CEYLAN SAĞLAM
Birleşik Dokumacılık Dokuma ve Deri Personelleri Sendikası (BİRTEK-SEN), Gaziantep’te Merinos halı fabrikasında çalışan 33 yaşındaki İbrahim Halil Yabatı’nın bel fıtığı olduktan sonra, tazminatsız bir formda işten atıldığını argüman ederek olaya reaksiyon gösterdi. BİRTEK-SEN Genel Başkanı Mehmet Türkmen, “7 yıl çalışmış orada bel fıtığına yakalanmış, rapor aldığı için, rapor sorun oluyor diye müsaade kullanmak istemiş, yıllık müsaadesini bile vermemişsiniz bir de üstüne emekçiyi işten atmışsınız. Halı dalında, kesimin devi olan Merinos üzere bir fabrikada bir personel, 7 yıl çalışıp bel fıtığı olma kıymetine gece gündüz çalışıp sonra tazminatsız işten atılıyorsa, şartları berbat fabrikalardaki personellerin durumu hakkında da bize fikir veriyordur. Bu emekçi arkadaşımız için avukatımız süreçleri başlattı. Biz bununla kalmayacağız. Şayet Merinos bu mağduriyeti çözmezse bu kabul edilebilecek bir şey değil, bu arkadaşımızın yine işe alınması için uğraşımızı sürdüreceğiz. Gerekirse Meclis’te gündeme getireceğiz” dedi.
BİRTEK-SEN, Gaziantep’te Merinos halı fabrikasında çalışan 33 yaşındaki İbrahim Halil Yabatı’nın bel fıtığı olduktan sonra, tazminatsız bir halde işten atıldığını duyurdu. BİRTEK-SEN’in 31 Temmuz’da Twitter hesabından yaptığı paylaşımda şunlar kaydedildi:
“İbrahim Halil Yabatı. 33 yaşında. 7 yıldır Merinos’ta çalışıyor. Merinos’taki pek çok emekçi üzere bel fıtığına yakalandı. Geçtiğimiz Kurban Bayramı’nda beli kitlendi. Rapor aldığı için ihtar aldı, kullanmadığı yıllık müsaadesini istedi vermediler. Üstüne tazminatsız işten attılar… Vardiya amirine bilgi verdiği halde devamsızlık yazıldı. O haldeyken, adeta sürüne sürüne fabrikaya gitti. Buna karşın tazminatsız işten atıldı. Artık Merinos yönetimine soruyoruz: Bel fıtığı olana kadar çalıştırıp sonra işten attığınız emekçiyi işe alıp özür dileyecek misiniz?”
“GAZİANTEP’TE İŞVERENLER KANUNLARIN ÜSTÜNDE Mİ”
EMEP Gaziantep Milletvekili Sevda Karaca ise, BİRTEK-SEN’in kelam konusu paylaşımını alıntılayarak Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’na şu soruyu sordu:
“7 yıllık Merinos işçisi İbrahim Halil Yabati’yi daha 33 yaşındayken bel fıtığı hastası yapan ağır çalışma şartları değilse nedir? Bir personel hasta olduğunda, rapor almak hakkı değil mi? Rapor aldığı için ihtar vermek hangi hukukta var? Yıllık müsaadesini kullanmak istediğinde neden müsaadesini kullanamadı? Bel fıtığı olan ve durumu ağırlaşan bir emekçiyi zoraki işe çağırmak ne oluyor? Pekala ya neye nazaran tazminatsız işten çıkardınız? Merinos patronu iş maddelerine tabi değil mi? Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Antep’te patronlar kanunların üstünde mi?”
BİRTEK-SEN Genel Başkanı Mehmet Türkmen Gaziantep’teki dokuma emekçilerinin yaşadığı problemleri ve işten tazminatsız çıkarılan İbrahim Halil Yabatı hakkında şunları söyledi:
“DIŞARIDAKİ SICAKLIĞIN İKİ KATI SICAKLIKLARDA PERSONELLER ÇALIŞMAYA DEVAM EDİYOR”
“Merinos’taki son örnek İbrahim Halil Yabatı hakkında personel arkadaşımızın yaşadığı mağduriyet, bilhassa dokuma kesiminde pek çok iş kolunda olduğu üzere çalışanların iş sıhhati ve güvenliğinin ne kadar berbat durumda olduğunu gösteriyor. Daha dün Osmaniye’de bir dokumacılık fabrikasında Esin Albayrak isminde 40 yaşında bir personel çalıştığı yerde kötüleşerek hayatını kaybetti. Burada sıcaklar çok fazla. İnsanların hayatını tehlikeye atan seviyede. Hatta ilgili bakanlıklar makul saatlerde dışarıya çıkmayın diye uyarıyorlar fakat insanları dışarı çıkmayın denen bu şartlarda, üstelik fabrikaların yarattığı ısının da eklendiğini düşünürseniz olağanda dışardaki sıcaklığın iki katı, üç katı çıkan sıcaklıklarda personeller çalışmaya devam ediyor. Bu fabrikaların pek birçoklarında ne yazık ki klima sistemi ya hiç yok ya da büsbütün yetersiz. Bu yüzden bir dokuma emekçisi hayatını kaybetti.
Bu emekçi arkadaşımızın yaşadığı dokuma fabrikalarında çalışanların hangi şartlarda çalıştığının kıymetli bir örneği. Ben de eski bir dokuma personeliyim, halı dokuma emekçisiyim. Merinos benim de evvelce çalıştığım bir fabrika. Ben orada çalışırken de bel fıtığına yakalandım fakat ben kısa müddet sonra işi bıraktığım için ilerlemedi. Merinos’ta bunu çok sık duyuyoruz. Üstelik Merinos, Gaziantep’te halı fabrikaları içinde, fiyat ve şartlarından ötürü en kurumsal en yeterli fabrikalarından biri olarak biliniyor. Bilhassa hak gaspları, yasa dışı uygulamalar üzere şeylerin de en az yaşandığı fabrikalardan biri olarak bilinir. En uygun bilinen fabrikanın durumu görmek, başka fabrikadaki emekçilerin hangi şartlarda çalıştığını anlamak bakımından fikir verir diye düşünüyorum.
“SAHİP OLDUKLARI SERVET, İBRAHİM HALİL ÜZERE ÇALIŞANLARIN BELİNE BASARAK ÇIKTIKLARI BASAMAK”
Merinos Erdemoğlu Holding’e bağlıdır. Merinos’un işvereni İbrahim Erdemoğlu bu yıl açıklanan listede Türkiye’nin en zenginleri listesinde birinci sırada. Kardeşi, tekrar bu fabrikanın işverenlerinden Ali Erdemoğlu’da üçüncü sırada. Yani Türkiye’nin en zenginlerinden üç şahıstan ikincisi Merinos fabrikasının işverenleri. Lakin Merinos’ta çalışan personellerinde durumu da İbrahim Halil örneğinde olduğu üzere. Bir tarafta Türkiye’nin en zenginleri listesine giren fabrikanın işvereni var, öbür tarafta da 7 yıldır bu fabrikada çalıştığı halde hala kirada oturan bir de bu fabrikada bel fıtığına yakalanan ve bel fıtığından ötürü rapor alıp müsaade istediği için devamsızlıktan tazminatsız işten atılan bir personel var. Burada şunu görmek gerekiyor, çalışmayacak duruma gelen bir emekçinin ya da dokumada çalışırken çalıştığı yerde kötüleşip ölen bir çalışanın, bu dokumacılık işverenlerinin elde ettiği servet ortasında direkt bir bağ var. Şunu söyleyebiliriz, Merinos işvereninin Türkiye’nin en zengini olmasını aslında İbrahim Halil üzere çalışanların bel fıtığı olma kıymetine bu bahta sahip oluyor. Bu şu demek, sahip oldukları servet, sahip oldukları zenginlik İbrahim Halil üzere emekçilerin beline basarak çıktıkları basamak. Geride yüzlerce personelin meslek hastalığına, çalışmayacak duruma gelene kadar meslek hastalığına yakalanması ve bir o kadar da personelin hayatını kaybetmesi kıymetine bu zenginlikler elde ediliyor. O yüzden Merinos’ta bu olayın münferit olmadığını söylemek isterim. Zira Merinos personelleri içinde, bilhassa beş yıldan fazla çalışmış emekçilerin birçoklarında bel fıtığı boyun fıtığı üzere aslında meslek hastalığı diyebileceğimiz hastalıklar var.
“20 YIL EVVEL 3 KİŞİNİN YAPTIĞI İŞİ ARTIK BİR KİŞİ YAPIYOR
Merinos’ta şöyle bir uygulama var, görece fiyatlar öbür fabrikalara nazaran biraz daha fazladır. Lakin örneğin bu fabrikada çalışan bir emekçi öbür fabrikalara nazaran çok daha fazla çalışmak zorundadır. Ben 20 yıl evvel çalıştım o fabrikada. Benim çalıştığım periyotta 3 kişinin yaptığı işi Merinos’ta artık bir kişi yapıyor. Ben 20 yıl evvel Merinos’ta dokuma kalfasının aylığı taban fiyatın tam 4 katıydı. Ancak artık taban fiyatın iki katına kadar düşmüş durumda. Geride kalan 20 yılda Merinos’ta çalışan bir emekçi 2 kişinin yaptığı bir işi bir kişi yapıyor. 20 yıl evvel bir kişinin aldığı fiyatı iki şahsa paylaştırıyorlar ve fiyatları de birebir formda erimiş. Bu aslında sömürünün boyutunun ne kadar yüksek olduğunu gösteriyor. Bunun sonucunda, İbrahim Hali örneğinde olduğu üzere emekçiler, yıllarca çalıştıktan sonra bel fıtığı, boyun fıtığı üzere işyerinin yüksek temposuna ayak uyduramayacak hale geliyorlar. Buna ayak uyduramayınca çok sık rapor almak zorunda kalınca da kapı önüne atılıyorlar.”
“İŞÇİ ARKADAŞIMIZI TAZMİNATSIZ İŞTEN ATIYORLAR”
Türkmen, Yabatı’nın işyerinde yaşadığı sıkıntıları ise şöyle anlattı:
“Burada İbrahim Halil Yabatı örneğinde yaşanan olay şu; personel arkadaşımız 7 yıldır bu fabrikada çalışıyor. Ağır şartlarda çalışıyorlar. Bu tempo sonucunda bu personel bel fıtığına yakalanmış lakin haberi bile yok. Geçtiğimiz Kurban Bayramı’nda evdeyken beli kitleniyor. Bunun üzerine rapor alıyor. Raporu bitmeden birkaç gün evvel duyuyor ki işyerindeki kısmının müdürü rapor almasını sorun ediyormuş. Emekçi arkadaşımız da vardiya amirini arıyor ve diyor ki; ‘ben işten çıkmak istemiyorum, işimden mutluyum. Benim işe gereksinimim var ancak benim durumum bu. Bel fıtığı oldum, belim kitlendi. Şayet rapor sorun oluyorsa iş yeri için, benim yıllık müsaadem var içeride kullanmadığım. Bana müsaade verin. Rapor almayayım müsaadeye sayın diyor. ‘
Normalde senelik müsaade personelin tatil hakkı için kullanılması. Emekçi rahatsız olduğunda rapor alır aslında. Ancak personel bunu bile gözden çıkarıyor, fedakarlık yapıyor. Bunu bile yapmıyorlar, gitmediği rapordan sonra, gitmediği günleri 3 gün devamsız yazıyorlar. Personel bu durumu anlatmak için fabrikaya gidiyor, vardiya amiri ile görüşüyor. Emekçi vardiya amirinden küfür hakaret işitiyor. Sonra emekçi müdüre şihayet edince, emekçiyi hakaret konusunda haklı buluyor; vardiya amirini işten atıyorlar. Ancak vardiya amirini tazminat vererek işten atıyorlar. Bu personel arkadaşımızı da tazminatsız işten atıyorlar. Bu türlü bir durum. 7 yıl çalışmış orada bel fıtığına yakalanmış, rapor aldığı için rapor sorun oluyor diye müsaade kullanmak istemiş, yıllık müsaadesini bile vermemişsiniz bir de üstüne emekçiyi işten atmışsınız.
“MESLEK HASTALIĞI OLARAK KAYDA GEÇİRMEK NEREDEYSE İMKANSIZ”
Sendika avukatının, personel İbrahim Halil Yabatı için tüzel sürecin başlattığını belirten Mehmet Türkmen, şunları söyledi:
“Halı bölümünde, dalın devi olan Merinos üzere bir fabrikada bir personel, 7 yıl çalışıp bel fıtığı olma kıymetine gece gündüz çalışıp sonra tazminatsız işten atılıyorsa, şartları berbat fabrikalardaki personellerin durumu hakkında da bize fikir veriyordur. O yüzden biz BİRTEK- SEN olarak burada örgütlü değiliz. Üyemiz değil. Lakin üyemiz olsun olmasın, uğraş ediyoruz ve bu emekçi arkadaşımız için avukatımız süreçleri başlattı. Biz bununla kalmayacağız. Şayet merinos bu mağduriyeti çözmezse bu kabul edilebilecek bir şey değil, bu arkadaşımızın yine işe alınması için çabamızı sürdüreceğiz. Gerekirse Meclis’te gündeme getireceğiz.
İbrahim Halil arkadaşımızın durumu bir meslek hastalığı. Meslek hastalığı sayılması gereken birçok hastalık bu ülkede meslek hastalığı sayılmıyor. Meslek hastalığı olarak kayda geçirmek neredeyse imkansız. Türkiye endüstrisinin en büyük kentlerinden olan Gaziantep’te meslek hastalıkları hastanesi yok. Bu birebir vakitte bu durumda olan emekçilerin sıkıntılarını gündeme getirmek bakımından da kıymetli.”
