Bartholin kisti, vajinanın girişine yakın konumlanan Bartholin bezlerinin tıkanması sonucu içlerinde sıvı birikerek oluşan şişliklerdir. Bu bezler ergenlik devriyle birlikte faal hale gelir ve cinsel bağlantı sırasında vajinal kayganlığı sağlamak için sıvı salgılar. Lakin bezin salgı kanalları tıkandığında sıvı dışarıya çıkamaz ve kist oluşur. Kistler enfekte olursa apselere dönüşebilir.
Bartholin Kisti Neden Oluşur?
Bartholin bezlerinin kanallarının tıkanması çeşitli nedenlerle olabilir. En sık rastlanan etkenler:
Bakteriyel enfeksiyonlar
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (Gonore, Klamidya)
Vajinal travmalar yahut cerrahi işlemler
Sürekli tahriş ve iltihaplanmalar
Mukus birikiminin drenajı engellemesi
Kistler ekseriyetle tek taraflı görülse de iki taraflı da olabilir. Kimi durumlarda kistin boyutu 0.5 cm kadar küçükken, kimi hastalarda 5 cm’ye kadar ulaşabilir.
Bartholin Kisti Belirtileri Nelerdir?
Küçük ve enfekte olmayan kistler çoklukla belirti vermezken, kist büyüdükçe ya da enfekte epey şu belirtiler ortaya çıkabilir:
Vajina girişinde hassas, ağrılı bir şişlik
Otururken, yürürken ya da cinsel ilgi sırasında ağrı
Ateş, halsizlik, vajinal bölgede kızarıklık ve hassasiyet
Bazen şiddetli batma ya da yanma hissi
Bartholin Kisti Nasıl Teşhis Edilir?
Tanı için doktor öncelikle hastanın şikayetlerini dinler ve akabinde pelvik muayene yapar. Kist ya da apse tespit edilirse, vajinal sıvı örneği ya da kan testleri istenebilir. Bilhassa 40 yaş üstü ve menopoz sonrası bayanlarda kitlelerden biyopsi alınarak kanser ihtimali kıymetlendirilir.
Bartholin Kisti Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi, kistin boyutuna, şikayetlerin şiddetine ve enfeksiyon durumuna nazaran değişir:
1. Ilık Oturma Banyoları:
Günde birkaç kere yapılan ılık su banyoları küçük kistlerin resen boşalmasına yardımcı olabilir.
2. Cerrahi Müdahale:
Enfekte olmuş ya da büyük boyutlu kistlerin drenajı gerekebilir. Lokal ya da genel anestezi altında yapılan süreçlerde, tıkalı kanal açılır. Word kateter uygulaması ya da gümüş nitratla tedavi seçenekleri de kullanılabilir.
3. Antibiyotik Tedavisi:
Şayet enfeksiyon kelam hususuysa ve bilhassa cinsel yolla bulaşan bir hastalık düşünülüyorsa antibiyotik verilebilir.
Bartholin Kisti Hakkında Sık Sorulan Sorular Bartholin kisti zaten geçer mi? Hangi yaş kümesinde daha sık görülür? Çocuklarda görülür mü? Evde patlatmak gerçek mu? Bitkisel tedaviyle geçer mi? Patlaması ziyanlı mı? Tekrarlar mı? Kısırlığa neden olur mu? Ameliyat sonrası günlük yaşama dönüş müddeti nedir? Cinsel bağlantı ne vakit mümkün olur? Bakirelerde görülebilir mi? Önlenebilir mi? Kist kanser belirtisi olabilir mi?
Kist küçükse zaten boşalabilir; lakin bu her vakit gerçekleşmeyebilir. Müşahede altında tutulması önerilir.
Ekseriyetle cinsel açıdan etkin genç bayanlarda daha sık rastlanır.
Bartholin bezleri ergenlik sonrası etkin hale geldiğinden çocukluk çağında kist oluşumu enderdir.
Katiyetle önerilmez. Bu durum enfeksiyon riskini artırır ve daha önemli problemlere yol açabilir.
Bilimsel olarak aktifliği kanıtlanmamış bitkisel teknikler yarardan çok ziyan verebilir. Kesinlikle doktor önerisiyle hareket edilmelidir.
Tedavisiz bırakılan ve zaten patlayan kistler tekrar oluşabilir. Bu durumda uzman görüşü alınmalıdır.
Evet, birtakım hastalarda kistler tekrar edebilir. Bu nedenle sistemli denetim kıymetlidir.
Bartholin kistleri direkt kısırlıkla bağlantılı değildir.
Çoklukla bir gün sonra işe ve günlük aktivitelere dönülebilir.
Ameliyat sonrası çoklukla 2 hafta cinsel perhiz önerilir.
Nadiren de olsa görülebilir.
Tam olarak önlemek mümkün olmasa da, korunmasız cinsel temastan kaçınmak ve genital hijyene dikkat etmek enfeksiyon riskini azaltabilir.
Bilhassa 40 yaş sonrası ve menopoz periyodunda görülen kistler daha dikkatle değerlendirilmelidir. Kuşkulu durumlarda biyopsi yapılması değerlidir.
