Bayan Hastalıkları

Kadınların üreme organlarında ve bayana kadınlık özelliğini veren organlarda meydana gelen sorunlara genel olarak Bayan Hastalıkları ismini veriyoruz. Bayanın üreme organlarında meydana gelen bir rahatsızlık birkaç açıdan değerlidir.

Öncelikle bu organlarda meydana gelen bir sorun daha sonra öbür üreme organlarına yahut üremeyle alakasız öbür organlara tesir ederek bayanın sıhhatini genel olarak etkileyebilir.
Üreme organları doğurganlığı belirleyen organlar olduğu için bu organlarda meydana gelecek hastalık ve sorunlar gebe kalmayı zorlaştırabilir ya da engelleyebilir yahut hamileliğin doğumla sonuçlanmasına mani olabilir.
Diğer taraftan bu organlarda gelişen hastalık ve sorunlar cinsel hayatı olumsuz etkileyip şahısta ruhsal ve psikofizyolojik bir grup düşüncelere sebep olabilirler.

Kadın hastalıkları kendilerini ekseriyetle dört belirti ile öne çıkarırlar. Bunlar: Ağrı, akıntı, kanama ve karın büyümesidir. Bütün bayan hastalıklarının ortak belirtileri olan bu durumlar tek tek yahut bir ortada görülebilirler.

Kadınların bahsettiğimiz ruhsal ve fizyolojik risklerden olabildiğince sakınabilmeleri için hiç değilse yılda bir sefer Bayan Hastalıkları Uzmanı‘ na Jinekolojik Muayene olmaları tavsiye edilmektedir.

YAPISAL BAYAN HASTALIKLARI:

Yapısal Bayan Hastalıkları genler vasıtası ile aktarılarak gelen ya da bayan bedeninin kendi yapısından kaynaklanan rahatsızlıklardır. Esas yapısal bayan hastalıkları (Ya da jinekolojik problemler) aşağıdaki üzeredir:

Polikistik Over Sendromu
Çikolata Kistleri (Endometriozis)
Uterin Anomaliler
Premensturel Sendrom
Adet Düzensizlikleri
Sancılı Adet Görme
Kasık Ağrıları
Rahim Urları (Miyomlar)
İdrar Kaçırma Problemleri
Düşükler

POLİKİSTİK OVER SENDROMU:

Neredeyse en çok yakınılan ve halk ortasında en çok bilinen yapısal bayan hastlalıkları ‘ndan olan polikistik over sendromu (POS) nizamlı yumurtlamanın olmaması sonucu, adet gecikmeleri, çok tüylenme, kilo almaya meyil, ciltte yağlanma ve sivilcelenme üzere tipik belirtileri olan bir durumdur.

ÇİKOLATA KİSTLERİ (ENDOMETRİOZİS):

Oldukça sık rastlanan başka bir bayan hastalıkları tipi olan Endometriozis ya da halk ortasındaki tabir ile Çikolata Kistleri, Endometrium ismi verilen rahim iç dokusunun öteki yerlerde bilhassa de yumurtalıklarda yerleşmesi sonucu oluşur.

ADET DÜZENSİZLİKLERİ:

Normal bir adet döngüsünün müddetinin 28 gün olduğu kabul edilir. Bu mühlet bir evvelki âdetin başlangıcından öbür âdetin birinci gününe kadar olan periyodu kapsamaktadır. Yani, bir adetli kalınan periyot + bir pak kalınan periyot kadardır. Başka taraftan müddeti 21 günden az ve 35 günden uzun adet döngüleri olağandışı döngüler olarak kıymetlendirilir.

İDRAR KAÇIRMA:

İdrar kaçırma bilhassa son yıllarda doktorların daha çok karşılaştığı fonksiyonel/yapısal bayan hastalıklarından biridir. Bunun sebebi, hadiselerin artışından çok insanların ortalama ömürlerinin uzaması ve beklenen hayat kalitesinin artmasıdır.

MİYOMLAR VE URLAR:

Dokulardaki olağan dışı doku büyümelerine tümör ya da ur denilmektedir. Tümör ya da urlarında altında yatan olan birçok sebep olabilir. Bu olağandışı doku büyümeleri yeterli huylu ya da makûs huylu olmak üzere ikiye ayrılırlar…

ENFEKSİYONEL BAYAN HASTALIKLARI:

Enfeksiyonel Kadın Hastalıkları adından da anlaşılabileceği üzere dışarıdan gelen çeşitli mikroorganizmaların bayan üreme organlarında oluşturduğu enfeksiyonlar ve bunlardan kaynaklanan sorunların genel ismidir. Bu mikro organizmalar vakit zaman cinsel yolla bulaşabilen hastalıklardan kaynaklı olabildiği üzere bazen de hijyen sorunlarından kaynaklanabilmektedir. Burada tabir edilmesi gereken öbür bir konu bayan genital bölgesinin erkeklere göre yapısal olarak enfeksiyonlara daha açık olduğu ve bayanların bu hususta daha dikkatli olmaları gerektiğidir. Esas enfeksiyonel bayan hastalıkları aşağıdaki üzeredir:

Vajinal Akıntılar
Vajinal Mantar Enfeksiyonları
Bakteriyel Vajinit
Servikal Enfeksiyonlar
Bartholin Absesi ve Kisti
İdrar Kesesi Enfeksiyonu (Sistit)
Pelvik İnflamatuar Hastalık
Genital Uçuk (HSV)
HPV Kaynaklı Enfeksiyonlar

VAJİNAL AKINTILAR:

Vajinal akıntılardaki anormallikler neredeyse tüm enfeksiyonel bayan hastalıkları’ nın ortak özelliğidir. Bu sebeple öncelikle vajinal akıntının ne olduğu konusuna değinmek gerekmektedir. Öncelikle vajinal akıntı doğal bir durumdur ve doğurganlık çağındaki bayanların tamamında az ya da çok bulunur. Değerli olan bu akıntının sebebi, niteliği ve size rahatsızlık verip vermediğidir…

VAJİNAL ENFEKSİYONLAR:

Genital bölge enfeksiyonlarını kaynaklandıkları bölgeye ve enfeksiyona neden olan mikro organizmanın cinsine nazaran isimlendirmekteyiz. Buna nazaran bu enfeksiyonları enfekte ettikleri bölgeye nazaran sınıflandırırsak:

1-Vajinal Enfeksiyonlar: Dış genital organla rahim ağzı ortasındaki bölgede meydana gelen enfeksiyonlardır…

HPV VE RAHİM AĞZI KANSERİ:

HPV, Human Papiloma Virus ya da insan siğil virüsü, daha çok cinsel yolla bulaşan bir virüstür. Bedenin farklı böğlerinde hücre çoğalması, siğiller ve kanserlere bilhassa de rahim ağzı kanserlerine yol açabilmektedir. Bayanlardaki Rahim Ağzı kanserlerinin en büyük nedeni de esasen bu virüstür. Ayrıyeten tekrar bayan ve erkeklerde çeşitli genital bölge kanserlerine sebep olabilmektedir…

RAHİM ANOMALİLERİ VE KASIK AĞRILARI

1.Uterin Anomaliler (Rahim Anormallikleri) :

Yapısal bayan hastalıkları ‘ndan olan Uterin Anomaliler kabaca doğuştan gelen uterus (rahim), serviks (rahim ağzı) ya da vajinada görülen anormalliklerdir. Bu anomaliler: Çift rahim, çift serviks ya da çift vajina halinde; rahim ve vajina içinde bölmeler (perdeler) formunda, ya da daha az olarak rahim ya da vajinanın gereğince gelişememesi biçiminde görülebilmektedir. Bu anomaliler bazen gebeliğe pürüz olacak formda önemli olabilirken bazen de hiç belirti vermeyebilir.

Belirttiğimiz üzere bazen hiçbir belirti vermeyen bu anomaliler bazen Kısırlık/İnfertilite/Gebe kalamama, Tekrarlayan düşükler, Erken doğum, Amniyon suyunun erken gelmesi, Anne karnında bebek vefatları ve Doğum esnasında bebeğin zıt gelmesi üzere bir kadro problemlere neden olabilmektedir.

Rahim anomalilerinin en çok görüleni rahim içi perdesi de denilen Uterin Septumdur. Rahim olağanda iç kısmı boş şişirilmemiş balon biçiminde bir organdır. Uterin septum’da bu boşluk bir perde ile iki kesime ayrılmıştır. Bu perde bazen rahim ağzına kadar uzanırken birtakım durumlarda vajina boyunca daha uzanabilmektedir. Bu hastalar ekseriyetle hamile kalmakta zorlanmazlar lakin düşük ve erken doğum hadiseleri daha sık görülmektedir.

Gebe kalamama ve düşükler üzere önemli külfetlere neden olabilen rahim anomalilerinin büyük bir kısmı cerrahi müdahale ile tedavi edilebilmektedir.

2.Kasık Ağırları:

Yapısal bayan hastalıklarından bir başkası olan Kasık Ağrıları bayanlarda en çok rastlanan jinekolojik şikâyetlerdendir. Bu ağrılar birden fazla vakit bayan üreme organlarından kaynaklı problemlerin birer göstergesi olsalar da öbür sebeplerden de kaynaklanabilirler, Hatta bariz bir sebepten kaynaklanmayan ağrılar da olabilmektedir. Gençlikte, evlilik öncesinde ve menopozdan sonra çok fazla görülmeyen bu ağrılar daha çok üreme çağındaki evli bayanlarda görülmektedir.

Kasık ağrıları bayan üreme organlarından kaynaklı olanlar başta olmak üzere birçok sebepten ötürü olabilirler. Buna nazaran başlıcaları şunlardır:

Adet ağrılarında kaynaklı ağrılar,
Yumurtlama ağrıları,
Miyomlardan kaynaklı ağrılar,
Rahimde, yumurtalıklarda ve yumurtalık tüplerinde enfeksiyondan kaynaklı ağrılar,
Yumurtalık kistlerinden kaynaklı olanlar,
Karın içi yapışıklıklardan kaynaklı olanlar,
İdrar yolu enfeksiyonlarından kaynaklı olanlar,
Barsak iltihaplarından kaynaklı olanlar,
İskelet sisteminden kaynaklı ağrılar,
İdrar yolu ya da böbrekte taş, kum olmasından kaynaklananlar.

Kasık ağrıları birden fazla vakit kadınlık organlarından kaynaklansa da çok çeşitli sebepleri olabilmektedir. Bu sebeple teşhisine de sırası ile kadınlık organlarının durumunun denetim edilmesi ile başlanır. Buna nazaran bu şikâyetle gelenlere;

Jinekolojik muayene,
Karın Muayenesi
İdrar Testleri ve gerekli durumlarda ise
Kan testleri ve Tomografi üzere ileri görüntüleme formülleri uygulanabilir.

Kasık ağrıları başta jinekolojik rahatsızlıklar olmak üzere birçok sebepten kaynakladığı için tedavisinde de öncelikle hangi sebepten kaynaklandığını tespit etmek değerlidir. Şayet ağrılar kist, miyom üzere nedenlerden kaynaklanıyor ise tedavi bunlara dönük olmakta, Şayet ağrılar rahim ve yumurtalık üzere kadınlık organlarındaki enfeksiyonlardan kaynaklı ise ekseriyetle antibiyotik tedavisi kâfi olmakta, Ağrıların sebebinin altında her hangi bir jinekolojik durum yoksa hastalar ilgili branş hekimlerine yönlendirilirler.

Hem enfeksiyonel hem de yapısal bayan hastalıkları ‘ndan olabildiğince az etkilenmek ve mevcut problemleri kısa müddette çözebilmek için, genital bölge hijyenine olabildiğince dikkat etmeli, düzenli olarak Jinekolojik Muayene olmalı ve genital bölge ile karşılaşacağımız tüm olağan dışı durumlarda bir Kadın Doğum Uzmanına danışılmalıdır.

PIH, GENİTAL UÇUK, BARTHOLİN APSESİ VE SİSTİT

1-PIH (Pelvik İnflamatuar Hastalık):

Pelvik İnflamatuar Hastalık, rahim, fallop tüpleri ve yumurtalıklarda gelişen enfeksiyonel bayan hastalıklarına verilen genel isimdir. Hastalık, hastalık yapan mikropların rahim ağzını aşarak bu bölgelere ilerlemeleri ve buraları enfekte etmeleri ile ortaya çıkar. Bu hastalığa sebep olan daha çok cinselle yolla geçen gomore (bel soğukluğu) yahut Klamidya üzere mikro organizmalardır. Tedavi edilmediği takdirde kısırlık dâhil bir çok soruna neden olabilen epey tehlikeli bir hastalık çeşididir.

Pelvik İnflamatuar Hastalık Belirtileri:

Pelvik İnflamatuar Hastalık, bazen şiddetli belirtiler vermekle birlikte bazen de hiç belirti vermeyebilir. Lakin her halükarda bu hastalık bayan üreme organlarına çok önemli ziyanlar verebilmektedir.

Hastalığın esas belirtileri şunlardır:

Anormal vajinal akıntılar
Karnın alt ve sağ üst kısmında ağrı
Adet kanaması anormallikleri
Ateş, halsizlik, bulantı ve kusma
Ağrılı idrar yapma
Ağrılı cinsel ilişki

Pelvik İnflamatuar Hastalıkta Tedavi ve Korunma:

Pelvik İnflamatuar Hastalık tedavi edilmekle birlikte teşhisi güç bir rahatsızlıktır. Belirtileri öbür vajinal ve Servikal enfeksiyonlar, dış gebelik ve apandisit üzere benzerlik göstermektedir. Teşhis için kan testleri ve rahim ağzından örnekler alınabilir, ultrason ve laparoskopi teknikler kullanılabilir. PIH tedavisi antibiyotiklerle yapılır şayet kâfi olmazsa cerrahi müdahale gerekebilir.

2-Genital Uçuk (HSV) Nedir:

Bildiğimiz uçuk virüsünün tıp lisanındaki kısaltılmış ismi HSV’dir. HSV’ nin Tip 1 ve Tip 2 olmak üzere iki çeşidi mevcuttur. Bunlardan Tip 1 bir ağız-dudak bölgesinde görülen olağan uçuklara sebep olan virüstür. HSV Tip 2 ise genital bölgede misal uçuk yaraları çıkmasına neden olur. Hastalık kendini genital bölgede sulu lezyonlar, kızarıklık, kaşıntı ve ağrı ile gösterir. Genital uçuk, deri teması ile geçen bir virüstür. Lakin virüsün bir diğerine geçebilmesi için lezyonların faal olması gerekir. Virüs bedene bir kere bulaştıktan sonra artık bedenden hiç ayrılmaz. Beden direnci düştükçe lezyonlar ortaya çıkar, daha sonra lezyonlar belirli bir mühlet sonra tekrar kaybolurlar. Virüsün bir diğerine geçebildiği devir bu lezyonların olduğu periyotlardır, dolayısı ile bulaşma yaraların olmadığı periyotta görülmez.

a-Genital Uçuk Belirtileri:

Genital Uçuk, kimi bireylerde virüs bulaşsa bile hiçbir belirti göstermez. Bu küme virüs bulaşanların yaklaşık beşte biri kadardır. Öteki taraftan hastaların büyük bir kısmı da belirtilere ve lezyonlara karşın kendilerinde HSV olduğunun farkında değillerdir. Bunun bir sebebi belirtilerin ve lezyonların süreksiz olması ve hiçbir tedavi uygulanmasa bile bir mühlet sonra tabiatıyla yok olmasıdır. Virüs birinci bulaşmadan bir mühlet sonra genital bölgede çok şiddetli kaşıntı ile ortaya çıkar. Öbür belirtileri, kasık, kaba etler ve dış genital bölgede sulu, kızarık iltihabi ağrılı lezyonlar halindedir.

b-Genital Uçuk Tedavisi:

Genital Uçukların, öbür Tip uçuklarda da olduğu üzere kalıcı bir tedavisi kelam konusu değildir. Yani virüs bir kere bulaştıktan sonra ömür uzunluğu bedeninizde kalacak ve bağışıklığınız zayıfladıkça uçuklarla kendini gösterecektir. Fakat şayet bu türlü bir bulaşı kelam konusu değilse ve partnerinizde bu türlü bir sorun varsa bilhassa uçukların çıktığı devirde cilt temasından sakınmak yararlı olacaktır. Bulaştı ise de spor, sağlıklı beslenme üzere sistemlerle beden direncinizi yüksek tutarak en azından uçukların çıkmasını mani olabilirsiniz.

3- Bartholin Apsesi:

Bartholin bezleri, vajina girişinde sağlı sollu bulunan ve cinsel bağlantı sırasında bağlantıyı kolaylaştırmak gayesi ile sıvı salgılayan yapılara verilen isimdir. Bartholin bezleri her hangi bir sebeple salgılaması gereken sıvıları salgılamaz ise bu sıvılar içeride birikerek kistler oluşturur. Büyüyen Bartholin kistleri bir formda enfekte olursa bunlara Bartholin apsesi diyoruz.

Bartholin kistlerinin sebepleri tam olarak bilinmese de apsenin sebepleri enfeksiyonlardır. Bu enfeksiyonel rahatsızlığın genel belirtileri:

1-Dış genital bölgede (dış dudaklarda) büyüyen iki ya da tek taraflı şişlik,

2-Dış genital organda ağrı,

3-Yürürken zorlanma ve ağrı,

4-Cinsel münasebette ağrı yahut ağrı sebebi ile alakaya girememe

5-Ateş, halsizliktir.

Kistler enfekte olmuşsa ve önemli manada rahatsızlık veriyorlarsa cerrahi müdahale ve antibiyotik tedavisi ile tedavi edilmektedirler.

4-Sistit (İdrar Kesesi Enfeksiyonu):

Sistit, İdrar kesesinin enfekte olduğu bir hastalıktır. Aslında çok değerli olmayan ve kolay tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır, Fakat ihmal edilirse mesane ve böbreklerde kalıcı hasarlara neden olabilir. Sistit hem bayan hem de erkeklerde görülebilen bir rahatsızlık olmasına karşın Bayanlarda idrar kanalı erkeklere nazaran daha kısa olduğu için bayanların bu hastalığa yakalanma riski çok daha fazladır.

Sistit (İdrar Kesesi İltihabı) Belirtileri: