Editör: Hasret Kıral
İnsanlar gerek hasta olmadan evvel gerekse sıhhatlerini korumak için hastalıkları tanımayı tercih ediyor. Bu hastalıklardan birisi olan beyin felciyle hastalığı ilgili ayrıntılar…
BEYİN FELCİ NEDİR?
Beyin felci, kas aktivitesi ve beden duruşu ile ilgili bir küme sorunu tanımlayan rahatsızlıktır. Beyin şimdi gelişme evresindeyken meydana gelen hasar sonrasında gelişir. Belirti ve bulgular süt çocukluğu ve okul öncesi devirde kendisini göstermeye başlar. Olağandışı refleksler, bedenin gevşekliği, gövde ve ekstremitelerde sertlik, duruş bozuklukları ve yürüme bozukluğu, serebral palsili çocuklarda görülebilen belirtiler ortasında yer alır. Serebral sözü beyin manasına gelir. Palsi ise hareket zayıflığı ve felç durumunu söz etmek için kullanılır. Serebral palsi ya da öbür bir tabirle beyin felci, temel olarak kasların tonusunu, hareketini ve kişinin motor hünerleri etkileyen bir sorundur. Bedenin koordineli ve gayeli bir halde hareket etme kabiliyetini mahzurlar. Teneffüs, mesane ve bağırsak denetimi, yeme ve konuşma üzere motor maharetleri ve kasları içeren öteki beden işlevlerini da etkileyebilir.
BEYİN FELCİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
-Yuvarlanma, tek başına oturma yahut sürünme üzere motor marifet gelişiminde gecikmeler
-Kas tonusunda çok sertlik ya da gevşeklik üzere değişiklikler
-Konuşma gelişiminde gecikmeler ve konuşma zorluğu
-Kaslarda spastisite ismi verilen sertlik ve abartılı refleksler-Ataksi olarak isimlendiren kas
koordinasyonu zayıflığı
-Titreme ve istemsiz hareketler
-Sık sık düşme
-Yutma problemleri
-Vücudun bir tarafını tercih etme, örneğin objeleri daima tıpkı elle tutma
-Nöbet, zihinsel yetersizlik ve körlük üzere nörolojik problemler
BEYİN FELCİ TEDAVİ FORMÜLLERİ NELERDİR?
kesin bir tedavisi yoktur. Tedavinin gayesi sınırlamaları düzgünleştirmek ve komplikasyonları önlemektir. Serebral palsili çocuklar ve yetişkinler bir tıbbi bakım grubuyla uzun periyodik tedaviye gereksinim duyarlar. Bu bakım takımında yer alan sıhhat profesyonelleri aşağıda sıralanmıştır:
Çocuk tabibi: Tedavi planını yapar ve tıbbi bakımı denetler.
Pediatrik nörolog: Beyin ve hudut sistemi bozuklukları olan çocukların teşhis ve tedavisi için eğitilmiş tabiptir. Serebral palsili çocukların bakım ve tedavisine dahil olabilir.
Ortopedist: Kas ve kemik bozukluklarını tedavi etmek için eğitilmiş uzman doktor olan ortopedist, kas meselelerinin teşhis ve tedavisinde yardımcı olur.
Fizyoterapist: Serebral palsili çocukların kaslarını güçlendirmelerine ve yürüme marifetini geliştirmelerine yardım eder.
Mesleki terapist (Ergoterapist): Çocuklara öz bakım marifetlerini geliştirmek ve günlük aktivitelere yardımcı adaptif eserleri kullanmayı öğretmek için takviye sağlar.
Dil ve konuşma terapisti: Konuşma ve yutma sorunları çeken çocuklara dayanak eğitim verir.
Özel eğitim öğretmeni: Çocukların yaşlarına uygun davranışlar ve toplumsal maharetler geliştirmesine yardımcı olur. Öğrenme zahmetini ele alır, eğitim muhtaçlıklarını belirler ve uygun eğitim kaynakları ile eğitim verir.
Serebral palsi tedavisinde multidisipliner bir yaklaşım kelam hususudur. İlaç tedavisi, fizyoterapi, uğraş terapisi (ergoterapi), konuşma terapisi, özel eğitim ve gerekli durumlarda bot0ks ya da cerrahi tedaviler uygulanır.
Fizik Tedavi Yöntemleri
Doğumdan sonraki birinci 1-2 yıl boyunca fizyoterapistler ve ergoterapistler baş ve gövde denetimi, yuvarlanma, yürüme ve kavrama üzere mevzularda takviye sağlarlar. Ergoterapistler, stratejiler ve uyarlanabilir ekipmanlar kullanarak çocuğunuzun meskende, okulda ve toplumdaki günlük aktivitelere ve rutinlere bağımsız iştirakini teşvik etmek için çalışır.
Kas kasılmasını rahatlatma
Daha çok estetik alanda kullanımıyla ön plana çıkan bot0ks, serebral palsi tedavisinde de kullanılabilir. Bot0ks, kaslardaki çok kasılma sonucu oluşan sertlikleri gidermede tercih edilir. Böylelikle ilgili kasların güçlendirilmesi için yapılan fizik tedavi çalışmaları daha aktif bir biçimde uygulanabilir. Bot0ks, ayrıyeten kasılmanın neden olduğu düşünceyi gidererek hastaları rahatlatır. Bot0ks uygulaması ile kaslardaki kasılma azaltılırsa kasların işlevselliği de artar. Spastisite nedeniyle çocukların büyümesi yavaşlar. Bu nedenle bot0ks, büyüme sıkıntısına da tahlil sunabilir. Kesin tedavisi olmayan bu rahatsızlıkta erken teşhis ve müdahale ile bireyin ömür kalitesinde olumlu değişiklikler sağlanabilir. Bu nedenle çocuğunuzda bu rahatsızlığa dair belirti ve bulguları fark etmeniz halinde sıhhat kuruluşlarına başvurarak uzman doktorlardan yardım almanız önerilir. Kas kasılması rahatlatması ve fizik tedavi metotları hakkında ayrıntılı bilgi ve randevu almak için Çocuk Ortopedisi kısmından bilgi ve randevu alabilirsiniz.
