Ayrılık anksiyetesi, çocuklarda ebeveynlerinden yahut bakım verenlerinden ayrılma durumunda yaşanan ağır telaş ve endişe hissi olarak tanımlanır. Bu his, bilhassa 6 ay ile 3 yaş ortasındaki çocuklarda yaygındır ve gelişimsel bir süreç olarak olağan kabul edilir. Lakin bu tasanın şiddetli olması ve çocuğun günlük hayatını etkilemesi durumunda, bir anksiyete bozukluğu olarak kıymetlendirilebilir.
Çocuklarda Ayrılık Anksiyetesi Nasıl Görülür?
Ayrılık anksiyetesi yaşayan çocuklar, ebeveynlerinden yahut bakım verenlerinden ayrıldıklarında ağır bir dehşet ve panik hissi yaşayabilirler. Bu durum kendini şu biçimlerde gösterebilir:
1. Ağlama ve Hırçınlık: Çocuk, ebeveynlerinden ayrılacağı vakit çok derecede ağlayabilir, hırçınlaşabilir ve ayrılmayı reddedebilir.
2. Fizikî Belirtiler: Mide bulantısı, baş ağrısı, karın ağrısı üzere fizikî rahatsızlıklar lisana getirebilir.
3. Uyku Sorunları: Ayrılık anksiyetesi olan çocuklar, gece ebeveynlerinden başka yatmakta zorluk çekebilir, gece sık sık uyanabilir yahut kabuslar görebilir.
4. Toplumsal Geri Çekilme: Öteki çocuklarla oynamayı yahut toplumsallaşmayı reddedebilir, okul yahut kreşe gitmek istemeyebilir.
Ayrılık Anksiyetesinin Sebepleri Nelerdir?
Ayrılık anksiyetesi ekseriyetle çeşitli faktörlerin bir ortaya gelmesiyle ortaya çıkar:
1. Güvensizlik Hissi: Ebeveynlere yahut bakım verenlere karşı inanç hissinin tam olarak gelişmemiş olması.
2. Ani Değişiklikler: Yeni bir kardeşin doğumu, taşınma, boşanma yahut sevilen bir kişinin kaybı üzere büyük ömür olayları.
3. Fazla Müdafaacı Ebeveynlik: Ebeveynlerin çok derecede gözetici ve bağımlılık yaratıcı tavırları, çocuğun bağımsızlık kazanmasını zorlaştırabilir.
4. Genetik Yatkınlık: Ailede anksiyete bozukluğu olan bireylerin bulunması, çocuğun da anksiyete yaşama riskini artırabilir.
Çözüm Yolları
Ayrılık anksiyetesi ile başa çıkmak için ebeveynler ve bakım verenler çeşitli stratejiler uygulayabilirler:
1. İnançlı Bağlanma: Çocuğun ebeveynlerine yahut bakım verenlerine karşı inançlı bir bağ geliştirmesi, ayrılık anksiyetesini azaltabilir. Bu, sevgi dolu ve dengeli bir bakım sağlamakla mümkündür.
2. Etaplı Ayrılık: Çocuğu kısa mühletlerle, sağlam bir bakım verenle bırakmak ve bu mühletleri vakitle uzatmak, ayrılık tasasını hafifletmeye yardımcı olabilir.
3. Rutin Oluşturma: Rutinler, çocuğun ne vakit, nerede ve kiminle olacağını bilmesini sağlar. Bu öngörülebilirlik, anksiyete seviyesini düşürebilir.
4. Ayrılık Öncesi Hazırlık: Ebeveynler, ayrılık öncesinde çocuğa ne vakit döneceklerini net bir halde açıklamalı ve bu kelamlarını kesinlikle tutmalıdırlar.
5. Oyun Terapisi: Oyun terapisi, çocuğun hislerini anlamasına ve tabir etmesine yardımcı olabilir. Bu terapi, çocukların telaşlarıyla yüzleşmelerine ve başa çıkmalarına imkan tanır.
6. Ruhsal Takviye: Şayet ayrılık anksiyetesi çocuğun toplumsal ve akademik hayatını olumsuz etkiliyorsa, bir uzmandan ruhsal takviye almak yararlı olabilir. Bilişsel davranışçı terapi üzere sistemler, çocuğun korku ile başa çıkma marifetlerini geliştirmesine yardımcı olabilir.
Sonuç
Ayrılık anksiyetesi, çocukların olağan gelişim sürecinde yaşadıkları bir durum olmakla birlikte, birtakım durumlarda çocuk ve aile için zorlayıcı olabilir. Ebeveynlerin sabırlı, anlayışlı ve destekleyici bir tavır sergilemeleri, bu süreci daha sağlıklı bir halde atlatmalarına yardımcı olabilir. Gerekirse profesyonel yardım almak, uzun vadede çocuğun duygusal ve toplumsal gelişimi için kıymetlidir.
Uzm. Ceyda Doğan Ülker
