Güneş Patlaması son durum gelişmeleriyle gündemde öne çıkan başlıklar ortasında yer alıyor. 14 Mayıs 2025 sabahı Güneş’in doğu yüzeyinden X2.7 sınıfı güçlü bir güneş patlaması meydana gelmişti. Patlama, Dünya’nın gündüz yüzeyinde kısa vadeli radyo kesintilerine yol açmıştı. Tıpkı gün içinde daha düşük şiddetli M sınıfı dört farklı patlamanın daha yaşandığı belirtildi. 31 Mayıs 2025 tarihinde Güneş’te bir patlama daha olduğu öne sürüldü. Güneş fırtınası yahut güneş patlaması, Güneş’in gaz yuvarında (atmosfer) gerçekleşen şiddetli patlamalara verilen isimdir. Pekala, Güneş patlaması olursa ne olur? İşte, detaylar.
GÜNEŞ PATLAMASI İDDİASI
Sosyal medyada, bilhassa X platformunda, 31 Mayıs 2025 tarihinde Güneş’te büyük bir patlama olduğu tarafında tezler dolaşmaya başladı. Bu argümanlar, patlamanın M8.2 sınıfında olduğunu ve Dünya üzerinde jeomanyetik tesirlere yol açabileceğini öne sürüldü.
Bu patlama, yaklaşık 3 saat sürdü ve 1938 km/s suratında bir koronal kütle atımı (CME) ile ilişkilendirildi. Toplumsal medya paylaşımlarında, bu olayın kuzey ışıklarının (aurora) alışılmadık bölgelerde, görünmesine yol açabileceği belirtildi. Ayrıca, TV, internet ve radro kesintileri olabileceği öne sürüldü.
Parlama, uzay hava durumu modelleri tarafından Dünya’ya yönlendirildiği doğrulanan süratli ve değerli bir koronal kütle atımı (CME) üretti. İddialar, CME’nin 1 Haziran’da geç saatlerde Dünya’ya ulaşacağını ve birinci jeomanyetik fırtına şartlarının G3 – Güçlü düzeylere ulaşması ve 2 Haziran’da G4 – Şiddetli fırtına mümkünlüğünün yüksek olduğunu gösteriyor.
Potansiyel tesirler ortasında yaygın voltaj denetim meseleleri ve gözetici sistemlerin ezkaza elektrik şebekelerindeki temel varlıkları devre dışı bırakma mümkünlüğü, ağırlaştırılmış indüklenmiş boru sınırı akımları ve düşük Dünya yörüngeli uydularda artan sürtünme yer alır.
Uzay aracı yüzey şarjı ve izleme sıkıntıları yaşayabilirken, HF (yüksek frekanslı) radyo yayılımı sistemsiz hale gelebilir yahut karartılabilir. GPS ve uydu navigasyon sistemleri saatlerce bozulabilir yahut çalışamaz hale gelebilir.
Ancak, NASA’nın Solar Dynamics Observatory (SDO) yahut öbür üniteleri tarafından bu olay için şimdi resmi bir açıklama yayınlanmadı.
GÜNEŞ PATLAMASI NEDİR?
Güneş fırtınası yahut güneş patlaması, Güneş’in gaz yuvarında (atmosfer) gerçekleşen şiddetli patlamalara verilen isimdir. Bu patlamalar milyarlarca megaton gücünde olup, genelde saatte 1.000.000 km/saat süratle hareket ederler.
GÜNEŞ PATLAMASI OLURSA NE OLUR?
Güneş püskürtüsü nedeniyle Dünya atmosferine olağanın üzerinde küçük dalga uzunluklu radyasyon parçacıkları girer. Bu püskürtüler sonucunda yeryüzündeki irtibat ve güç ağları olumsuz istikamette etkilenebilir.
Güneş patlamaları, Güneş atmosferinin bütün katmanlarını (fotosfer, korona ve kromosfer) tesirler, plazmayı onlarca milyon kelvine çıkarıp elektronları, protonları ve daha ağır iyonları neredeyse ışık süratiyle uzaya fırlatır. Ayrıyeten bütün elektromanyetik tayfa yayılmış radyasyon üretirler. Birden fazla Güneş patlamaları, şiddetli manyetik alanların fotosfere girdiği Güneş lekeleri üzere etkin bölgelerde oluşur.
