SESAC, “Society of European Stage Authors and Composers” kısaltmasıyla bilinir ve 1930 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde kurulmuştur. O periyotta ABD’de Avrupa kökenli bestekarlar ve muharrirler, yapıtlarının kullanımından doğan telif gelirlerini almakta zorluklar yaşıyorlardı. SESAC’ın kurulma gayesi, bilhassa bu Avrupa kökenli sanatkarların müzik, sahne ve öteki sanatsal yapıtlarının haklarını korumak, gelirlerini yönetmek ve onlara adil telif dağılımı sağlamaktır. Lakin vakitle, SESAC bu Avrupa merkezli maksadın dışına çıkarak dünyanın dört bir yanından sanatkarlara hizmet vermeye başlamış ve ABD’deki müzik sanayisinde değerli bir oyuncu haline gelmiştir.
SESAC TARİHÇESİ
SESAC, Alman kökenli Paul Heinecke tarafından kurulmuştur. Heinecke, bilhassa Amerika’daki Avrupa müzisyenlerinin yapıtlarının müsaadesiz kullanımıyla ilgili sıkıntılarını fark etmiş ve bu alanda adil bir telif idaresi sağlamak hedefiyle SESAC’ı hayata geçirmiştir. Birinci başlarda sadece Avrupa kökenli sanatkarlara hizmet etmeyi amaçlayan SESAC, bu emelini kısa müddette genişleterek Amerikan sanatkarlara ve dünyanın farklı yerlerinden gelen müzisyenlere de hizmet sunmaya başlamıştır. Böylece tertip, ABD’deki büyük müzik hakları idare kuruluşlarından biri haline gelmiştir.
SESAC’IN KURULUŞ HİKAYESİ
SESAC’ın kuruluş öyküsü, müzik ve sanat dünyasında telif haklarının nasıl korunması gerektiği konusunda değerli dersler barındırmaktadır. 1930’lu yılların başlarında ABD’de telif hakkı idaresi, müzisyenler ve müzik muharrirleri için epeyce güçlü bir süreçti. Sanatkarlar, yapıtlarının radyo, televizyon yahut canlı performanslarda müsaadesiz kullanılmasından ötürü gelir kaybına uğruyordu. Bilhassa Avrupa’dan Amerika’ya gelen sanatkarlar için bu süreç daha da kuvvetli hale geliyordu. Paul Heinecke, bu sorunu fark ederek Avrupa sahne muharrirleri ve bestekarları ismine hakları yönetmek ve korumak için SESAC’ı kurdu. Böylelikle Avrupa’dan Amerika’ya gelen bestekarlar, yapıtlarının haklarını bu yeni tertip aracılığıyla muhafaza altına almış oldular.
SESAC’IN HEDEFİ VE İŞLEVİ
SESAC’ın temel gayesi, müzisyenler ve müzik muharrirleri ismine yapıtlarının telif haklarını yönetmek ve bu yapıtların kullanımı karşılığında doğan gelirleri sanatkarlara adil bir halde dağıtmaktır. Bir müzik telif kuruluşu olarak SESAC, sanatkarların yapıtlarının radyo, televizyon, internet, canlı performanslar ve başka dijital platformlar üzere çeşitli mecralarda müsaadesiz kullanımını önlemek ve bu kullanımlardan doğan gelirleri gerçek bir halde sanatkarlara aktarmak için çalışır.
SESAC’ın esas fonksiyonları şunlardır:
Telif Hakkı İdaresi: SESAC, sanatkarların müzik yapıtlarının performans haklarını lisanslar ve bu lisanslar karşılığında elde edilen telif fiyatlarını sanatkarlara dağıtır.
Lisanslama: Radyo, televizyon, dijital platformlar ve kamuya açık başka alanlar üzere mecralarda müzik kullanımının yasal olması için lisanslar sunar. Bu sayede, eser sahipleri yapıtlarının kullanılmasından doğan gelirleri adil bir biçimde elde ederler.
Gelir Dağılımı: Müzisyenlerin yapıtlarının çalınması, yayınlanması ya da performe edilmesi karşılığında doğan gelirler, SESAC tarafından toplanır ve bu gelirler sanatkarlara dağıtılır. Bu sayede, müzisyenlerin geçimlerini sürdürebilmeleri ve sanatsal faaliyetlerine devam edebilmeleri sağlanır.
Telif Haklarının Korunması: Sanatkarların haklarını korumak, onların yapıtlarının müsaadesiz kullanımını engellemek SESAC’ın en kıymetli vazifelerinden biridir. Bu manada SESAC, sanatkarların haklarının ihlal edilmemesi için yasal gayretler de yürütür.
SESAC’IN MÜZİK DÜNYASINDAKİ YERİ VE ÖNEMİ SESAC, müzik dünyasında hem sanatkarlar hem de yayıncılar için kritik bir role sahiptir. Öncelikle SESAC, ABD’deki üç büyük performans hakları tertibinden biridir ve müzik sanayisindeki en kıymetli telif hakları idare kuruluşları ortasında yer alır. Müzik dünyasında sanatkarlar için en büyük sorunlardan biri, yapıtlarının kullanımı karşılığında hak ettikleri geliri alamamaktır. Bu sorun, dijital ihtilal ve internetin müzik sanayisini dönüştürmesiyle daha da karmaşık hale gelmiştir. SESAC, sanatkarların dijital platformlarda yapıtlarının kullanılmasından doğan gelirleri de adil bir formda elde etmelerine yardımcı olur. Spotify, Apple Music, YouTube üzere dijital müzik platformlarının yaygınlaşmasıyla birlikte SESAC, sanatkarlar için kıymetli bir gelir kaynağı haline gelmiştir. Diğer performans hakları kuruluşlarından farklı olarak SESAC, üyelik sistemi açısından özel bir yapıya sahiptir. Amerikan Telif Hakları Derneği (ASCAP) ve Broadcast Music, Inc. (BMI) üzere kuruluşlar, müzisyenler için herkese açık bir üyelik sistemi sunarken, SESAC davet üzerine üyelik kabul eder. Bu da SESAC’ı daha seçkin ve belli bir sanatçı kitlesine hitap eden bir kuruluş haline getirmektedir. Bu özelliği sayesinde SESAC, çoklukla nitelikli sanatkarlar ve müzisyenler tarafından tercih edilmektedir. SESAC, birebir vakitte müzisyenlerin yapıtlarının yasal kullanımı konusunda yenilikçi tahliller sunmasıyla da bilinir. Bilhassa dijital haklar idaresi ve müzik yayıncılığı alanında sunduğu tahlillerle sanatkarların gelirlerini maksimize etmelerine yardımcı olur. Ayrıyeten, SESAC yalnızca müzisyenler için değil, müzik yayıncıları, üretimciler ve başka müzik sanayisi profesyonelleri için de değerli bir takviye sunar. SESAC, müzik sanayisinin değişen dinamiklerine süratle ahenk sağlayarak sanatkarlara en düzgün hizmeti sunma yolunda ilerlemektedir. Bilhassa dijitalleşmenin getirdiği yeni zorluklara karşı sunduğu tahliller, SESAC’ın müzik dünyasında kalıcı bir oyuncu olmasını sağlamaktadır. Müzik sanayisinin geleceğinde telif haklarının korunması ve gelir dağılımının adil bir formda yapılması her zamankinden daha kıymetli hale gelirken, SESAC üzere kuruluşlar bu sürecin kilit oyuncuları olmaya devam edecektir. SESAC, müzik dünyasında sanatkarların ve eser sahiplerinin haklarını korumak, gelirlerini yönetmek ve dağıtmak hedefiyle 1930’da kurulmuş kıymetli bir tertiptir. Paul Heinecke tarafından kurulan bu tertip, Avrupa kökenli sanatkarlardan başlayarak vakitle dünya çapında hizmet vermeye başlamış ve müzik sanayisinde kritik bir rol oynamıştır. SESAC, sanatkarların haklarını koruyarak onların sanatsal üretimlerini sürdürebilmeleri için değerli bir gözetici güç olarak varlığını sürdürmektedir.SESAC’IN GELECEKTEKİ ROLÜ
