Vücudumuzun sindirim trilyonlarca bakteri, mantar ve virüs bulunur. Neredeyse bütün bedenimizdeki hücre sayısı ile birebir ölçüde mikroorganizma, çoğunluğu kalın bağırsakta.
Sindirim sistemimizde bakteri, mantar ve virüsler de dâhil trilyonlarca mikroorganizma yaşıyor. Neredeyse bütün bedenimizdeki hücre sayısı ile birebir ölçüde mikroorganizma, çoğunluğu kalın bağırsakta olmak üzere bağırsaklarımızda yaşıyor. Lakin bağırsaktaki bakterilerin yalnızca yüzde 10 ila 20 kadarı öbür insanlarınkiyle tıpkı. Bu mikrobiyomlar beslenme, hayat biçimi ve öbür faktörlerin de tesiriyle beşerden beşere farklılık gösteriyor ve sıhhat durumumuzdan iştaha, kilodan ruhsal durumumuza kadar her şeyi etkiliyor.
YARARLI BAKTERİLER
Son yıllarda probiyotiklerin (yararlı bakteri) ve prebiyotiklerin (sindirim sisteminde faydalı bakterilerin beslendiği lif türleri) sıhhate yararları medyada abartılmış olsa da, bunların iltihabi bağırsak hastalıkları ve kron hastalığının tedavisinde giderek daha yaygın kullanıldığını biliyoruz. Lakin yapılan incelemeler, hangi cinslerin ve ne dozajda kullanımının tesirli olduğuna dair daha fazla araştırma yapılması gerektiğini ortaya koyuyor.
İsrail’deki Weizman Bilim Enstitüsü bağışıklık uzmanı Eran Elinav, küçük bir örneklem dâhilinde yaptığı çalışmasında, birtakım insanların probiyotiklere bağışıklığı olduğunu buldu. Yeni bulgularla takip edilmesi gereken çalışmada 25 sağlıklı bireye 11 farklı tıpta probiyotik yahut plasebo verilerek öncesi ve sonrasındaki mikrobiyom ve bağırsak işlevleri kolonoskopi ve endoskopi teknikleriyle test edildi.
“İnsanlar genel manada iki kümeye ayrılabilir; birinci kümede, yerleşik mikrobiyomlar probiyotikleri kabul edip sindirim sistemini işgal etmesine müsaade vererek probiyotiklerin mikrobiyomu değiştirmesine imkan sağlarken, ikinci kümede, yerleşik mikrobiyomlar direndi. Bu kümede probiyotiklerin yerleşmesine müsaade verilmediğinden hiçbir işe yaramadığı görüldü” diye açıklıyor Elinav.
Araştırmacılar, şahısların yerleşik mikrobiyomlarını inceleyerek hangi kümeye düşeceklerini iddia edebiliyorlardı. Bu sebeple Elinav bu bulguların, probiyotiklerin daha üst düzeylerde şahsa has kılınması gerekliliğine işaret ettiğini savunuyor.
BESLENME ÇOK ÖNEMLİ
Beslenme formumuz bağırsak mikrobiyomunu büyük ölçüde etkiliyor. Araştırmalar, lif oranı düşük, hayvansal yağ ve protein bakımından yüksek olan batı üslubu beslenme ile kansere sebebiyet veren birikim ve enflamasyon ortasında ilişki olduğunu gösteriyor. Lif bakımından yüksek, kırmızı et bakımından düşük olan Akdeniz diyetinin ise dışkısal kısa zincirli yağ asitlerini artırıcı, enflamasyonu önleyici ve bağışıklık sistemini güçlendirici tesirde bulunduğu belirtiliyor. Bilim insanları bu alanda genel nüfusu kapsayıcı araştırmaların mevcut araştırmaları ilerleteceğini düşünüyor. Bu şekil projelere bir örnek olarak şu anda sürdürülmekte olan American Gut Study (Amerikan Bağırsak Araştırması) ABD’de yaşayan binlerce insanın mikrobiyom örneklerini toplayıp karşılaştırıyor.
Şimdiye kadarki bulgular, bitkisel yüklü beslenen insanların bağırsaklarında mikrop çeşitliliğinin daha fazla olduğunu, diyetinde kâfi bitkisel besin olmayanlarda ise bunlardan “tamamen farklı” özellikler olduğunu gösteriyor. Araştırmadan sorumlu Daniel McDonald’a nazaran, “Henüz bir beslenme biçiminin sağlıklı yahut sıhhatsiz olduğunu mutlaka söyleyemesek de, meyve ve zerzevat tarafından güçlü beslenenlerin sağlıklı mikrobiyomlara sahip olduğu kesin”. Lakin McDonald, bitkisel yüklü beslenmeden radikal bir biçimde sıhhatsiz beslenmeye geçildiğinde mikrobiyomda nasıl bir değişiklik olacağını kestirmenin mümkün olmadığını söylüyor.
Bağırsak florası, sağlıklı ve fonksiyonlu bir sindirim sistemi için temel bir rol oynuyor. Bunun en güçlü ispatlarından biri huzursuz bağırsak sendromu hadiselerinin ekseriyetle bozulmuş bağırsak floralarında görülmesi. Ancak floranın sıhhatimiz üzerinde çok daha kapsamlı tesirleri var ve bunlar çoğunlukla insan hayatının birinci birkaç yılında ortaya çıkıyor.
Mikrobiyomumuz doğumdan çabucak sonra gelişmeye başlıyor, bu mikropların sindirim sistemini işgal etmeye başladığı an demek.
İngiltere merkezli Quadram Biyolojik Bilimler Enstitüsü’nden mikrobiyom araştırmaları başkanı Lindsay Hall, normal doğum yoluyla doğan bebeklerin, sezaryenle doğan bebeklere oranla daha yüksek sayıda bağırsak bakterisine sahip olduğunu söylüyor. Bu, olağan doğumda bebeğin doğum esnasında annenin vajina ve bağırsaklarındaki bakterilerle temasından kaynaklanıyor.
Hall, “Sezaryen yoluyla doğanlar bu başlangıç aşılamasından yoksun oluyorlar ve birinci temas ettikleri mikropları deriden ve etraf yoluyla alıyorlar.” diyor.
