İlkbahar ayları dünya nüfusunun yaklaşık %30-40’ını etkileyen alerjik hastalıkların alevlendiği bir mevsimdir. Bahar alerjilerinin temel nedeni olan polenler, rüzgar yoluyla kilometrelerce uzağa dağılabilir. Bu polenler soluduğumuz hava ile ağız ve burundan girip akciğerlere kadar ulaşmakla kalmaz tıpkı vakitte ciltte ve beğenilen de alerjik tesirlere neden olur.
Polen alerjisi olan şahısların şikayetleri bahar mevsimiyle artar. Mart ayı ile birlikte birinci ortaya çıkan polenler ağaç polenleridir. Mayıs haziran ayında çimen polenleri ve temmuz ayından sonra yabani ot polenleri ortaya çıkmaktadır. Polenlerin bahar ayında ortaya çıkması ve alerjiye neden olmasından ötürü polen alerjisine bahar alerjisi denilmektedir. Polenlerin neden olduğu en sık alerjik hastalıklar; Alerjik rinit(saman nezlesi), alerjik konjonktivit( göz alerjisi) ve alerjik astımdır.
Belirtiler
Ataklar halinde art geriye 10-20 defa hapşırma, bol ölçüde su üzere burun akıntısı en sık görülen belirtilerdendir. Vakitle burun içini kaplayan mukozanın ödemlenmesi sonucu burun tıkanıklığı barizleşir. Gece burun tıkanıklığına bağlı sık uyanma uyku bozuklukları, dikkat dağınıklığı üzere durumlara yol açarak ömür kalitesini olumsuz tesirler.Gündüz olan sık hapşırma, burun kaşıntısı ve gözlerde yanma, sulanma önemli konsantrasyon bozukluklarına yol açar. Çocuklarda okul başarısı düşer
Burun kaşıntısı epeyce tipiktir. Burnun daima kaşınması ve kaşıntıyı gidermek gayesiyle burnun ucunun üst itilmesi( alerjik selam) nedeniyle burnun alt 1/3’lük kısmında yatay çizgi oluşur. Gözlerde yanma, sulanma kızarma ve kaşıntı görülebilir. Göz altlarında ‘‘Allerjik shiner’’olarak isimlendirilen deri renginde yoğunlaşma ve beraberinde göz altlarında çizgilenme( Dennie Morgan çizgileri) oluşur. Bazen damakta ve genizde akıntı yahut kaşıntı hissedilebilir. Öksürük, hırıltı ve nefes almada zorluk üzere astım belirtileri görülebilir.
Bahar alerjisi çoğunlukla soğuk algınlığıyla karıştırılabilir. Hastanın şikayetleri ilkbahar yaz aylarında başlayıp 2-3 haftadan uzun sürüyorsa, düzgünleşme göstermiyorsa ve bilhassa ailede alerji hikayesi varsa, bahar alerjisinden şüphelenilmelidir. Ebeveynlerden birinde alerji varsa çocukta alerji görülme mümkünlüğü %30-50 iken, her iki ebeveynde de alerji varsa mümkünlük %70’e kadar çıkabilir.
Tanı
Tanı koymak için birtakım testler yapılmaktadır. Bu testlerden en kıymetlisi ciltten yapılan alerji testleridir. Hakikat teknikle, yanlışsız alerjenlerle yapılacak test teşhis için çok değerlidir. Deri testi için en az iki polen mevsimi ile karşı karşıya kalmak gerekmektedir bu nedenle testin 2 yaşından sonra yapılması uygundur. Bahar alerjisi sık sinüzit, sık kulak iltihabı, geniz eti büyümesi üzere durumlara neden olabilir. Bahar alerjisi olan her beş çocuktan biri ileride astım olabilir. Bu nedenle erken teşhis ve uygun tedavi kıymetlidir.
Tedavi
Bahar alerjisi tedavisinde; korunma, ilaç tedavisi ve aşı tedavisi uygulanmaktadır.
Korunma:Tedavinin birinci basamağı belirtileri tetikleyen etkenlerden uzak durmaktır.
Gün içinde polenlerin havada en ağır olduğu sabahın erken saatlerinde sokağa çıkılmamalı, pencere açılmamalıdır.
Dışarı çıkarken kesinlikle güneş gözlüğü takılarak polenlerle temas önlenmelidir.
Dışarıda oynayıp geldikten sonra çocuğa duş aldırıp giysileri değiştirilmelidir.
Ev ve otomobilde polen filtresi olan klimalar kullanılmalı.
Bahar alerjisi olan çocuklar kokulara çok hassas oldukları için çamaşırların parfümsüz deterjanla yıkanması ve mesken paklığında kokusuz eserlerin kullanılması önerilir.
Sigara dumanına maruz kalan çocuklarda alerjik hastalıklar daha fazla görülür ve belirtileri daha şiddetlidir.
İlaç Tedavisi: Çevresel alerjenlerden korunma tedbirleri tek başına kâfi olmayacağı için kesinlikle ilaç tedavisi de yapılmalıdır. Hastanın bulgularına nazaran çeşitli ilaçlar önerilmektedir. İlaçların tesirini göstermesi için 1-2 hafta geçmesi gerektiği bilinmelidir.
Aşı: Eğer ilaçlarla kâfi sonuç alınamazsa ve hastanın kriterleri uygunsa hassas olduğu alerjene karşı aşı tedavisi( ımmunoterapi) yapılabilir. Çocuğun hassas olduğu alerjenlerin artan dozlarda çocuğa verilmesiyle, bağışıklık sistemini düzenlemeyi amaçlayan aşı tedavisi, bir müddet sonra bedenin bu alerjenleri doğal karşılayabilmesini sağlamaktadır. Dilaltı aşılara 3 yaşından sonra, cilt altı enjeksiyon formundaki aşılara ise 5 yaşından sonra başlanır.
