Yenidoğan Sarılığı Nedir?

Bebeklerde Sarılık Ne Vakit Tehlikelidir?

Yeni doğan bebeğinizin cildinde ve gözlerinde sararma fark ettiyseniz, yenidoğan sarılığı yaşıyor olabilirsiniz.

Bu durum aileler için telaş verici görünse de birden fazla vakit süreksiz ve zararsızdır. Fakat kimi durumlarda tedavi gerekebilir.

Bu yazıda “Bebeklerde sarılık neden olur, kaç gün sürer, bilirubin pahası kaç olmalı ve ne vakit tehlikelidir?” üzere soruların cevaplarını çocuk tabibi bakış açısıyla bulacaksınız.

Yenidoğan Sarılığı Neden Olur?

Yenidoğan sarılığı, kandaki bilirubin isimli hususun artmasına bağlı olarak ciltte ve göz aklarında sarı renk değişikliği ile kendini gösterir.

Bilirubin nedir?

Kırmızı kan hücreleri yıkıldığında ortaya çıkan bu husus, karaciğer tarafından temizlenerek dışkı yoluyla atılır.

Yeni doğan bebeklerde karaciğer şimdi tam olgunlaşmadığı için bu paklık süreci yavaş işler → bilirubin birikir → sarılık oluşur.

Yenidoğan Sarılığı Ne Vakit Başlar? Kaç Gün Sürer?

Sarılığın mühleti ve başlangıç vakti bebeğin doğum haftasına nazaran değişebilir.

Fizyolojik (normal) sarılık:

• Çoklukla doğumdan sonraki 2–3. günde başlar

• 5. günde tepe yapar

• 10–14. gün civarında resen geçer

Prematüre bebeklerde sarılık daha erken başlar ve daha uzun sürebilir.

Yenidoğan Sarılığı Ne Vakit Olağandır?

Sarılığın tehlikeli sayılmadığı, yalnızca takiple yetinilebilecek durumlar:

• Bebek uygun emiyor ve idrar-gaita çıkarıyorsa

• Göz aklarında hafif sararma mevcutsa

• Sarılık sırf yüz ve gövdeyle sınırlıysa

• Bilirubin seviyesi yaşına nazaran olağan sınırdaysa

• Genel durumu iyiyse

Bu durumlarda yalnızca nizamlı takip kafidir. Kan analizi gerekebilir.

Bebeklerde Sarılık Ne Vakit Tehlikelidir?

Aşağıdaki belirtiler varsa, sarılık önemli olabilir ve kesinlikle çocuk tabibi tarafından değerlendirilmelidir:

• Sarılık birinci 24 saat içinde başladıysa

• Sarılık ayaklara kadar yayılmışsa

• Bebek uyuşuk, emmiyor, daima uykulu ise

• Bilirubin seviyesi çok yüksek çıktıysa

• Sarılık 2 haftadan uzun sürdüyse

• Koyu renk dışkı yoksa yahut idrar renksizse

Bu durumlarda bilirubin seviyesinin süratlice ölçülmesi gerekir.

Sarılıkta Bilirubin Kıymeti Kaç Olmalı?

Bilirubin seviyeleri, bebeğin:

• Kaç saatlik olduğu

• Doğum haftası (erken doğum mu, gününde doğum mu?)

• Risk faktörleri (kan uyuşmazlığı, kardeşte sarılık hikayesi, yetersiz emme vb.)

gibi değişkenlere nazaran kıymetlendirilir.

Bu nedenle tek bir “normal bilirubin seviyesi” yoktur.

Hastanelerde bu kıymetlendirme için bilirubin takip çizelgeleri kullanılır.

Yenidoğan Sarılığı Nasıl Tedavi Edilir?

1. Fototerapi (ışık tedavisi)

• En sık kullanılan yöntemdir

• Mavi ışıkla bilirubin parçalanır ve bedenden atılır

• Ekseriyetle 1–2 gün sürer

• Tedavi sırasında emzirmeye devam edilir

2. Kan değişimi (nadir)

• Şayet bilirubin çok yüksekse ve beyni etkileyebilecek seviyeye ulaştıysa uygulanır

• Yenidoğan ağır bakım koşullarında gerçekleştirilir

Emzirme Sarılığı Nedir? Emzirme Kesilmeli mi?

Bazı bebeklerde kâfi emme olmadığında sarılık şiddetlenebilir. Buna “emzirme sarılığı” denir.

Ancak anne sütü kesilmez!

• Sık emzirme (günde en az 8–10 kez)

• Bol dışkılama

Vücuttaki bilirubinin dışarı atılmasını hızlandırır.

Eğer emzirme zahmeti yaşıyorsanız, kesinlikle profesyonel takviye alın.

Yenidoğan Sarılığı Olan Bebek Ne Vakit Doktora Götürülmeli?

• Taburculuk öncesi sarılık fark edildiyse

• Sarılık 2 haftadan uzun sürdüyse

• Kardeşte ya da ailede önemli sarılık hikayesi varsa

• Prematüre yahut düşük doğum yüklü bebekse

• Bebek emmiyorsa, kilo alamıyorsa, dışkısı renksizse

Mutlaka çocuk hekimi denetimi ve kan testi gereklidir.

Sonuç

Yenidoğan sarılığı birden fazla vakit geçicidir ve tedavisiz düzelebilir. Fakat birtakım durumlarda önemli bir sorun olabilir ve beyin hasarı riski taşır. Bu nedenle:

• Sarılığın başladığı gün,

• Yayılma formu,