Yazıya başlamadan evvel bu yazının gayesinin teşhis ve tedavi değil, farkındalık olduğunu hatırlatmak istiyorum. Psikiyatrik rahatsızlıklar, uzmanlık gerektiren bir bahis ve kendi kendinize teşhis koymaya çalışmanız muhakkak tavsiye etmediğimiz bir davranış.
Nedir?
Toplumun %2’sinde görülen bipolar afektif bozukluk (diğer isimleriyle iki uçlu duygulanım bozukluğu yahut manik depresif bozukluk) riskli davranışlar nedeniyle bağlantılara ve mesleğe ziyan veren, önemli ruhsal bir hastalıktır. Bipolar bozukluk, maniden depresyona kadar uzanan ruh halindeki çok değişiklikler olarak tanımlanır. Bu ruh hali oynamaları ortasında, bipolar bozukluğu olan kişi olağan ruh hali de deneyimleyebilir. Yani bireyde kimi vakit ataklar olurken kimi vakit da atakların olmadığı düşüncesiz bir periyodu vardır.
Özellikleri Nelerdir?
Bipolar bozuklukta iki tip atak vardır: Taşkınlık (mani, hipomani) + Çökkünlük (depresyon).
Taşkınlık periyodunda kişi riskli davranışlarda bulunabilir, az uykuya karşın çok enerjik hissedebilir, fikirlerinin suratına yetişemeyebilir, yeni ve ayağı yere basmayan projelere kalkışabilir, herkesten değerli olduğunu düşünme üzere sanrılara sahip olabilir. Depresyon devrinde ise bunların tam karşıtını tecrübeler. Çok ya da az uyur, çok ya da az iştahı olur, karamsarlık ve çökkünlük halindedir, intiharı düşünebilir, evvelce zevk aldığı aktivitelerden zevk alamamaya başlayabilir.
Hastalığın sebepleri tam olarak bilinmemektedir. Genetik etkenler ön plandadır ancak sebep büsbütün genetik değildir. Tıpkı hastalığa sahip birinci derece akrabaların olması, riski %10 artırır. Tek yumurta ikizinde bipolar bozukluk varsa öteki ikizde hastalık görülme mümkünlüğü % 45-60’dir.
Ne yapmalı?
Öncelikle bir psikiyatrist tabibe gidilmeli ve teşhis kesinleştirilmeli.
Hekimin reçete edeceği ilaçlar nizamlı olarak kullanılmalı.
Mutlaka psikoterapi dayanağı alınmalı.
Uyku tertibi oluşturulmalı.
