Psikoteknik kıymetlendirme; şoförlerin, inançlı araç kullanımı için gerekli olan temel zihinsel ve psikomotor yeteneklerini (refleks, algı, dikkat, muhakeme vb.) ölçen standart testler bütünüdür. Bu değerlendirmenin temel hedefi, trafikteki risk faktörlerini en aza indirerek kazaları önlemek ve can ve mal güvenliğini sağlamaktır.
*Değerlendirmenin Temel Maksatları:*
1. *Riskli Şoförleri Tespit Etmek:* Dikkati kolay dağılan, ani durumlarda yavaş reaksiyon veren yahut muhakeme yeteneği zayıf olan şoförleri trafikte faal olmadan evvel belirlemek.
2. *Trafik Güvenliğini Artırmak:* Yalnızca kâfi maharetlere sahip şoförlerin ticari yahut özel gayeli araç kullanmasını sağlayarak genel trafik güvenliğini yükseltmek.
3. *Yasal Bir Mecburiliği Yerine Getirmek:* Karayolları Trafik Yönetmeliği’ne nazaran, başta ticari araç şoförleri (kamyon, otobüs, taksi vb.) olmak üzere, ehliyetine alkol, ceza puanı üzere nedenlerle el konulmuş şoförlerin de ehliyetlerini geri alabilmeleri için psikoteknik raporu almaları zaruridir.
*Değerlendirme Sürecinde Hangi Marifetler Ölçülür?*
Psikoteknik değerlendirme, Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmış özel bilgisayar dayanaklı simülatörler ve aygıtlarla, bir psikolog gözetiminde yaklaşık 1 saat süren bir süreçtir. Bu süreçte ölçülen temel maharetler şunlardır:
* *Dikkat ve Konsantrasyon:* Uzun vadeli ve seçici dikkat seviyesini ölçer.
* *Tepki Suratı ve Kalitesi:* Beklenmedik durumlara karşı ne kadar süratli ve gerçek reaksiyon verildiğini kıymetlendirir.
* *Görsel Algı ve Hız-Mesafe Varsayımı:* Hareket halindeki objelerin suratını ve arasını yanlışsız varsayım edebilme yeteneğini ölçer.
* *Koordinasyon:* El, göz ve ayak uyumunun sürüşle ahengini test eder.
* *Muhakeme ve Karar Verme:* Karmaşık trafik senaryolarında mantıklı ve inançlı kararlar alabilme marifetini kıymetlendirir.
Psikoteknik raporu alırken, değerlendirmenin yapıldığı merkezin yasal yetkinliğe sahip, çağdaş teknolojiyi kullanan ve şoföre yanlışsız bir yaklaşımla hizmet veren bir kurum olması büyük kıymet taşır. Kahramanmaraş’ın Afşin ilçesinde bu standartları muvaffakiyetle karşılayan *Bekir Gönen Psikoteknik Merkezi*, bölgedeki şoförler için emniyetli bir müracaat noktası olarak öne çıkmaktadır.
