Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Moritanya Dışişleri Bakanı Muhammed Salim Merzuk ile Dışişleri Bakanlığı İstanbul Temsilciliği’ndeki görüşmesinin akabinde düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu. Fidan, “Biz, Irak-Türkiye bağlarının bölgemizde kıymetli bir örneklik teşkil edeceğine inanıyoruz. Bilhassa Cumhurbaşkanı’mızın da çok ehemmiyet verdiği Kalkınma Yolu Projesi’nin hayata geçmesi durumunda hem Irak halkı için, hem bölge halkları için çok kıymetli bir örnek teşkil edeceğine inanıyoruz” dedi.
AA’nın aktardığına nazaran Bakan Fidan, Adana’nın Kozan ilçesinde 1920’de Türkiye’ye yerleşen ve Ulusal Çaba’ya de katılan binlerce Moritanya asıllı Türk vatandaşının yaşadığını hatırlatarak, “Bu vesileyle Sayın Bakan’ın şahsında dost ve kardeş ülke Moritanya halkına sevgi ve selamlarımı iletiyorum” diye konuştu.
‘BÖLGENİN REFAHI İÇİN EFOR GÖSTERMEYE DEVAM EDECEĞİZ’
Türkiye’nin, Sahel bölgesinde barış, güvenlik, refah ve kalıcı istikrarın tesisine büyük ehemmiyet verdiğini kaydeden Fidan, bölgenin önemli güvenlik sınamalarıyla karşı karşıya olduğunu ve kıymetli bir dönüşümden geçtiğini aktardı. Fidan, bölge ülkelerinin istikrar ve güvenliği sağlama tarafındaki gayretlerine dayanak verilmesi gerektiğine işaret ederek, “Türkiye’nin faaliyetlerinde, bölge ülkelerinin terörle çaba dahil kapasitelerinin artırılması öncelikli başlıklardan biridir” tabirlerini kullandı.
Moritanya’nın “bu çalkantılı bölgede ve dönemde” istikrar ögesi olarak öne çıktığını aktaran Fidan, “Türkiye olarak bölgenin istikrar ve refahı için gerek güvenlik işbirliğinin gerek ekonomik münasebetlerin geliştirilmesi konusunda ağır uğraş göstermeye devam edeceğiz” diye konuştu.
Fidan, bugün yapılan görüşmede iki ülke bağlantılarının detaylı bir halde kıymetlendirilmesi fırsatını bulduklarını belirterek, her alanda işbirliğinin geliştirilmesi tarafındaki iradenin teyit edildiğini bildirdi.
Görüşmede iki ülke ortasındaki ekonomik ve ticari mevzularda mevcut ve potansiyel işbirliği fırsatlarının ayrıntılı biçimde ele alındığını söyleyen Fidan, birinci “Karma Ekonomik Kurul Toplantısı”nın en kısa müddette düzenlenmesinin istendiğini kaydetti.
‘THY SEFERLERİ EKONOMİK İLGİLERE KATKI SAĞLIYOR’
Fidan, Türk Hava Yolları’nın (THY) Moritanya’ya düzenlediği seferlerle iki ülkenin ekonomik alakalarına katkıda bulunmaya devam ettiğine dikkati çekerek, Moritanya ile bağlarda balıkçılığın kıymet verilen bir alan olduğunu ve toplantıda balıkçılık ve balık yetiştiriciliği için “Ortak Komisyon”un toplanmasının kıymetinin görüşüldüğü söyledi. Moritanya halkı ile insani bağların güçlendirilmesi konusunda da uğraşların devam ettiğine değinen Fidan, “Bugün Maarif Vakfımız tarafından işletilen okullarda tahsil gören öğrenci sayısı 1224’e ulaşmış durumda. Moritanyalı kardeşlerimizin Türkiye Burslarıyla ülkemizde eğitim görmelerinden de ayrıyeten memnunluk duyuyoruz” biçiminde konuştu.
Fidan, Türkiye’nin Birleşmiş Milletler (BM) başta olmak üzere İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Afrika Birliği (AfB) üzere kuruluşlarda Moritanya ile bir arada çalışmaya büyük ehemmiyet verdiği değerlendirmesinde bulunarak, Moritanya’nın şubatta AfB devir başkanlığını aldığını hatırlattı. AfB ile 2008’den bu yana sahip olunan stratejik paydaşlık çerçevesindeki alakaların geliştirilmeye devam edildiğini söyleyen Fidan, Moritanya’nın devir başkanlığının bu bahiste fırsat olduğunu bildirdi.
Fidan, yılın son çeyreğinde Türkiye-AfB “Bakanlar Gözden Geçirme Toplantısı”nın yapılması amacını aktararak, bu hususta da mevkidaşı ile istişarelerde bulunduğunu belirtti.
‘ACİL ATEŞKES İÇİN İŞ BİRLİĞİNİ SÜRDÜRECEĞİZ’
Bakan Fidan, Gazze’deki durumun da görüşmenin hususlarından olduğunu söyleyerek, şunları kaydetti: “Tıpkı Türkiye üzere Moritanya da Filistin probleminde, Gazze probleminde hassas bir siyaset izliyor. Bu bahiste elinden gelen her türlü dayanağı veriyor, bu hususta büyük bir dayanışma içerisindeyiz. Moritanya en başından bu yana Gazze’de akan kanın durdurulması için kararlı bir tavır sergilemiştir. Acil ateşkes muhtaçlığı ve insani yardımların kesintisiz biçimde ulaşılması konusunda işbirliğimizi sürdüreceğiz. İşgali ve haksızlıkları gündeme getirmeye daima birlikte devam edeceğiz. 1967 sonları temelinde başşehri Doğu Kudüs olan bağımsız, hâkim ve coğrafik bütünlüğe haiz bir Filistin devleti kurulana kadar bu eforlarımız kesintisiz devam edecek.”
Fidan, daha 2 gün evvel Filistin’in Birleşmiş Milletlere tam üye olmasını ABD idaresinin engellediğini hatırlatarak, “Amerika müsaade vermedi. Bu tavır Filistin halkına yapılan büyük bir haksızlıktır, milletlerarası toplumu bu yanlışa karşı çıkmaya ve Filistin devletini tanımaya davet ediyoruz” dedi.
ERDOĞAN’IN IRAK ZİYARETİ
Bakan Fidan, konuşmasının ardından bir gazetecinin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak ziyaretine ait sorusu üzerine, 2011’den itibaren birinci sefer Cumhurbaşkanı seviyesinde Irak’a ziyaret gerçekleştirileceğini lisana getirerek, “Çok uzun vakittir bu ziyarete hem Irak tarafı, hem Türkiye tarafı olarak büyük ehemmiyet vermekte ve hazırlık yapmaktayız. Devam eden ağır çalışmalar var” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Irak ziyaretinin en verimli biçimde gerçekleşmesini hedeflediklerini söyleyen Fidan, Erdoğan’ın Türkiye-Irak ilgilerindeki vizyonunun Türkiye’nin bölgeye ait vizyonunu yansıttığını kaydetti.
Fidan, Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani hükümetinin kalkınmayla ve siyasi istikrarla ilgili attığı adımları desteklediklerinin altını çizerek, “Irak, uzun yıllardır çok zahmetli devirlerden geçti. Siyasi istikrarın sağlanması çok güç oldu. Siyasi istikrar olmadığı vakit da bilhassa halkın muhtaçlığı olan temel hizmetlerin götürülmesi konusunda da büyük sorunlar yaşandı” dedi.
Irak’ın büyük potansiyele ve imkanlara sahip olmasına karşın temel hizmetlerin halka ulaştırılması konusunda da büyük kasvetler yaşadığını belirten Fidan, mevcut Irak hükümetinin bu bahiste büyük farkındalık geliştirdiğini söyledi. Fidan, Irak ve Türk hükümetlerinin, bu badirelerin giderilmesi için neler yapılabileceği konusunda görüştüğüne değinerek, Türkiye’nin, sulama sistemi, eğitim, sıhhat, altyapı, ticaret ve güç üzere alanların geliştirilmesi için “her türlü desteği” vermeye kararlı olduğunu vurguladı.
Uzun vakittir bakanlar, bürokratlar ve iş adamları seviyesinde Irak ile çeşitli temasların ağır formda devam ettiğini bildiren Fidan, gelinen “olgunluk noktası” prestijiyle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak’a ziyareti ve Stratejik Çerçeve Muahedesi’nin imzalanması konusunda mutabık kalındığını söyledi.
Fidan, Stratejik Çerçeve Mutabakatı’yla çok alanda ve tıpkı anda nasıl işbirliği yürütülebileceğinin stratejik vizyonunun ortaya konacağına dikkati çekerek, şunları kaydetti: “Bu, iki ülke münasebetlerinin geleceği açısından değerli bir yol haritası teşkil edecek. Bağlarımızı, daha evvel de söylemiştim, kurumsallaştırarak ileriye götürmek, başarıyı bir tesadüf olmaktan çıkartmak, daha sistemli hale getirmek ve iki ülke ortasındaki bağlarda kalıcı yararları ortaya koymak dileğindeyiz.”
Bölgenin ve Irak’ın iç karışıklıklarla, savaşla ve çatışmayla anılmasını istemediklerinin altını çizen Fidan, bu sebeple, ekonomik kalkınmanın ve siyasal istikrarın temel olmasını temenni ettiklerini belirtti.
Fidan, Türkiye’nin terörle çaba konusundaki ağır temaslara ve işbirliği arayışlarına işaret ederek, “Irak’taki mevcut siyasal istikrarları çok fazla rahatsız etmeden, terörle gayrette nasıl büyük adımlar atılabileceği” konusunda Bağdat hükümetiyle çok ağır görüşmeler içerisinde olduklarını kaydetti.
‘IRAKLI MUHATAPLARIMIZLA UZUN UZUN TARTIŞTIK’
Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin’in koordinasyonunda Irak Savunma Bakanlığı, istihbarat ve başka güvenlik kurumlarından Türkiye’ye gelen heyete işaret eden Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ve İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu ile Irak’ı ziyaret ettiğini hatırlattı. Fidan, şunları söyledi:
“Bu ziyaretimiz esnasında Cumhurbaşkanı’mızın Irak’a yapacağı ziyaretin stratejik çerçevesini de Iraklı muhataplarımızla uzun uzun tartışmıştık. Biz, Irak-Türkiye alakalarının bölgemizde değerli bir örneklik teşkil edeceğine inanıyoruz. Bilhassa Cumhurbaşkanı’mızın da çok kıymet verdiği Kalkınma Yolu Projesi’nin hayata geçmesi durumunda hem Irak halkı için, hem bölge halkları için çok değerli bir örnek teşkil edeceğine inanıyoruz.”
Fidan, bölgenin çatışmalarla, karışıklıklarla ve istikrarsızlıklarla değil kalkınmayla, teknolojiyle, refahla, istikrarla, kültürle ve sanatla gündeme gelmesi gerektiğini lisana getirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak ziyaretinde İsrail’in Gazze’ye ataklarının da ele alınacağını bildiren Fidan, Bağdat hükümetiyle Gazze konusunda birebir hassasiyetleri paylaştıklarına dikkati çekti. Fidan, Irak’ın memleketler arası sistemde Gazze’ye ait Türkiye’ye takviye verdiğini, oylamalarda Türkiye ile hareket ettiğini vurgulayarak, “Cumhurbaşkanı’mızın Erbil ziyareti esnasında da bilhassa bölgesel idare yetkilileriyle bir ortaya gelerek kendilerine verdiğimiz dayanak, aramızdaki ilginin artırılması, Irak iç istikrarının ve barışının sağlanmasında kendilerine düşen birtakım rollerinin hatırlatılması konusunda da kendileri eminim vizyonlarını paylaşacaktır.” sözünü kullandı.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
