birçoklarında pembe neon ışıkları ve açık seks ortamı var. Amsterdam’ın ‘kırmızı ışık’ bölgesi ya da Londra’nın Soho mahallesinin art sokaklarına benziyor. Seks oyuncakları sergileniyor.
Bu odalarda oyuncuların denetim edebildiği bir müzik çalıyor. İçerdeki her şey pek rahatsız edici. Yerde büyük kümeler halinde seks yapan bireyler, o ortada tıpkı yetişkin çiftler üzere konuşan şahıslar gönüyüşon,
Bir sefer girdiniz mi önünüzdeki seçenekler, kalıp izlemek, birçok buna benzeyen öteki bir odaya geçmek ya da bana çok defa teklif edildiği üzere oyuna katılmak oluyor.
‘Müdahale çok az‘
İşleri sanal gerçeklikteki gelişmeleri izlemek olan bireyler de bu durumdan dertli.
Limina Immersive isimli danışmanlık şirketinin yöneticisi Catherine Allen şu anda İngiltere’deki Mühendislik ve Teknoloji Enstitüsü için sanal gerçeklik üzerine bir rapor hazırlıyor.
Allen araştırma takımındakilerin sanal gerçeklik içerisinde bir çok “eğlenceli ve gerçeküstü” tecrübe yaşadığını fakat kimilerinin “epey travmatik ve rahatsız edici” şeylerle karşılaştığını söylüyor.
Örnek olarak Meta’ya ilişkin bir uygulamada 7 yaşında bir kız çocuğuna rastlanmasını aktarıyor.
Küçük kızla kendisinin etrafını saran bir küme erkek onlara tecavüz latifeleri yapıp gülüyorlar. Allen, bu olayda çocuğu korumak için adamlarla kızın ortasına girerek müdahale etmek durumunda kaldığını anlatıyor.
“Bunu yapmak zorunda kalmamalıydım aslında. Ama alanda müdahale olmadığı ya da çabucak hiç yokmuş üzere olduğu için mecbur kaldım” diyor.
İngiltere Parlamentosu’na önümüzdeki aylarda gelecek olan internet güvenliği yasa tasarısında sanal gerçeklik ya da metaverse’den özel olarak bahsedilmiyor.
Fakat Kültür Bakanı Nadine Dorries’in açıklamalarına nazaran tasarıya bu teknoloji dahil edilecek ve çocukların ziyanlı içeriklerden korunması konusunda platformlar ve hizmet sunuculara sorumluluk yüklenecek.
VRChat, BBC’ye “kendisini inançlı ve herkesin rahat hissedeceği bir yer haline getirmek için büyük gayret gösterdiğini” söyledi ve “çocukları maksat alan toksik davranışların platformda yeri olamayacağını” kaydetti.
Meta ise öteki şirketlerce tasarlanmış uygulamaların sorumluluğunun kendisine ilişkin olamayacağını söylüyor.
“Biz oyunculara, diğer kullanıcıları şikayet etmek ve bloklamak için araçlar sunuyoruz. İnsanların bu alanlarla nasıl etkileştiklerini öğrendikçe yeni araçlar geliştirmeyi sürdüreceğiz” diyor.
