Kübra Yeter
Sevenleri, dostları ve yoldaşları şiirin/umudun yorulmaz iğnesi diyorlardı Sennur Sezer için. Yıllarını edebiyata adamış toplumcu şiirin en değerli temsilcilerindendi. Hayatı şiir, şiiri hayatın ta kendisiydi. Dizeleri çalışanın alın teri, ötekinin sesi, bayanların ilmek ilmek örgüsüydü. Kendisini ya fuarlarda ya edebiyat söyleşilerinde ya da direniş çadırlarında personellere heyecanla heybesinde biriktirdiği öyküleri anlatırken görürdük. Onu özel kılan, ablamız, bizden biri kılan bu yakınlıktı işte.
Sennur Sezer’i bu dünyadan 2015 yılında yerinin dolmayacağını bile bile uğurladık. Bize ondan geriye sınıfının sesi olduğu dizeleri, çocuklara anlattığı masalları, güzel yemek tanımları ve edebiyatımıza yaptığı eşsiz katkıları kaldı. Ve olağan bir de çabası. Şimdilerde Sennur’un kardeşleri, evlatları onu ismine düzenlenen bir merasimle anıyor. Sennur’un direngenliğine yakışır bir halde emekçi ve işçilerle buluşmasına vesile oluyor. DİSK/Gıda-İş Sendikası ve Manos Kitap iştirakinde birinci olarak 2016 yılında başlayan Sennur Sezer Emek-Direniş Şiir ve Hikaye Ödülleri’nin bu yıl altıncısı düzenleniyor. 1 Aralık prestijiyle belge alımının başladığı mükafatın müracaatları 19 Şubat tarihine kadar devam edecek. Biz de bu vesileyle hikaye kısmında seçici heyette yer alan Ayşegül Tözeren’le Sennur Sezer Emek-Direniş Şiir ve Hikaye Ödülleri’ni konuştuk.
Bu yıl 6.sı düzenlenecek Sennur Sezer Emek-Direniş Şiir ve Hikaye Ödülleri’nde 2016 yılından bu yana heyette yer alıyorsunuz. Sennur Sezer anısına düzenlenen bu mükafatların bir kesimi olmak ve heyette yer almak sizin için ne söz ediyor?
Röportajlarda daima argümanlı karşılıklar beni korkutur. Fakat biraz tezli bir yanıt vereceğim. Sennur Sezer Emek-Direniş Şiir ve Hikaye Ödülleri’nin bir modülü olmak, Sennur Sezer’in şiirimizde ve edebiyatımızda doğurduğu başı dik geleneğin bir sürdürücüsü olma hissini duymama sebep oluyor. Mükafatların seçici konsey yapılarını eleştiriyoruz zira mükafatlar, hakikat bulalım ya da hakikat bulmayalım, yazın eserlerine bir görünürlük kazandırır. Bir ışığı yansıtır üzerine… Bana pahalı Sennur Sezer’in coşkun ve verimli ışığını yansıtıyormuş hissini uyandırıyor bu ödül.
‘ERİL TABLOLAR ORTASINDA BAYAN BİR ŞAİRİN İSMİNE VERİLEN TEK ÖDÜL’
Edebiyat dünyasında birçok müellif, şair, kurum vb. ismine gerçekleşen mükafatlar, yarışlar bulunuyor. Sennur Sezer ismiyle düzenlenen bu mükafatı öbür yarış ve mükafatlar ortasından ayıran yahut değerli kılan nedir? Baktığımızda 6 yıl üzere kısa diyebileceğimiz bir müddette edebiyat etrafından de büyük ilgi görüyor…
Yeni e mecmuasında geçen ay bir yazım yayımlandı. Orada mükafatları mercek altına alırken, bir soru sordum: “Cevdet Kudret Şiir Ödülü’nde 13 erkek, 0 bayan heyetin, Behçet Aysan’da 25 senede 15 erkek 1 bayan heyetin, Metin Altıok’ta son 10 seneye bakıldığında 11 erkek heyet, 0 bayan heyetin, Behçet Necatigil’de 9 erkek heyet yeniden 0 bayan heyetin, Yunus Nadi’de 8 erkek, 1 bayan heyetin misyon yaptığını biliyor musunuz?” diye… Ve erkek heyetlerin birçoklarının “değişmez” olduğunu vurguladım.
Yazdıklarımı, sayıları, şemalaştırırsak, karşımıza, “eril tablolar” çıkar. Bu eril tabloların ortasında, bayan bir şairin ismine verilen, yanılıyorsam düzeltin, tek ödül, “Sennur Sezer Ödülü”. Erkek bireylerin dışında kalanların güya şiirde var edilmeye çalışılan “doğal bir check-in”den geçemiyormuş ya da öteki cinsel yönelimler, kimliklere vize verilmiyormuş üzere görünen şiirin dünyasında tek. Hem de seçici şura yapısıyla, öbürleri ortasında göze çarpacak kadar çoğulcu. Bunun bir manası yok mu sizce? Bunun edebiyat ve şiir dünyasında karşılığı olması doğal, değil mi?
Ödül genç edebiyatçılar ve işçiler cephesinde de heyecanla karşılanıyor. Buna dair neler söylemek istersiniz?
Bu beni çok çok sevindirir. Ahmed Arif yazmış ya, bir umudum sende, anlıyor musun… Benim için de bu türlü. Global salgın çağını ele alalım. Bence meskeninde oturup tuvalet kâğıtlarıyla çok sıkılan insanın hikâyesindense, sokağı arşınlayan kargocunun öyküsü merak edilecek, okurda karşılık bulacak.
‘HİKÂYENİN KAYBOLDUĞU BİR YAZIN ÇAĞINDA YAŞIYORUZ’
Ödülün yıllara nazaran değişen bir teması yok ama her yıl hatırlatılan bir maksadı var: “Birlikte yaşadığımız topraklarda, sabah sokakları saran ekmek kokusunun mayalanışındaki uykusuzluk hissesini yazmak ve emeğin tarihine yeni kaynaklar sunmak”. Gelen ve bu vakte kadar kazanan evraklar üzerinden değerlendirdiğinizde bu emelin gerçekleştiğini düşünüyor musunuz?
Hikâyenin kaybolduğu bir yazın çağında yaşıyoruz, meğer biz kıssanın içinde başat olduğu hikayeleri bugüne kadar seçtik. Bu öyküleri kaleme alanlar emek alakalarının içinden gelen yazarlardı. Bu münasebetlerde kurulmaya çalışılan hiyerarşinin örselenmişliğini ve elbette direngenliğini de taşıyorlardı. Ömrün çelişkilerini görebilmelerinin nedeni buydu tahminen de. Hiçbir vakit dünyaya laboratuvarmış üzere bakan bir yazarın kalemi bu mükafatla denk düşmedi, mükafatın sahiciliğinin de kıymeti buradan…
Biraz da heyet olarak tecrübelerinize değinelim. Nasıl geçiyor bu süreç? Bir belgeyi değerlendirirken kriterleriniz neler? Ve alışılmış öteki heyetlerle ayrıştığınız yerde ortaklaşmayı nasıl sağlıyorsunuz?
Sennur Sezer Emek-Direniş Hikaye Mükafatı seçici konseyindeyim. Öncelikle şunu söylemek isterim; evrakların hepsini büyük bir heyecanla okuyoruz. Birkaç evrak, her ödülde olduğu üzere parlıyor. Bunu tahminen artistik buz pateni üzere düşünebiliriz. Teknik puan her vakit muhakkak bir eşiğin üzerinde olmalı, ihtimamlı lisan kullanımı, metnin omurgasının sağlamlığı gibi… Bir de artistik puan var, teknik puanın üstüne bir de bu bulundu mu, metin ben buradayım diyor. Seçici konsey toplantısında metinlerin gördüğümüz olumlu ve olumsuz yanlarını açıkça ortaya koyuyoruz. Uzlaşı tabiatıyla geliyor zira her birimiz, uygun edebiyatın lisanından konuşuyoruz. Burada şunu da vurgulamak isterim. Ödül belgelerine kör bakıyoruz, yani isimleri kapalı ve ne okurken, ne de heyet toplantılarında “kod kırıyoruz.”
Son olarak Sennur Sezer Emek-Direniş Şiir ve Hikaye Ödülleri’ne hikaye evrakı göndermek isteyen iştirakçilere ne üzere tekliflerde bulunmak isterseniz?
Size teklifte bulunanları zerre kadar umursamayın ve… yazın!
