İstanbul’da Harici Medya, Filistin Diyalog Grubu ve Milletlerarası Bağlantılar ve Diplomasi Merkezi (MID) tarafından ortaklaşa düzenlenen konferansta, Gazze’de yaşanan ve iştirakçiler tarafından “soykırım” olarak nitelendirilen insani trajedi, Filistin’in devletleşme sürecindeki meydan okumalar ve milletlerarası toplumun sorumlulukları çok taraflı olarak ele alındı.
Konferans, Filistin halkının karşı karşıya olduğu büyük trajedi ile Filistin devletinin memleketler arası alanda tanınmasına yönelik atılan adımlar ortasındaki tezatlığa dikkat çekerek başladı. Açılış konuşmasında Harici Genel Yayın Yönetmeni Tunç Akkoç, “Bir yanda Filistin halkının tarihindeki tahminen de en büyük trajedi, öbür yanda legal Filistin devletinin memleketler arası tanınmasına yönelik kritik adımlar atılıyor,” diyerek konferansın maksadını özetledi.
Düzenleyicilerden, Filistin Diyalog Grubu Başkanı Sadeq Abu Amer, açılış konuşmasında “Filistin halkı yüzyıldır soykırım, etnik paklık ve kimliğini yok etme teşebbüsleriyle yüzleşiyor; bugün bu trajedi Gazze’de en tehlikeli kademesine ulaştı” dedi. Memleketler arası sistemin ikili standardına dikkat çeken Abu Amer, “ancak dünyadaki gibisi görülmemiş halk dayanışması yeni bir siyasi baskı aracına dönüşebilir” değerlendirmesini yaptı. “Filistin davası yalnızca Filistinlilerin değil, özgürlüğe ve adalete inanan herkesin ortak insani sorumluluğudur” diye vurguladı.
Milletlerarası Bağlantılar ve Diplomasi Merkezi (MID) Bilgi Üretim ve Yayın Koordinatörü Mehmet Rakıpoğlu, İsrail’in aksiyonlarının milletlerarası kurumlarca “soykırım” olarak tescillendiğini belirterek, “Artık ‘sonrasında ne yapabiliriz, Filistin’in devletleşmesi nasıl sağlanabilir’ sorusuna odaklanmalıyız. İsrail’in yalnızca askeri gücünün değil, ürettiği bilgi ve niyet tertibinin de yıkılması için epistemolojik bir Aksa Tufanı inşa etmeliyiz,” dedi.
“KELİMELER GAZZE’Yİ ANLATMAYA YETMİYOR”
Gazze’deki insani felaketin boyutu, iştirakçilerin en çok zorlandığı mevzulardan biri oldu. Avrupa Dış İlgiler Kurulundan (ECFR) araştırmacı Muhammed Shehada, herkesi duygulandıran konuşmasıyla durumu özetledi: “Gazze’yi tanım etmeye sözler yetmiyor; felaket, kıyamet, distopya bile olanları anlatmaya yetmiyor. İsrail, ‘soykırım’ üzere sözlerin içini boşaltarak anlamsızlaştırıyor.”
Shehada, “Avrupalı bir yetkili bana ‘bizi harekete geçirmek istiyorsanız bakanlığımızın önünde gece gündüz protesto edin, bizi mahkemeye verin’ dedi. Aktivizm yavaşlarsa, onlar da soykırımı unutturmak için vakit kazanır,” diye ekledi.
Eski AB Yüksek Temsilcisi Joseph Borrell, Filistin Konferansı’na selam gönderdi
Avrupalı iştirakçiler, kıtanın Filistin sorunundaki rolünü ve yetersizliklerini masaya yatırdı.
Konferansa çevrimiçi bağlanan Avrupa Üniversitesi Enstitüsünden Prof. Kalypso Nicolaidis, eski AB Yüksek Temsilcisi Joseph Borrell’in konferansa selamlarını ilettiğini söyledi ve Avrupa’nın İsrail-Filistin ihtilafında daha etkin rol alması gerektiğini vurguladı.
Nicolaidis, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu öncesinde düzenlenen toplantının kritik ehemmiyet taşıdığını söyledi.
“Fransa ve İngiltere dâhil birçok ülke, Filistin’i tanıyan 147 devlete katılıyor. Bu adım, Güvenlik Konseyi’nde dengeyi değiştirecek niteliktedir,” dedi.
Avrupa’nın ikilemi: Filistin’i tanıma adımları ve politik yetersizlik
Royal United Services Institute’tan (RUSI) Dr. H.A. Hellyer,dedi.
Eski Almanya Federal Meclisi üyesi Zaklin Nastic ise Almanya’nın silah sevkiyatları ve siyasi takviyeyle Gazze’deki soykırıma ortak olduğunu söz ederek, “Almanya, ‘Bir daha asla!’ yeminini açıkça ihlal ediyor. Kozmik insan hakları ve mazlumların korunması sorumluluğu bugün Almanya’da suistimal ediliyor,” halinde sert bir tenkit yöneltti.
Schiller Enstitüsünden Stephan Ossenkopp, dünyanın çok kutuplu bir tertibe geçişinin Filistin için adil bir tahlil fırsatı sunduğunu, lakin buna karşın Almanya’nın İsrail’e tam dayanak siyasetini değiştirmediğini söz etti.
“İsrail sorunu” ve çok kutuplu dünyanın getirdiği yeni denklem
Konferansta birçok konuşmacı, sorunun isminin yanlışsız konulması gerektiğini savundu. Ulusal Savunma Üniversitesinden Prof. Dr. Mehmet Özkan, “Artık bölgemizde Filistin problemi değil, direkt bir İsrail sorunu konuşulmalı; agresif ve yayılmacı siyasetler net bir halde ortaya çıktı,” dedi.
Özkan, Türkiye’nin başından beri İsrail’e karşı en sert yansıyı gösteren ülkelerden biri olduğunu hatırlattı.
