“Bizimki çok sonlu, her şeye parlıyor”, “Dokunsan ağlayacak”, “Geçen gün dershanedeki denemeye giderken bir baktım elleri buz gibi”, “Anne, imtihanlardan evvel kalbim ağzımdan fırlayacak üzere oluyor, diyor”…Bu cümleler size tanıdık mı geldi? Şayet tanıdık geldiyse ve sık sık buna misal durumlar yaşıyorsanız korkunun varlığından kelam edebiliriz.
Kaygının İnsan Ömründe ki Yeri
İnsan hayatı ve sürdürülebilirliği için telaş duygusu gereklidir. Kıymetli olan dert hissinin ne şiddette, ne sıklıkta ve hangi durumlarda yaşadığınızdır. Yırtıcı bir hayvanla karşılaştığınızda yaşadığınız endişe duygusu kendinizi savunmanızı ya da o durumdan uzaklaşmanızı sağlar. Bunun yanı sıra karşıdan karşıya geçerken sağa sola bakmanızı sağlayan temelde telaş duygunuzdur. Bir öğrencinin sınıfta öğretmenine karşı gelmemesi, sınıf kurallarına ahenk göstermesi içsel yaşadığı tasaya bağlıdır. Bu bağlamlar ele alındığında endişenin, korkunun insan hayatı için gerekliliği açık formda ortadadır. Fakat, duruma ve olaya uygun olmayan ağır ve şiddetli dert insan hayatını epey kısıtlar ve sorunlar yaşanmasına sebebiyet verir. İmtihan Korkusu da bu türlü bir dert çeşididir.
Kaygı çocuğun sorumluluk almasında ve yapmak istediklerini gerçekleştirmesinde motivasyonunu sağlar. Lakin, ağır dert yaşayan çocuklarda bu durum tam zıddıdır. Şiddeti fazla olan dert yaşantıyı olumsuz istikamette etkilemeye başlar ve bu da bireyin ruhsal durumunu, bedensel reaksiyonlarını ve toplumsal alanlarını süratli bir biçimde, faydalı olmayacak cinsten tesirler.
Sınav Derdi Nedir?
Birçok tarifi olan bu korku çeşidini; çocuğun/gencin/bireyin zihninden geçirdiği olumsuz niyetler sonucunda oluşan panik durumuna bağlı olarak bilginin hatırlanmasını güçleştiren, imtihan performansını olumsuz istikamette etkileyen şiddetli korku, olarak açıklayabiliriz.
Çocuğunuzda İmtihan Tasası Olduğunu Nasıl Anlarsınız?
Kaygı yoğunluğu arttıkça bedensel belirtiler de ve fikir içeriklerinde olumsuz değişimler ortaya çıkar. Buna bağlı olarak çocuğunuzda;
Gözlemlenebilir seviyede huzursuzluk, tasa ve sonluluk hali,
Kolaylıkla ağlama ve panik hali,
Sınavı ya yapamazsam, ya başaramazsam üzere olumsuz içerikli düşünceler
Sınav sırasında dona kaldığını aktarma,
Sınav esnasında bildiği soruları yapamama,
Dikkatinde dağınıklık, konsantre olamama,
Sınav sonucuyla ilgili olumsuz öngörülerde bulunma,
Baş, karın ağrısı, mide bulantısı, bağırsak sistemine ilişkin meşakkatler yaşama,
Sınavdan bir gün yahut imtihan tarihi yaklaştıkça kaygı, panik hali,
Bedensel olarak kalp çarpıntısında artış, ellerde titreme, terleme, el ve ayaklarda soğuma,
Sık tuvalete gitme,
Sinirlilik ve ani irkilmelerin çok olmaya başlaması,
Hiçbir şey bilmiyorum, ben ne yapacağım üzere sözler,
Sınavda bildiklerini unutacak kadar heyecanlandığını söz etme,
Sınavdan evvel hep huzursuz, gergin olması,
Kaslarda ağır gerginlik,
Sınavdan evvel uyku da bozulma üzere durumları yaşayıp, bu biçim kanıların birkaçını tabir ediyorsa imtihan korkusunun varlığından kelam edebiliriz.
Sınav Tasası Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Sınav tasası çocukların/gençlerin akademik muvaffakiyetlerini olumsuz tarafta etkileyen bir korku tipidir. Tedavi edilmezse potansiyeli olan çocuk/genç performansının altında muvaffakiyet elde eder. Birebir vakitte bu durum ruh sıhhatini, fizikî belirtilerini ve toplumsal yaşantısını olumsuz tarafta etkileyeceği için büyük bir sorun haline gelecektir.
Kaygının dikkat ve hafızayı yararlı olmayacak biçimde etkilediği yapılan bilimsel araştırmalarla kanıtlanmıştır. Buna bağlı olarak imtihan tasası yaşayan çocukların imtihanlarda dikkat yanlışlarını daha çok yapmaları beklenen bir sonuçtur. Çocuğun/gencin bildiği mevzuları hatırlayamama, yanlış yapma durumu artmaktadır. Çalışmasına rağmen dertten ötürü istediği randımanı alamayan çocuk/genç ders çalışmaya karşı motivasyon kaybı yaşayacaktır ve başarısızlık duygusu artacaktır. Bu da onu çeşitli ruhsal problemler yaşamasını tetikleyebilir.
Bu sonuçlar ışığında bir uzmandan takviye almak hem çocuğunuzun hem sizler için değer kazanmaktadır. Uzman, çocuk/genç, aile ve öğretmen işbirliği ile yürütülen süreç olumlu sonuçlar almanızı sağlayacaktır.
