Güneş’in derinliklerindeki nükleer füzyon sürecine benzeri bir tepki oluşturmak ve sonsuz güç kaynağı oluşturmak için 2006 yılından bu yana yapay güneş projesi üzerinde çalışan Çin, geçtiğimiz yıl reaktörü faal etmişti.
Çinli bilim insanları, medyada sıklıkla “yapay Güneş” diye nitelenen ünlü nükleer reaktörün, gerçekleştirilen son deneyde rekor kırdığını duyurdu.
Şinhua Haber Ajansı’nın aktardığına nazaran, reaktörün plazma sıcaklığı 120 milyon santigrat dereceye ulaştı ve sıcaklık 101 saniye korunmayı başardı.
160 MİLYON DERECEYE ULAŞTI
Ayrıca bilim insanları, deney sırasında reaktörün 160 milyon santigrat derecelik plazma sıcaklığında da 20 saniye kaldığını duyurdu.
EAST yahut HL-2M Tokamak diye de anılan deneylerin sonuncu gayesi, Güneş’teki nükleer füzyon sürecini taklit ederek sabit ve pak güç üretmek.
Reaktörde ağır hidrojen diye de bilinen ve denizlerde bol ölçüde bulunan döteryum maddesi kullanılıyor. Bir litre deniz suyundaki döteryumun, füzyon yoluyla 300 litre benzine denk güç üretebileceği kestirim ediliyor.
GÜNEŞ SICAKLIĞINI ÇOKTAN GEÇTİ
Bu gaye doğrultusunda reaktör, sıcaklığı 15 milyon derece olan Güneş’i çoktan geride bıraktı. Ancak sıcaklığını ve nükleer füzyon sürecini 4,6 milyar yıl sürdüren Güneş’e kıyasla, reaktör yüksek sıcaklıklarda sırf birkaç on saniye kalabiliyor.
Reaksiyonun sabit bir formda devam etmesi ve böylelikle reaktörün enerji üretecek hale getirilebilmesi gerekiyor. Bu nedenle saniyelerle ölçülen deney mühletleri büyük ehemmiyet taşıyor.
Bilim insanlarının şimdiki maksadı ise, plazmayı yaklaşık 17 dakika boyunca yaklaşık 100 milyon derecelik sıcaklıkta tutmak.
YAPAY GÜNEŞ PROJESİNİN ÖNEMİ
Çin’in yapay güneşi sayesinde nükleer füzyon yoluyla üretilen gücü kullanarak, neredeyse sınırsız pak enerjiden yararlanılabilecek. Şu anda Dünya’nın güç sorunu göz önüne alındığında, bu durum projenin ehemmiyetini daha da artırıyor.
Güneybatı Fizik Enstitüsü başkanı ve projede görev yapan araştırmacı Duan Xuru, yeni aygıtın 200 milyon santigrat derecenin üzerine çıkacağını ve bunun gerçek Güneş’in iyonlarından 13 kat daha sıcak olduğunu söylüyor.
Bir evvelki dünya rekoru ise, geçen yıl 100 milyon derecelik plazma sıcaklığını 20 saniye muhafazayı başaran KSTAR reaktörü tarafından kırılmıştı. Bu reaktör, şu anda Güney Kore’de bulunuyor.
NÜKLEER FÜZYON NEDİR
Nükleer füzyon; iki hafif elementin nükleer tepkiler sonucu birleşerek daha ağır bir element oluşturmasıdır. Çekirdek yansıması olarak da bilinen bu yansımanın sonucunda çok büyük ölçüde enerji açığa çıkar.
Bilim insanları, Güneş’te gerçekleşen bu nükleer füzyon ortamının birebirini Dünya’da da kurarak sınırsız elde etmenin peşinde.
