Tanıdığınızda olabilir!
Capgras sendromu, bir kişinin tanıdığı şahısların aslında birer yedek yahut düzmece kopyalar olduğuna inandığı ender bir psikiyatrik durum olmasıyla biliniyor.
İlk olarak 1923 yılında Fransız psikiatristi Joseph Capgras tarafından tanımlandı.
Sendrom, çoklukla şizofreni, şiddetli depresyon yahut demans üzere öbür psikiyatrik ve nörolojik hastalıklarla ilişkilidi.
Capgras sendromunun düzenekleri ve tedavi metotları üzerine çeşitli bilimsel araştırmalar yapıldı.
Sendromun Nörobiyolojik Temelleri
Capgras sendromunun nörobiyolojik temelleri, bilhassa yüz tanıma ve duygusal karşılıklarla bağlı.
Geleneksel görüş, sendromun, yüz tanıma ve duygusal sürece bölgelerinde meydana gelen bir disfonksiyon sonucu ortaya çıktığı. İnsan beyni, tanıdık yüzleri ve bu yüzlerle alakalı duygusal cevapları işleyen kompleks bir ağ içerir. Bu ağda bir bozulma, şahısların yüzlerini tanıma yeteneğini etkileyebilir.
Dr. Mark L. Johnson, yüz tanıma süreçlerinin beyindeki fusiform yüz alanı (FFA) ve amigdala ile bağlantılı olduğunu belirtti.
Johnson’a nazaran, Capgras sendromunda bu alanlar ortasındaki ilişkilerde bir bozulma yaşanabilir.
Psikiyatrik Perspektifler
Psikiyatrik açıdan, Capgras sendromu sıklıkla paranoid şizofreni ile ilişkilendirilir. Bu sendromun paranoid kanılarla birleştiğinde, kişinin gerçekliği yanlış algılamasına yol açabilir.
Dr. Jean-Marc Montagnier, şizofreni ve Capgras sendromu ortasındaki ilgiyi inceleyerek, sendromun çoklukla şizofreninin bir modülü olarak ortaya çıktığını ve hasebiyle antipsikotik tedavilerin tesirli olabileceğini belirtti.
Nörolojik ve Bilişsel Yaklaşımlar
Nörolojik çalışmalar, Capgras sendromunun kimi durumlarda beyin travması yahut nörodejeneratif hastalıklar ile tetiklenebileceğini öne sürdü.
Dr. Jonathan K. Simon, beyin travması geçiren bireylerde Capgras sendromu gelişme riskinin arttığını belirtmiştir. Simon, bu durumun, beynin yüz tanıma ve duygusal sürece bölgelerindeki travmatik hasarın sonucu olabileceğini öne sürdü.
Tedavi ve Müdahale Yöntemleri
Capgras sendromunun tedavisi ekseriyetle altta yatan hastalığın tedavisine bağlıdır.
Antipsikotik ilaçlar, şizofreni üzere durumlarda tesirli olabilirken, terapi ve destekleyici yaklaşımlar da değerli.
Dr. Laura E. McDonald, bilişsel davranışçı terapilerin birtakım hastalarda sendrom belirtilerini azaltmada tesirli olduğunu ve tedavi sürecinde multidisipliner bir yaklaşımın değerli olduğunu vurguladı.
Uzman Görüşleri
Psikiyatrist Dr. Doğan Tura, Capgras sendromunun, hastanın gerçeklikle bağını kopararak güçlü yanılsamalar ve paranoid inançlar geliştirmesine neden olduğunu belirtti.
Dr. Çeşide, “Bu sendrom, hastaların günlük ömrünü ve ilgilerini önemli halde etkileyebilir” dedi.
Ayrıca, Nörolog Dr. Samet Töken, Capgras sendromunun beyindeki yüz tanıma sistemindeki bir rahatsızlıktan kaynaklandığını ve beyin lezyonlarıyla bağlı olabileceğini vurguladı.
Bilimsel Araştırmalar
Capgras sendromunun beyindeki hücre vefatları, olağandışı birikintiler yahut beyindeki işlev bozuklukları üzere sorunlardan kaynaklandığı bulundu.
Ayrıca, 2021 yılında yapılan bir çalışmada, Capgras sendromunun sıklıkla şizofrenik olgularda, bilhassa paranoid şizofrenide görüldüğü ve depresyon ile manide de gözlenebileceği belirtildi. Bu çalışmada, biyolojik ve ruhsal etkenlerin sendromun gelişiminde rol oynadığı vurgulandı.
Belirtiler ve Etkiler
Capgras sendromunun en besbelli belirtisi, hastanın yakın bir aile üyesi, arkadaş yahut tanıdık üzere bir kişiyi, onun uydurma bir kopyası yahut ikizi olduğuna inanması. Bu inançlar, hastanın günlük hayatını ve bağlarını önemli halde etkileyebilir. Hastalar, sevdikleri bireylere karşı kuşku ve kaygı hissedebilir ve bu da münasebetlerde önemli meselelere neden olabilir.
Tedavi Yaklaşımları
Capgras sendromunun tedavisi, ekseriyetle altta yatan nedenlere odaklanır. Psikoterapi, hastanın yanılsamalarını ve paranoyasını yönetmesine yardımcı olabilir.
Bazı durumlarda antipsikotik, antidepresan yahut sakinleştirici ilaçlar kullanılabilir.
Ayrıca, hasta ve ailesi için ruhsal dayanak ve danışmanlık hizmetleri, hastanın durumuyla başa çıkmasına ve toplumsal fonksiyonelliğini sürdürmesine yardımcı olabilir.
