GENÇAĞA KARAFAZLI
Artvin’in Arhavi köylerinin sakinleri ile etraf örgütleri, Çifteköprü’de biraraya gelerek HES ve taş ocağı projelerini protesto etti. CHP Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan, “‘Can suyundan çıkıyor can çekişme suyu haline geliyor’, can çekişme suyuna. ve bunu görüp de buna müdahale etmeyenin ya kanında bozukluk vardır ya da memleketle, vatan sevgisiyle ilgili sorunu vardır” dedi. Çamlıca Tabiat Müdafaa Platformu Sözcüsü Semra Bulum ise “Arhavi’de yapılan HES’lerin ve taş ocaklarının bölgeye verdiği ziyan vakit içerisinde acı yüzünü göstermeye başladı. Bölgenin en bedelli ağacı olarak bilinen şimşirler büsbütün kurudu. Halbuki evvelden şimşi ağaçları ile güçlü konut eşyaları yapılırdı. Derelerimizde ise kırmızı benekli alabalık yok denecek düzeylerde. Bu bölge halkı gereğince fedakarlık yapmıştır. Artık kâfi biz de nefes alalım” diye konuştu.
Artvin’de Arhavi, Başköy, Kilucukkoy ve Çamlıca Mahallesi sakinleri ile Çamlıca Tabiat Muhafaza Platformu; SAKA1-2 Regülatörü ve HES, Çamlıca 1-A Regülatörü HES ve taş ocaklarıyla tabiata verilen ziyanı ve Durguna Vadisi’nde yapılacak yeni HES projesini protesto etmek için dün Çifteköprü’de toplanarak basın açıklaması yaptı. Yapılan açıklamaya Borçka Belediye Başkanı Ercan Orhan, Arhavi Belediye Lider Vekili Engin Erkan, CHP Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan, eski CHP milletvekili Yüksel Çorbacıoğlu, Ortacalar Köyü Muhtarı İlhan Kekeva ,Doç. Dr. Oğuz Kurdoğlu, yazar ve direktör Funda Özyurt Argun, Arhavi Tabiat Derneği, Pilarget Tabiat Muhafaza Platformu, Çamlıca Tabiat müdafaa Platformu, Dikyamaç Köy Derneği, Rize İHD temsilciliği, Fındıklı Dereleri Müdafaa Platformu katıldı.
Konuşmaların akabinde iştirakçiler, Perko Yapı Limitet ŞKT tarafından HES yapılacak alana yanlışsız “Dağ başını duman aldı” marşıyla yürüyüş gerçekleştirdi.
“ŞU AN YAŞADIĞIMIZ ŞEY SU SAVAŞLARI”
Çifteköprü’de bir ortaya gelen konuşmacılardan muharrir ve direktör Funda Özyürt Argun, “Şu an yaşadığımız her şey su savaşları. Dünyanın yüzde 70′ i su. Yüzde 3’ü içilebilir su, bu yüzde 3’ün yüzde 1’i erişilebilir içilebilir su. Birleşmiş Milletler su krizi raporu bunu onaylıyor. Dünya Bankası 2018’den bu yana yoksulluk kriterlerini değiştirdi. Çok boyutlu yoksulluk endeksinin içinde, içme suyuna erişim arası bir yoksulluk kriteri. ve biz diyoruz ki bu bölgeyi fakirleştirme ve kuraklaştırma siyasetinden uzaklaşmamız gerekiyor” formunda konuştu.
“ARTIK KÂFİ BİZ DE NEFES ALALIM”
Çamlıca Tabiat Muhafaza Platformu Sözcüsü Semra Bulum ise şunları söyledi:
“Arhavi’de yapılan HES’lerin ve taş ocaklarının bölgeye verdiği ziyan vakit içerisinde acı yüzünü göstermeye başladı. Bölgenin en kıymetli ağacı olarak bilinen şimşirler büsbütün kurudu. Halbuki evvelden şimşi ağaçları ile güçlü mesken eşyaları yapılırdı. Derelerimizde ise kırmızı benekli alabalık yok denecek düzeylerde. Cetlerimiz analarımız bu memlekette dimdik durarak, dişleriyle tırnaklarıyla evlatlarının geleceğini hazırlamışlardır. Hem de kimseye muhtaçlık duymadan boyun eğmeden. Takım biçmiş çay üretimi yapmış ve geçimlerini sağlamışlardır. Artık dün olduğu üzere bugün de bizler bu memleketin gençleri olarak köylerimize göç etmiş, burada tıpkı analarımız üzere gururla bizler de evlatlarımızın geleceği için çabalıyoruz. Kimimiz arıcılık, kimimiz çaycılık, kimimiz hayvancılık ve meyve ve zerzevat üretimi yaparak onurlu bir formda ayakta kalmaya çalışıyoruz. Bu projeyi yapmak isteyen Perko Yapı’ya sormak isterim. ‘Var olan 3 HES size ziyadesiyle kazandırıyorken doymuyor musunuz’. Bırakın 4’üncü HES suyu kanalı alma saçmalığını. Bu bölge halkı gereğince fedakarlık yapmıştır. Artık kâfi biz de nefes alalım.
“BU SORUNU 50 MİLLETVEKİLİ İLE PARLAMENTOYA GETİRECEĞİM”
CHP Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan, şöyle konuştu:
“Üzücü olan şu, az evvel arkadaşlarım da söyledi bu cinayeti kimin işlediği değerli değil. Hani diyorsunuz ya ‘Katil kimdir elini kaldır’ diye. Üzücü olan onun bu toprakların çocuğu olması. Beni en çok üzen bu arkadaşlar. Yani bunlara da diyorsunuz ki gidin diğerleri gelsin karşımıza! Diğerleriyle gayret edelim. Bu toprakların ekmeğini yiyen, suyunu içen adamlarla çaba ediyoruz. Daha da üzücü olan ne biliyor musunuz ahlaksız iş adamı kirli siyasetçiden takviye almadan bu işi götüremez. Ben hırsızlığı parlamentoda öğrendim. Bunu deyince şaşırıyorlar ‘nasıl öğrendin?’ diye. Hırsızlığın nasıl yapıldığını orada öğrendim arkadaşlar. İş birliği olmadan, devlet işlerinde birtakım odakların bunların ardında durduğu gerçeğini bir yere saklamadan bu işler olmaz. Pazarlıklar yapılıyor ve bu işler oluyor arkadaşlar. Ortadan konuşacağız lafı evirip çevirmeyeceğiz. Artık siyasetçi ne yapıyor, iş adamı ne yapıyor ardına takviyesi alıyor pazarlıklar yapıyorlar, mahkeme kararlarını çöpe atıyorlar, daha evvel buralarda bu tip işletmeler yapılamaz diye ellerindeki mutlaklaşmış; Yargıtay’dan geçmiş, Danıştay’dan geçmiş mahkeme kararlarının varlığına karşın kalkıyorlar buralarda maden işletmesi, HES işletmesi yapıyorlar. Burada ki su Oğuz Hocamın demesine nazaran ‘Can suyundan çıkıyor can çekişme suyu haline geliyor’, can çekişme suyuna. ve bunu görüp de buna müdahale etmeyenin ya kanında bozukluk vardır ya da memleketle, vatan sevgisiyle ilgili sorunu vardır. Biz masanın öbür tarafındayız. Çabucak o ay içerisinde parlamento da burayı konuşacağız pahalı arkadaşlarım. Soru önergeleriyle değil kıymetli arkadaşlarım. Soru sordum onlar karşılık verdi diye değil en az 50 milletvekili imzasıyla parlamentoya gireceğim.
“DOĞA İNTİKAM ALMAZ, KENDİ NİZAMINI TEKRAR KURAR”
Akademisyen Doç. Dr. Oğuz Kurdoğlu ise şu biçimde konuştu:
“Dere ıslahı bundan sonra bir gün, olur ya bir güç, kudret elimize gelirse bunların eski hallerine döndürülmesi sürecinin ismidir dere ıslahı. Islah düzgünleştirme değil midir? Betona alınmış suyun ıslah olma bahtı yoktur ve en çok karşı çıkacağımız şey HES’ler kadar, bu dere ıslahı olmalıdır. Daha sırada, arttan gelen çok şey var. Nedir bunlar? Madencilik, Arhavi’nin yüzde 80’i madene ruhsatlı. Daha yapılacak birkaç HES var. Diğer? Yollar. Turizm diye yapıyoruz diyorlar asla bu yapılanların, bilhassa yeşil yolun turizmle ilgisi yok. ve bu yollar bilin ki üstte yeşil yollara bağlanacak. Yaylaların imarını değiştirme, tüzel süreçleri yapabilme ameliyesidir bu da. Asla turizmle ilgisi yoktur. Bu yapılanlar turizmin sonunu getiriyor demektir. Buradaki HES’lere gelince tekrar, HES’ler birebir vakitte dere göçünü de deredeki balık göçünü de olumsuz etkileyeceği için sucul ömrü önemli biçimde tehlikeye atacaktır. Şu derenin kıyısındaki ormanların tahribi kelam konusu oluyor HES yapıldığı vakit. Halbuki ki onlar göz bebeğidir, niçin? Zira derenin gücünü düşüren, taşı toprağı tutan yapılardır. Siz bunları yok ettiğiniz vakit derelerin suratını, taşkın yapma potansiyelini 2,5-3 kat arttırmış oluyorsunuz. Bunların hesabı kitabı daima var. Lakin bu hesap kitap HES yapanların asla farkında değil. Bu arkadaşlar bizim hemşerilerimiz. Onlar bir daha otursunlar ve lütfen bu güzelim memleketin içine kibrit suyu dökmekten vazgeçsinler. Bilsinler ki HES’ler 1, 2, 3 başladı mı devam eder ve buraların sonunu getirir. Lütfen kendi memleketlerine Perko Yapı Limited ŞTİ, bu berbatlığı yapmasınlar. Bu insanları da üzmesinler. İnsanların en büyük varlıkları kendi memleketleri, kendi toprakları hatta dedelerinin, ninelerinin mezarlarıdır. Bunlardan vazgeçirmeyin bu insanları. Bizler bunları korumakla yükümlüyüz! Tabiat intikam almaz, kendi nizamını tekrar kurar ve nihayetinde burada yaşayan insanlarda bundan büyük ziyan görür. Sevgili Arhavililer, bu HESler ya da diğer HESler, madencilik ya da yollar; bilin ki bu doğal alanların sonunu getiren süreçlerdir ve bu süreçlere daima birlikte karşı koymak üzere ulvi bir misyonumuz vardır. Daima birlikte bu takviyeye geldiğiniz için teşekkür ediyorum.”
“PATLATILAN DİNAMİTLER SULARIMIZI YOK ETTİ”
Dikyamaç Köy Derneği Lider Yardımcısı Yüksel Özban, “Köyde konutlarımız, tarihi konutlarımız yıkılmak durumunda. Yeni Arhavi organik balı tescil edildi lakin bu ocaklarda organik bal nasıl üreteceksin yani ne kadar organik? Bunu da sormak lazım. Taş ocakları yalnızca dik yamacın değil bu boğazın da sorunu. Atılan dinamitler sularımızı yok etmiş durumda neredeyse. Bizde 7 tane art geriye değirmen olan değirmen artık neredeyse suyumuz akmıyor üzere, çok az. Gayretimize devam ediyoruz biz. HES de tıpkı. Doğal yeşilliği, dolar yeşilliğine değişmememiz lazım. Doğal yeşilliği korumak zorundayız” dedi.
“DURGUNA VADİSİ HES PROJESİYLE YOK EDİLECEK”
Pilarget Tabiat Muhafaza Platformu Nazlı Demet Uyanık şu formda konuştu:
“Mart 2020’de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Türkiye’de 86 yerin doğal sit alanı olarak tescilleneceğini, Arhavi’de ki Durguna ve Kamilet Vadilerinin de doğal sit alanı olacağını ilan etmiştir. Sit alanı ilan edilen alanlarda vadiyi tahrip edecek rastgele bir proje artık kelam konusu bile olamaz. Her iki vadi de ekolojik bedeli yüksek dünya mirası alanlardır. Ne yazık ki bugüne kadar Kamilet Vadisi’nde 1, Durguna Vadisi’nde 3 tane HES kurulmuş vadilerin doğal yapısı inşaat çalışmalarıyla önemli halde ziyan görmüştür. Bu yapıları kuran şirketler ÇED raporlarına bile birçok vakit uymamış ortaya çıkan hafriyatı vadiden aşağıya dökerek dere yatağını doldurmuştur. Yani HES inşaatları yalnızca tabiatımızı ve ömür alanlarımızı tahrip etmekle kalmıyor; biz insanların hayatlarını da tehlikeye atıyor. Arhavi’nin dört yanı bu yıkım projelerinden nasibini aldı. Şirketlere peşkeş çekildiği için Arhavililer ellerindeki doğal hoşlukları ve hayat alanlarını tek tek kaybetmeye başlamıştır. Son birkaç yıldır kendini bulan Durguna Vadisi, yeni bir HES projesiyle büsbütün yok edilmek isteniyor. Bizler artık kâfi diyoruz. Hem Durguna hem Kamile vadileri doğal sit alanı ilan edilmeli, muhafaza altına alınmalıdır. Arhavililer olarak tabiatımızın, ömür alanlarımızın yok edilmesine bundan bu türlü göz yummayacağımızı buradan bir sefer daha duyuruyoruz.”
“MNG HES VATANDAŞIN YOLUNU KAPATTI”
Ortacalar Köyü Muhtarı İlhan Kekeva şöyle konuştu:
“Şimdi treni kaçırdık desek. Vaktinde biz bu çabayı gerçek düzgün yapsaydık, birlik beraberlik sağlasaydık tahminen bugün bunları yaşamayacaktık ancak o günler birlik beraberlik yapamadık. Artık değerli ve gündemde MNG’nin yaptığı Ballı Dere’den aldığı, HES’in yaptığı yolu vatandaş kullanamıyor şu anda. Adam HES’ini işletiyor 3 yıldır. Oraya kapı koydu, kapıya bekçisini koydu kimseyi geçirmiyor. O yaylalar bizim, suyu aldı. HES’i işletiyor ama balık tutmaya bile gidemiyoruz. Bir tane petek götüreceğiz vatandaş gidemiyor. Yani HES’i aldı, parasını kazıdı, bütün yaylalara vatandaşın geçişini engelledi. Bunun sebebini merak eden var mı? Şu an kapısında maaşlı bekçisi var. Şirketin kapısını kapattı kendi alt yolu kullanıyor üst yolu kapattı 3 yıldır orada bekçisi var. Bir vatandaş, bir köylü orada balık tutmaya gidecek orada geçirmiyorlar. Bunun manasının hiç kimse farkında mı? Niçin geçirmiyorlar, niçin gidemiyoruz? Bir de şu Çifteköprü girişi var. Bakın bu kadar HES’ler yaptılar 3 tane burada, 4 tane burada; şurada 50 metre yolun girişini yapmıyorlar. Bunun sebebini sayın vekilim TBMM’de sorabilir misin? Şu Çifteköprü’de 50 metrelik yolu niçin yapmıyorlar? Daima birlikte savaşacağız, birlik ve beraberlikte olacağız lakin vaktinde yapsaydık bu işler daha kolay olurdu.”
Konuşmaların akabinde Elif Naz Bulum ise kendi yazdığı “Hes Olursa” şiirini okudu.
