Boşluk duygusu; olumlu ya da olumsuz hiçbir his hissetmemek manasına gelir. İnsan beyni her vakit bir duyguya gereksinim duyar, olumlu ya da olumsuz bir his hissetmek ister. Boşluk duygusu insanları çok rahatsız eden bir histir.
Boşluk duygusu uzun sürmesi halinde bireyde depersonalizasyon ve derealizasyon dediğimiz hisler ortaya çıkar. Depersonalizasyon kişinin kendine yabancılaşması hissidir. Bir nevi hissizlik duygusu da denilebilir. Depersonalizasyonda kişi beş duyu organıyla algıladığı hisleri hissedemez. Yediği yemeğin tadı yavan gelir, bedeni güya uyuşmuş üzeredir, cildindeki rastgele bir duyumu hissedemez, bu durum bütün duyu organları için geçerlidir. Derealizasyon ise kişinin bulunduğu ortamdan kopma halidir. Derealizasyonda kişi etrafında olup biteni algılamakta zahmet çeker, dünyayı bir ekranın gerisinden izliyormuş hissine kapılır. Karşısında biri konuşurken onu takip etmekte zorlanır. İşine odaklanmakta zahmet çeker. Unutkanlıkları artar hülasa hayattaki fonksiyonelliği bozulur.
Boşluk Duygusu Neden Olur?
Boşluk hissinin en kıymetli sebebi yüksek bir duyguya maruz kalmaktır. Son vakitlerde yaşadığınız olumlu yahut olumsuz bir durum sizin boşluk duygusu hissetmenize sebep olmuş olabilir. Bu bir sevgiliden ayrılmak olabileceği üzere yakın vakitte yaşanan bir iş değişikliği, yeni bir konuta taşınmak, yaşadığınız kenti değiştirmek ya da bir yakınını kaybetmek de olabilir. Ayrıyeten boşluk duygusu doğum sonrası devirde, kimi kişilik bozukluklarında (özellikle borderline kişilik bozukluğu ve narsistik kişilik bozukluğu), utangaç özellik gösteren şahıslarda sıkça karşılaştığımız hislerin başında gelir.
Bizim beynimiz çok yüksek bir duyguya maruz kaldığında tabiri caizse şalteli kapatır. Bunun sonucu ise boşluk hissidir. Beyin yaşadığı yüksek duyguyu hazmedemediğinden hiçbir his hissetmemeyi tercih eder. Bu şuurlu yapılan bir davranış değildir, bilinçdışı işleyen bir süreçtir.
Boşluk Hissinin Çocukluk Yaşantısıyla Bağlantısı
Boşluk duygusu ihmal edilen çocuklarda görülür. Çocukluk periyodunda bilhassa erken çocukluk dediğimiz 0-6 yaş ortasında kişi bu duyguya ne kadar maruz bırakıldıysa bugün bu duyguyu hissetme ihtimali o kadar artar. Çocukluk devrinde ihmal; çocuğun muhtaçlık duyduğunda, muhtaçlık duyduğu yetişkine (annesi ya da çocuğa bakım veren kişi) ulaşamamasıdır. Boşluk duygusu hisseden bireyler çocukluklarında az ilgi kurulan, çoğunlukla yalnız büyüyen çocuklardır. Bilhassa bebeklik devrinde uzun müddet bağlantı kurulmayan çocuklarda boşluk duygusu daha yüksek olur.
Boşluk duygusu bazen kişinin kendisine ilişkin bir his olmayabilir. Yani çocuğa bakım veren kişi kendi çocukluk devrinde bu duyguyu hissetmişse bunu çocuğuna aktarır. Anne bunu çocuğa, çocukla fizikî temas kurmayarak, çocuğu dinlemeyerek, çocuğu görmezden gelerek, çocukla göz teması kurmayarak ya da çocuğu yalnız bırakarak aktarır. Çocuğuna boşluk duygusu aktaran bireyler sıklıkla şu cümleleri kurar;’benim hayata bağlanma sebebim çocuğum, çocuğum olmasa hayatın bir manası yok, bu çocuk benim ömür kaynağım.’ Çocuğa boşluk hissini aktarmak bu annelerin şuurlu yaptıkları bir davranış değildir. Bu davranışı bilinçdışı yaparlar.
Boşluk Duygusu Belirtileri
Boşluk hissinde kişi güya hayatı sedece geçip gidiyormuş hissine kapılır. Yaptığı işten, yediği yemekten, giydiği kıyafetten, gittiği tatilden tad alamaz. Güya hisleri dondurulmuş üzeredir. Koltukta bir sinema sineması seyrediyormuş üzere yaşar hayatı. Bu şahıslar eşlerine yeteri kadar bağlı olmadığını düşünebilir, başka beşerler üzere derinden sevemediklerini düşünebilir, kendilerini güya bu dünyaya ilişkin değilmiş üzere hissedebilirler. Bu şahıslar çoğunlukla boşluk hissini; içimde yıllardır orta ara gelen çok büyük bir boşluk duygusu var, hissettiklerimi söze dökemiyorum diye tanım eder.
Boşluk duygusu hisseden bireyler, boşluk hissinden kaçmak için bağımlılık yapan hususlara yönelebilir. Bu bağımlılıklar alkol, sigara, uyuşturucu ya da pornografi bağımlılığıdır. Bağımlılıklar kişinin çocukluk devrinde yaşadığı olumsuz hislerle temasını maniler. Bilhassa uyuştucu unsur bağımlılığının altında yatan en kıymetli neden boşluk duygusudur. Boşluk duygusu hisseden şahısların, boşluk hissinden kaçmak için başvurduğu öbür usuller ise çok yemek yemek, şeker ve kadbonhidrat içeren besinler tüketmek ve alışveriş yapmaktır. Yapılan bütün bu aksiyonlar kişiyi süreksiz bir müddet rahatlatır. Boşluk duygusu hisseden kişi bu hisleri her hissettiğinde bağımlılıklarından birine başvurmak zorunda kalır. Bağımlılık yapan bu hususların hepsi vakitle kişinin sıhhatini kaybetmesine sebep olur.
Boşluk Duygusu Tedavisi
Boşluk duygusu hisseden kişilere tavsiyem kendi bedeninizle sık sık temas kuracağınız aktiviteler yapmanız. Bunun için meditasyon yapabilirsiniz, yoga yapabilirsiniz, spor yapabilirsiniz, yani bedeninizi daha çok hissedeceğiniz aktivitelere yönelin.
Bütün bunları yaptığınız halde bu hisle başa çıkmakta zorlanıyorsanız bir uzmandan dayanak alın. Boşluk duygusu erken periyot ıstırabı olduğu için emdr ve eft tekniğiyle hissetiğiniz bu hissin çocukluk periyodundaki kontağı kurulur ve his boşaltılır.
Boşluk hissinin tedavisinde kişi bu duyguyu günlük hayatında nasıl deneyim ediyor, çocukluk periyodunda bu duyguyu nasıl yaşadı, ergenlik devrinde bu duyguyu nasıl yaşadı ona bakılır. Örneğin kişinin boşluk hissini en çok hissettiği yer iş yeriyse orda ne oluyor da bu duyguyu hissediyor o konuşulur. Tedavide emdr tekniği erken devir çocukluk anılarının ilişkisini kurmayı sağlarken, eft tekniği irtibatı kurulan bu anıların hislerinin boşaltılmasını sağlar.
