Avrupa Birliği (AB) Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut, Malatya’daki bölge ziyaretleri sonucunda su ve yıkıntıların kaldırılması konusunu öncelik olarak gördüklerini ve hükümetin, AB yatırımlarının aktif kullanımı için kendilerini en gerçek biçimde yönlendirmesini beklediklerini bildirdi.
Meyer-Landrut, AB Katkılı Kırsal Kalkınma Dayanakları (IPARD) kapsamında sarsıntının akabinde kente birinci ziyaretini gerçekleştirerek, valilik, belediye başkanlığı, sanayi ve ticaret odaları yetkilileriyle bir ortaya geldi.
Mevcut şartlarda Malatya’da bulunmanın hem hoş hem hüzünlü olduğunu vurgulayan Meyer-Landrut, daha evvel çok canlı olan kentte artık farklı bir atmosfer yaşandığını lisana getirdi.
Meyer-Landrut, Malatya’ya kentteki durumu daha düzgün anlamak ve ayrıntılı bilgi almak üzere geldiklerini belirterek, “Bu formda AB’den alınacak yardımın en yeterli biçimde düzenlenmesine katkı sağlayabilirim. Bu ziyarette tarım alanındaki duruma, gereksinimlere ve en düzgün nasıl yardımcı olabileceğimize odaklandık. Biz en düzgün halde yardım sağlayabilmek için sarsıntıdan etkilenen kentlerin muhtaçlıkları nedir bunu anlamaya çalışıyoruz.” diye konuştu.
Sağlayacakları dayanak ve yardımı gereksinimlere ve en çok etkilenmiş alanlara yönlendirmek istediklerinin altını çizen Meyer-Landrut, AB olarak mevcut programlarını sarsıntı sonrası takviye için yine şekillendirdiklerini anlattı.
Meyer-Landrut, tarımla ilgili IPARD dayanakları sağladıklarını vurgulayarak, IPARD açısından yeni bir periyodun başladığını lisana getirdi.
Deprem sonrasında ortaya çıkan yeni gereksinim ve öncelikleri dikkate almak gerektiğini söz eden Meyer-Landrut, şunları kaydetti:
“IPARD ile rekabetin güçlendirilmesini ve istihdam da sağlamayı amaçlıyoruz. Devletin öncelikli gereksinimler konusunda bizi gerçek yönlendirmesi çok kıymetli. Aksi takdirde sağlıktan tarıma kadarki geniş yelpazede seçim yapmak güç olur. Yeni hükümetin hangi alanlarda en acil ve öncelikli müdahale yapılması gerektiği konusunda bizlere gerekli yönlendirmeleri yapacağını umuyoruz. Burada yetkililerle yaptığımız görüşmeler sonucunda öncelikli iki hususun su ve yıkıntılar olduğunu belirledik.”
“Sulama sistemlerinin devreye alınması lazım”
Malatya Valisi Hulusi Şahin de 200 yıllık tarihi kentin 6 Şubat zelzelesiyle 2 dakikada yıkıldığını belirterek, artık önlerinde yine inşa etmek için 2 yıl olduğunu söyledi.
Şehrin ticaret ve tarımının sarsıntılardan darbe aldığını belirten Şahin, “Malatya kayısısı ile meşhur. Kayısı yıllık 400-500 milyon dolarlık ihracatı olan kıymetli bir eser. Bu büsbütün sulamaya bağlı. Sulama kanalları ziyan gördü. Barajlarda da sorunlar var, bunların kısa vakitte tamir edilip tekrar ağaçlar kurumadan sulama sistemlerinin devreye alınması lazım.” diye konuştu.
Şahin, Sultansuyu Barajı’nda tamiratın devam ettiğini lisana getirerek, ziyan gören sulama kanallarının önemli maliyetleri beraberinde getirdiğini söz etti.
Malatya’nın içme suyunu büsbütün bir pınardan karşıladığını vurgulayan Şahin, oradan çıkan suyun aylarca çamur akması sebebiyle suyu kullanamadıklarını anlattı.
Şahin, IPARD dayanaklarıyla yapılmış ve yüzde 95’i tamamlanmış kayısı lojistik deposunu ise zelzele boyunca ana yardım deposu olarak kullandıklarını belirterek, tüm yardımları orada alıp tasnif ettiklerini ve dağıttıklarını, depoyu hala birebir emelle kullandıklarını söyledi.
Bu yılın Türkiye için felaketler yılı olarak hatırlanacağını belirten Şahin, şöyle devam etti:
“Depremin akabinde don felaketi yaşandı. Çiçekler etkilendi ve kayısı eser hasılatı yüzde 40’lara kadar indi. Monilya diye bir hastalık birinci kez çıktı. Bu da ziyan verdi. Ayrıyeten çok yağmurlu bir birinci bahar geçirdik. Pas diye bir hastalık oluştu, bu buğday için âlâ olmadı. Felaketlerin biri bitti, biri başladı diyebiliriz. Tarım açısından hem eser kalitesi hem de ölçüsü olarak güzel bir yıl değildi. Ahırlar yıkıldı. Devletin önemli dayanakları var, üreticiler bunu alıyorlar. Sulamalarla ilgili DSİ süratle tepki gösterdi ve sulama sorunu inşallah yaşamayacağız. Barajlar doldu, yer altı suyu düzeyi yükseldi. Şu anda ağaçlarla ilgili kritik durum görmüyoruz. Bu seneyi atlatacağız. Seneye tüm kanalları yetiştireceğiz ve barajları onaracağız. Bu sene bir su sorunu, su kıtlığı yaşamayacağız.”
“1 ay içerisinde kentte hiç çadır kent bırakmayacağız”
Şahin, zelzelenin birinci günlerinde kentten yüzde 40-45 nüfus çıkışı olduğunu fakat bunların büyük kısmının kendi köylerine dağıldığını aktardı.
Nüfus ölçümünü yaparken telefon kullanımı dahil çeşitli parametreleri kullandıklarını anlatan Şahin, şu anda yüzde 35 civarında bir dönüş görüldüğünü ve kentin nüfus kaybetmeyeceğine inandıklarını söyledi.
Malatya’nın Türkiye’nin en değerli karaciğer nakil merkezi olduğuna da değinen Şahin, sarsıntıdan 3 gün sonra bu çalışmalara devam ettirdiklerini hatırlattı.
Şahin, dünyanın her yerinden Malatya’ya hastalar geldiğini belirterek, sıhhat tarafından hiçbir eksikleri bulunmadığının altını çizdi.
Çadır kentleri de kaldırdıkları bilgisini veren Şahin, “1 ay içerisinde kentte hiç çadır kent bırakmayacağız. Çadır kentleri konteyner kentlere çeviriyoruz. Çadırlarda barınmak hiç konforlu değil. Vatandaşları içinde sıcak suyu ve banyosu olan konteynerlere alıyoruz. Valilik olarak temel iki vazifemiz var, çadır kentleri kaldırıyoruz, ağır hasarlı binaları yıkıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
“TKDK projelerinde müspet ayrımcılık istiyoruz”
Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Lider Vekili Basri İlhan da sarsıntılar nedeniyle kentte 20 bin iş yerinin yıkıldığını ve OSB fabrikalarının yüzde 50 işçi kapasitesiyle çalıştığını aktardı.
AB ülkelerinin Malatya’nın en kıymetli ihracat pazarı olduğunu belirten İlhan, ticari hayatın ayağa kalkması için önemli finansmana muhtaçlık duyduklarını bildirdi.
İlhan, AB fonlarından üyelerinin en üst düzeyde yararlanmasını istediklerinin altını çizerek, bu hususta her türlü işbirliğine hazır olduklarını söz etti.
Malatya kayısısının Türkiye’nin AB coğrafik işaret dokümanlı bir eseri olduğuna dikkati çeken İlhan, şöyle devam etti:
“Kayısı yaklaşık 50 bin ailenin geçimini sağlıyor. 115 ülkeye ihracat yapıyoruz. AB ile daha fazla işbirliği geliştirmemiz gerektiğini düşünüyoruz. TKDK projelerinde Malatya’ya olumlu ayrımcılık yapılmasını istiyoruz. Devam eden AB proje bütçesinin günümüz ekonomik kaidelerine nazaran güncellenmesi, sarsıntı yaralarının sarılmasına kıymetli katkı sağlayacaktır. Üyelerimiz AB ülkelerine vize konusunda sorun yaşıyor. Bu hususta kolaylık sağlanmasını talep ediyoruz.”
Odalarını ulusal AB bilgi merkezlerine açmayı istediklerini belirten İlhan, bu sayede üyelerini ve ilgilileri AB ile yapılan görüşmelere ait daha yanlışsız ve süratli halde bilgilendirmeyi amaçladıklarını kelamlarına ekledi.
Meyer-Landrut, Malatya Büyükşehir Belediye Başkanlığını da ziyaret etti. Burada Lider Vekili Mehmet Çolak ile bir ortaya gelen Meyer-Landrut, kent dışında olan Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan ile görüntü konferans tekniğiyle görüştü.
Büyükelçi Meyer-Landrut, programı kapsamında kuru kayısı tesisi, çilek ve kayısı çiftliklerini de gezecek ve Arapgir Belediye Başkanı Haluk Cömertoğlu ile görüşecek.
