Türkiye’nin yakın siyasi tarihinde derin izler bırakan devirlerden biri kuşkusuz 1990’lı yıllardı.
Özellikle Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerinde artan çatışma ortamı, devlet içindeki karanlık yapılarla anılan faili meçhul cinayetler ve zorla kaybettirmelerle hafızalara kazındı.
Bu periyodun en çarpıcı simgelerinden biri ise Beyaz Toros olarak bilinen Renault marka arabalar oldu.
Beyaz Toroslar, toplumsal hafızada hala merak uyandırmaya devam ediyor.
Peki, Beyaz Toros olayı nedir, nasıl ortaya çıktı ve neden bu kadar kıymetli bir sembol haline geldi? İşte derlediğimiz bilgiler…
BEYAZ TOROS’A BİNMEK
Halk ortasında “birini Beyaz Toros’a bindirdilerse bir daha geri dönemez” algısı yerleşmişti.
Araçlar birden fazla vakit sivil görünümlü bireylerce kullanılıyor; “polisiz, bizimle gelmeniz gerekiyor” denilerek beşerler zorla araca bindiriliyordu.
Ardından bu bireylerin bir kısmı aylar sonra meyyit bulunuyor, bir kısmından ise bir daha haber alınamıyordu.
Beyaz Toroslar, bilhassa JİTEM kontaklı operasyonlarla özdeşleşti. “Yeşil” kod isimli Mahmut Yıldırım üzere isimler bu devrin faili meçhul olaylarında öne çıktı.
BEYAZ TOROS’UN ANLAMI
Beyaz Torosların tercih edilmesinin resmi bir açıklaması olmamakla birlikte, devletin işlediği hataları gizlemek için beyaz rengin seçildiği düşünülmektedir.
Bu araçlar bazen yalnızca korkutma gayesiyle sokaklara park edilerek, “gözümüz üzerinizde” bildirisi vermek için kullanılmıştır.