Ülkemizde toplumun yüzde 16.4’ünün migren hastalığından mustarip olduğu varsayım ediliyor. Bilim insanları, migreni daha fazla anlamak için çok sayıda çalışmalar yürütüyor. Mide bulantısı, kusma, zonklayıcı başağrısı, ışığa ve sese hassaslık üzere yaygın belirtilerin eşlik ettiği migren, milyonlarca insanın ömür kalitesini önemli oranda etkiliyor. Dünya Başağrısı Derneği LTB Komitesi (Lifting the Burden-Hastalık Yükünü belirleme ve Tedbire Komitesi) Direktörü ve Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı’ndan Prof. Dr. Derya Uludüz, hastaların çok az bir kısmının hakikat migren tanısı ve tedavisi alabildiklerini belirterek “Başağrısı ile gelen hastalara migren yerine sıklıkla gerilime, sinüzite ya da uzunluğuna bağlı ağrı formunda teşhis konuluyor. Yeni cins migren ilaçları önemli migren engelliliğine sahip hastalar için çok büyük bir umut olabilir” dedi.
TANISAL YANLIŞLIKLAR
Migren tedavisindeki son gelişmeler hakkında bilgi veren Prof. Uludüz, migrenin yaşam kalitemizi değerli oranda düşürdüğünü belirterek “Öyle ki engellilikle geçen günler bakımından dünyada ikinci hastalık migren olarak belirlendi. Migren atağı geldiğinde işimizden, okulumuzdan, toplumsal hayatımızdan geri kalıyoruz” diye konuştu. Başağrısı ile gelen hastalara migren yerine sıklıkla gerilime, sinüzite ya da boyna bağlı ağrı halinde teşhis konulduğunu vurgulayan Uludüz, doktorların, baş ağrısına ek olarak her hastada bulantı, ışığa hassaslık üzere belirtiler de olması gerektiğini düşündüklerini söyledi. Uludüz, ABD ve Avrupa’da kullanılmaya başlanan yeni cins migren ilaçlarının Türkiye’de teşhis almış ya da almamış önemli migren engelliliğine sahip hastalar için büyük bir umut olabileceğini söyledi. Migrende klasik tedaviler hakkında ise Uludüz, migren başağrılarında mevcut ilaçlarla yüzde 90’lara kadar aktiflik elde edilebildiğini lakin öteki saç dökülmesi, kilo alma-verme, unutkanlık, el titremesi, el ve kollarda uyuşmalar üzere pek çok yan tesirle karşılaşılabildiğini söyledi.
İLAÇ TEDAVİLERİ
Prof. Uludüz, migren ataklarında yeni ilaçlar olduğunu anlatarak “1980’lerden beri temel olarak migren için geliştirilmiş ağrı kesicileri kullanıyoruz. Bu klasik ilaçlar, migren atağı sırasında alındığında ağrıyı hafifletiyor ya da durduruyor. Fakat, bir sorun var ki, bu ağrı kesiciler genişlemiş kan damarlarını daraltarak migren ataklarını durduruyorlar. Kan damarlarının daralması ise kalp krizi yahut felç riskini arttırıyor. Yeni geliştirilen bir ilaç kümesi ilacın atak sırasında epeyce tesirli olduğu, kalp ve beyin damar hastalığı riski oluşturmadığı ve atak tedavisinde 2 saat içinde tesirli olduğunu gösterdi. Bu ilaç kümesi Amerika Besin ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından 2019’da onaylandı. Geçen aralık ayında ise yeniden FDA’dan onay alan bir ilacın damar daralmasına neden olmadığı görüldü” değerlendirmesini yaptı.
MİGREN ÖNLEYİCİ AŞILAR
Migrenin temelde iltihabi bir hastalık olduğunu söyleyen Uludüz, “Ağrıları tetikleyici rastgele bir faktör (genetik yatkınlık, uyku sorunu, beslenme sorunu, fizikî yorgunluk, gerilim vb.) beyin ağrı merkezinde hudut ihtarlarını tetikler ve bu yanlış ikaz iltihap unsurları salgılanmasına neden olur. Bu iltihap hususlarından en değerlisi CGRP’dir. CGRP proteini, damarlarda genişleme yapar ve genişleyen damarlar beyin dokusuna baskı yaparak ağrıya yol açar” dedi.
Migrene has olarak bu CGRP proteinlerini hedefleyen antikorların geliştirildiğini ve tıpkı aşı düzeneğiyle çalıştığı için migren aşısı olarak isimlendirildiğini anlatan Uludüz “Aslında aşı dendiğinde akla gelen bir sefer uygulanacak ve hastalık ortaya çıkmayacak. Meğer bu ilaçlar o denli değil. 15 gün yahut aylık aralıklarla uygulanıyor ve migren yahut küme dediğimiz baş ağrılarında atakların gelmesini kıymetli ölçüde engelliyorlar. Aşıların ağrıyı engellemede yüzde 70’in üzerinde muvaffakiyet yüzdesi var, klasik aşıların bilakis tesiri ömür uzunluğu sürmüyor. Ayda yalnızca bir defa uygulanıyorlar. Fark edilebilir önemli bir yan tesiri yok. Maliyet fiyat aralıkları 500-600 dolar civarında. Şu an hiçbiri ülkemizde mevcut değil fakat önemli migrenli ve küme baş ağrılı hasta yüzdesi düşünüldüğünde, fiyatların düşürülerek ya da SGK ödemesinde yer alarak Sıhhat Bakanlığı’nca onaylanması bekleniyor” dedi.
