Aztekler günümüze gelememesinin sebebi olarak bilinen Salmonella salgını, tekrar ortaya çıktı.
ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezleri (CDC), ülkede Salmonella olaylarında artış kaydedildiğini bildirdi.
CDC, perşembe günü itibariyle 36 eyalette toplam 592 hadise tespit edildiğini doğruladı.
Koronavirüs salgını tasası devam ederken ortaya çıkan Salmonella nedir, nasıl bulaşır ve belirtileri nelerdir merak ediliyor. Salgının en değerli bulaş kaynağı besinler olarak biliniyor.
Peki Salmonella nedir? İşte merak edilenler…
SALMONELLA NEDİR?
Salmonella, Enterobacteriaceae familyasında yer alan, çubuk formunda bir bakteridir. Yaklaşık 2000 alt tipi insanlarda hastalığa neden olur.
Salmonella typhi (tifo) ve Salmonella paratyphi (paratifo) sadece insanlarda enterik ateş (tifo, paratifo) olarak isimlendirilen ve vakit zaman salgınlarla seyredebilen hastalıklara neden olan tiplerdir. Bunların dışında kalan salmonella alt tipleri non-tifoidal salmonellalar olarak isimlendirilir.
SALMONELLA BAKTERİSİ NASIL BULAŞIR?
- Kaynağı bilinmeyen, kontamine (bakteri bulaşmış olan) suların içilmesi ve kullanılması,
- İçme ve kullanma sularının gereğince klorlanmaması nedeni ile bulaşabilir.
- Salmonella taşıyan ve uygun pişirilmemiş et, yumurta, süt ve süt eserleri üzere besinler,
- Pastörize edilmemiş süt yahut meyve suyu, peynir,
- Kontamine (kirli) çiğ zerzevat ve meyve, baharat ve çerezler yoluyla da bulaşma olabilir.
- Hasta kümes hayvanları ile temastan sonra,
- Özellikle yılan, kaplumbağa, kertenkele üzere sürüngenler, kurbağalar, kuşlar ve civciv üzere evcil hayvanlar ile temastan sonra hijyen kurallarına uyulmaması halinde bulaşma olabilir.
- Bakteri hasta insanlardan öbür insanlara da bulaşabilir.
SALMONELLA BELİRTİLERİ
Salmonella bakterisinin bedene alınmasından yaklaşık 12-72 saat sonra ishal, ateş, bulantı, kusma ve karın krampları formunda hastalık belirtileri ortaya çıkar.
Hastalık çoklukla 4-7 gün sürer ve birçok kişi tedavi olmadan güzelleşir. Birtakım bireylerde, ishal hastanın hastaneye yatmasını gerektirecek kadar şiddetli olabilir.
Yaşlılar, bebekler ve bağışıklık sistemi yetersiz olan bireylerde hastalık daha önemli seyreder.
TEDAVİSİ
Salmonella enfeksiyonlarının kesin tanısı dışkı, kan, idrar ve enfeksiyon odağından alınan örneklerle test edilerek konulur.
Hastalığın tedavisi hasta kişinin semptomlarına bakılarak tabip tarafından belirlenen antibiyotik ve dayanak tedavisi ile yapılır.
SALMONELLA SALGINI VE AZTEKLER
Aztekler, Avrupa topraklarından uzak oldukları için birtakım hastalıklardan haberdar değillerdi. Avrupa ise çok çeşitli hastalıkları yaşıyor ve bir mühlet sonra bedenleri o hastalıklara karşı bağışıklık kazanıyordu. Ayrıyeten tıp da Azteklere nazaran daha ilerideydi. İspanyol istilacılar Aztek topraklarına geldiklerinde beraberlerinde hastalık da getirdi
1545 yılında Aztekler ortasında büyük bir salgın meydana geldi. Hastalığın bulaştığı şahıslar sayıklama, dizanteri, felç üzere durumlar yaşıyor, bol ölçüde kanama ve kusma belirtileri gösteriyorlardı.
5 ila 15 milyon insanın öldüğü, Aztek nüfusunu yüzde 80’ini yok eden bu hastalığın ne olduğu ise yıllar sonra bulundu.
Max Planck Institute’den evrimsel genetikçi Johannes Krause’nin öncülüğündeki araştırma grubu, Meksika’nın güneyindeki yüksek kesitlerde gömülmüş 29 insanın dişlerindeki DNA’yı çıkartıp sekansladılar. Salmonella salgınının bu ölümlere yol açtığını, Aztek kültürünü yok ettiği belirlendi.
