Son vakitlerde çocuklara dair cinsel istismar haberlerinin ve hukukî düzenlemelerin fazlaca gündemde yer alıyor olması ailelerin bu mevzu ile alakalı dertlerini arttırmış durumda.
Bizler de bu yazımızda cinsel istismar nedir ve korunma yolları nelerdir, sizleri aydınlatmak istedik:
Cinsel istismar nedir?
Cinsel istismar, ruhsal ve fizikî açıdan şimdi cinselliği anlayabilecek olgunluğa gelmemiş çocuk yahut ergenin kendisinden en az 5 yaş büyük bir kişi tarafından cinsel haz gayesiyle zorla yahut ikna edilerek olgun bir kişi tarafından cinsel doyum emeliyle kullanılmasıdır.
Bu cinsten bir davranışa cinsel istismar diyebilmek için davranışı yapan kişi ile mağdur ortasında beş yaş farkın olması değerli bir ruhsal ve hukukî kriterdir. İstismarın bütün cinslerinde çocuğun isteğinin olup olmaması kriter değildir.
Taciz en çok hangi etraftan geliyor?
Çoğunlukla çocuğun ve ailenin tanıdığı ve makul bir seviyede güvendiği büyüklerden geliyor.
Cinsel istismar ile ilgili çocuğa nasıl bir eğitim verilmeli?
Çocuklar onlara ne öğrettiğimizden çok etrafımıza nasıl davrandığımızdan öğrenirler.
Çocuklarımıza yalnızca fizikî değil, ruhsal mevzularda da hudut koymakta da zorlanıyorsak, o da bir diğer yetişkine hudut koyarken zorlanacaktır. Örneğin, çocuğunuz arkadaşıyla oyuncağını paylaşmakta zorlanıyor ve siz inatla onun bu davranışının arkadaşını üzdüğünü, ona oyuncağını vermesini öğütlüyorsanız, o da bunu “canın istemese de güzeline gitmeyen bir şeyi bir oburu için yapmalısın”ı öğrenecektir. Bir diğer örnek verecek olursak, çocuğunuzu sıkıştırarak, zorlayarak seviyorsanız ve o bu duruma itiraz ettiğinde “ama bak beni üzüyorsun”u söz eden tenkitlerle çocuğunuzu zorluyorsanız, o da bir öteki kişiyi vücudu konusunda sınırlamayacaktır ve kendisine yapılanlar konusunda müsaade verecektir.
Bu örneklerden yola çıkarak öncelikle çocuğunuzun size koyduğu sonlara hürmet duymalısınız ki o da bir diğerine “hayır” derken zorlanmasın.
Diğer değer verilmesi gereken durumlar, ailenin çocuklarına rastgele birisi onlara istemedikleri halde dokunduğunda yahut onların kendilerine/başkalarına dokunması istenildiğinde “hayır” demeyi öğretmesidir.
Herkesin olduğu üzere onların da kimi “özel” beden bölgeleri olduğu, bu bölgelerin isimlerinin ne olduğu, buralara kimlerin ne koşullarla nasıl dokunabileceği anlatılmalı ve bu hudutları muhafazaları için yüreklendirilmeliler.
Çocuğun bir tacize maruz kaldığının belirtileri nelerdir?
Çocuğun normaldeki halinden daha içe kapanık yahut huzursuz olduğu durumlar
Geceleri uykuya dalmakta zahmet, sıkça kabus görme
Bulunduğu yaşın gerisinde kimi davranışlara dönme hali (alt ıslatma gibi)
Öfke patlamaları yaşıyor olması
Bazı yer yahut bireylerden korkma/çekinme hali
Yemede tertibinde değişim (azaltma yahut artma)
Cinsel mevzular hakkında yaşının ötesinde bilgi artışı (daha evvel hiç söylemediği argo sözler gibi)
Oyuncakları ile oynarken yaşının ötesinde bilgide cinsel hareketler ile oynaması
Kendine ziyan verme davranışları (tırnak yeme, kesme, saç yolma, vb.)
Evden/okuldan kaçma
Genital bölge, anüs yahut ağız etrafında ağrı, renk değişimi (çürüme gibi) yahut kanama
Tuvalet yaparken ağrı (birden çok defa)
Peki aileler bu türlü bir durumla karşılaştıklarına dair şüphelenirlerse ne yapmalı?
Öncelikle çocuklarını korkutmadan, inanç veren bir ses tonu ve sakinlikte durumu çok da sorgular üzere görünmeden son periyotta canlarını sıkan ya da onları zorlayan olayları ve bireyleri sorabilirler. Bu noktada sakin kalmakta zorlanacaklarını düşünen aileler bir uzmandan (psikolog, psikiyatr) dayanak alabilirler. Çocuğun birinci açıklamasına verilmesi gereken yansılar hayli değerlidir;
Çocuk sakin bir biçimde; telaşlanmadan, öfkelenmeden dinlenmeli,
Çocuğa inanılmalı, kendisine olanların onun kabahati olmadığı anlatılmalı.
Çocuklarda olanları anlatırlarsa; istismarcılarının onlara ziyan vereceğinden, ebeveynlerini üzüp öfkelendireceklerinden, ailelerinin dağılacağından (özellikle de tacizci aile üyesi ise), ailelerinden koparılacaklarından korkarlar.
Çocuk, tacizcinin ona tekrar ziyana vermesi ihtimaline karşı korunmalıdır.
Bu noktada isimli makamlarla irtibata geçmek gerekir. Çocuğun muhtemel tıbbi sıkıntılarının tedavisi için tıbbi yardım alınırken bir ruh sıhhati profesyoneli ile bağlantıya geçerek mağdur çocuğun değerlendirilmesini ve gerekli görülen takviyesi almasını sağlamak değerlidir.
Unutulmaması değerli olan nokta şudur: üstü kapatılarak yahut olmamış üzere yaparak çocukların böylesi önemli bir olayın üstesinden gelmesini beklemek faydadan çok ziyan verecektir. Susmak yahut susturmak yaraları derinleştirirken konuşmanın düzgünleştirici olduğunu ve çocuk istismarı konusunda ehil psikoterapist takviyesinin güzelleşmeyi hızlandırıcı olduğunu biliyoruz.
Olayın açığa çıkması sonrasında çocuğa isimli süreçler konusunda bilgilendirme yapmak gerekir. Ona nasıl bir süreç yaşanacağını önden basitçe anlatmak süreci daha az problemli yaşamasına yardımcı olacaktır.
Çocuğun ailesi tarafından sevilmeye devam edildiğinin hatırlatılması, olanların onun hatası olmadığı ve ailesinin onu sevmeye devam ettiğinin çocuğa açıkça söylenmesi güzelleşmenin başlaması için son derece değerlidir.
