DSM-5 (Ruhsal Bozuklukların Teşhis ve İstatistiksel El Kitabına Göre)
Bu kişilik bozukluğu tanısı alan bireyler, oburlarının hislerine karşı duyarsızdırlar.
Kuralları tanımazlar, duyarsız, agresif, ben merkezci, manipülatif ve dürtüsel davranabilirler.
Bulundukları ortama ahenk sağlamada besbelli bir zorluk yaşarlar. Engellenmelere kızarlar.
Yineleyici sorunlu davranışlar sergilerler. Bu davranışlar tutuklanmalara neden olabilir özellikte de olabilir.
İletişim kurmada mahirdirler ve kurnazca hareket edebilirler. Ama bu ilgiler kısa müddetli ve geçicidir.
Evlilik ve aile münasebetlerinde meseleler besbellidir.
Hatalarında suçluluk hissetmezler ve yasal olarak cürüm sürece olasılıkları çok yüksektir.
Davranışlarının sonuçlarını umursamazlar. Daima bir kılıf uydurabilirler.
Kendisi ve etrafındakiler için tehdit yaratırlar. Ekseriyetle yakınları, bu tıp davranışlarından epeyce yorgun düşer.
Başkalarının haklarını yok sayar, sorumsuz davranırlar.
Kolaylıkla arbede çıkarabilir, çarçabuk palavra söyleyebilirler.
Diğer insanlardan üstün olduklarını düşünebilirler. Diğerlerini suçlarlar.
Otorite ve kuralları tanımazlar.
Finansal zahmetler yaşayabilirler, sorumluluktan kaçarlar.
Hayvanlara, eşyalara ziyan verebilirler.
Alkol ve unsur bağımlılıkları görülebilir.
Fiziksel yaralanma hikayeleri olabilir.
Geleceklerini planlayamazlar.
Bir işe girseler de uzun müddetli o işte çalışamayabilirler.
Bu şahıslar, sosyo- kültürel olarak davranış standartlarına uygun davranmazlar.
Genellikle çocukluk ve ergenlik periyodunda, karşı gelen ve saldırgan davranış hikayeleri vardır.
Genetik nedenler, geçmiş olumsuz çevresel faktörler, bir kaza sonrası alınan beyin hasarı vb. durumlar bu kişilik bozukluğunun nedenleri olabilir.
18 yaşından evvel bu teşhis konulamaz.
Yukarıdaki belirtiler, 15 yaşından beri süregeliyor özellikte olmalıdır.
Erkeklerde daha fazla görülebilir.
Kendileri bir uzmana başvurmaz. Bu nedenle tedaviye yönlendirme için yakınlarının dayanağı kıymetlidir.
Genellikle bir hata işlediklerinde, yasal olarak zarurî tedavi altına alınırlar.
Tanı ve tedavisi için, mutlaka bir ruh sıhhati uzmanı ile birlikte hareket etmek gereklidir.
İlaç dayanağı ile birlikte bir terapi takviyesi de sağlanmalıdır.
Güven duyabileceği bir uzman seçmesi için ona takviye olabilirsiniz.
Güvenmeleri güç olsa da, bunu başarabilirlerse ilerleme sağlanabilir.
Uzm. Klinik Psikolog Eda Gökduman Yavuz
